Quan hệ nhân thân là gì?

Quan hệ nhân thân là thuật ngữ được sử dụng nhiều trong các văn bản luật. Tuy nhiên, hiện nay chưa có văn bản nào đưa ra quy định cụ thể về quan hệ nhân thân. Cùng tìm hiểu Quan hệ nhân thân là gì? cùng Luật sư X.

Căn cứ pháp lý

Bộ luật dân sự 2015

Quan hệ nhân thân là gì?

Nhân thân là quyền dân sự gắn liền với bản thân người đó; được hình thành; phát sinh; thay đổi hoặc chấm dứt bằng những quyết định của cơ quan có thẩm quyền. Yếu tố nhân thân được xem là quan trọng trong việc xét lý lịch tư pháp và đặc biệt là cơ sở để quyết định hình phạt, cho hưởng án treo, xóa án tích trong các vụ án hình sự.

Quan hệ nhân thân thuộc đối tượng điều chỉnh của nhiều ngành luật khác nhau. Khi nói tới quan hệ nhân thân; chúng ta có thể hiểu các quan hệ này xuất phát từ các giá trị tinh thần của chủ thể; giá trị tinh thần này có thể gắn liền với lợi ích về kinh tế hoặc có thể không gắn liền với lợi ích về kinh tế. Quan hệ nhân thân là một trong hai đối tượng điều chỉnh của Luật dân sự.

Quan hệ nhân thân phát sinh vì lợi ích tinh thần; luôn gắn liền với chủ thể nó không mang tính hàng hóa – tiền tệ và không thể tính được bằng giá trị. Nếu như ở quan hệ tài sản, có thể có sự dịch chuyển tài sản từ chủ thể này sang chủ thể khác thì trong quan hệ nhân thân; việc dịch chuyển các giá trị tinh thần là không thể thực hiện được.

Đặc điểm quan hệ nhân thân

Đây là quan hệ xã hội gắn liền với một cá nhân, tổ chức. Pháp luật dân sự thừa nhận quyền nhân thân là quyền dân sự gắn liền với mỗi cá nhân mà không thể dịch chuyển cho chủ thể khác. Tuy nhiên; một số trường hợp đặc biệt pháp luật quy định thì quyền nhân thân có thể chuyển giao cho chủ thể khác.

Các lợi ích tinh thần không thể bị hạn chế hoặc tước bỏ, trừ trường hợp pháp luật quy định. Mỗi chủ thể có những giá trị nhân thân khác nhau nhưng được bảo vệ như nhau khi các giá trị đó bị xâm phạm.

Quan hệ nhân thân do Luật dân sự điều chỉnh luôn luôn liên quan đến một lợi ích tinh thần. Lợi ích tinh thần có thể là những giá trị tinh thần được pháp luật ghi nhận và mọi người tôn trọng như danh dự; nhân phẩm; uy tín… Nhưng lợi ích tinh thần đó cũng có thể là kết quả của hoạt động lao động sáng tạo của con người. Lợi ích tinh thần là yếu tố chi phối quan hệ nhân thân do Luật dân sự điều chỉnh – để phân biệt với quan hệ tài sản; luôn liên quan đến tài sản.

Quan hệ nhân thân không thể trao đổi ngang giá. Quan hệ nhân thân không xác định được bằng tiền – Giá trị nhân thân và tiền tệ không phải là những đại lượng tương đương và không thể trao đổi ngang giá. Trong quá trình tham gia vào các quan hệ xã hội; lợi ích tinh thần của cá nhân có thể do pháp luật quy định cho cá nhân; có thể do cá nhân có được liên quan đến hoạt động sáng tạo tinh thần; nhưng các lợi ích tinh thần đó không thể định giá thành tiền hay nói cách khác về mặt pháp lý quan hệ nhân thân mang tính chất phi tài sản.

Phân loại quan hệ nhân thân

Quyền nhân thân trong Luật dân sự được chia làm 2 nhóm chính: Quyền nhân thân gắn với tài sản; quyền nhân thân không gắn với tài sản

+ Quyền nhân thân gắn với tài sản là nhóm các quan hệ xuất phát từ các giá trị tinh thần ban đầu; các chủ thể sẽ được hưởng các lợi ích vật chất từ việc chuyển quyền đối với kết quả của hoạt động sáng tạo. Đây là những quan hệ nhân thân do cá nhân tạo ra từ việc tạo ra một giá trị tinh thần bằng nhân thân và gắn với tài sản và nó có thể chuyển giao cho người khác.

+ Nhóm các quan hệ nhân thân không gắn với tài sản là nhóm các quan hệ được Nhà nước quy định trong Bộ luật dân sự cho cá nhân. Các quan hệ nhân thân không gắn với tài sản đó là các quan hệ nhân thân xuất phát từ giá trị tinh thần; các giá trị tinh thần này không có nội dung kinh tế và hoàn toàn không thể chuyển giao được.

Thủ tục xác nhận quan hệ nhân thân

Hồ sơ thực hiện xác nhận quan hệ nhân thân bao gồm:

+ Đơn xin xác nhận quan hệ nhân thân theo mẫu quy định;

+ Các giấy tờ liên quan chứng minh quan hệ nhân thân như:

– Giấy khai sinh;

– Các giấy tờ, đồ vật hoặc các chứng cứ khác để chứng minh quan hệ nhân thân;

– Hộ chiếu, chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân hoặc giấy tờ khác có dán ảnh và thông tin cá nhân do cơ quan có thẩm quyền cấp, còn giá trị sử dụng để chứng minh về nhân thân; giấy tờ chứng minh nơi cư trú.

Để chứng minh quan hệ nhân thân; người thực hiện thủ tục cần nộp đơn yêu cầu tới cơ quan có thẩm quyền kèm theo các giấy tờ chứng minh nhân thân và các giấy tờ chứng minh quan hệ như văn bản chứng minh quan hệ của cơ sở y tế có uy tín hoặc do Nhà nước thành lập (Giấy giám đinh AND,…). Trên cơ sở đó, cơ quan có thẩm quyền sẽ cấp giấy xác nhận quan hệ nhân thân làm căn cứ ghi vào sổ hộ tịch đối với trường hợp xác nhận cha, mẹ, con, đăng ký hộ khẩu thường trú,…

Đơn xin xác nhận quan hệ nhân thân là gì?

Đơn xin xác nhận quan hệ nhân thân được dùng để ghi nhận những thông tin của người làm đơn khi muốn xác nhận các mối quan hệ nhân thân giữa hai hoặc nhiều người có cùng họ hàng (bố – con; mẹ – con; ông – cháu; cô – cháu;… hoặc cùng có tên trong sổ hộ khẩu) gửi cho Cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết.

Quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản khác nhau như thế nào?

	Quan hệ nhân thân	Quan hệ tài sản
Khái niệm	+ Quan hệ nhân thân phát sinh vì lợi ích tinh thần, luôn gắn liền với chủ thể nó không mang tính hàng hóa – tiền tệ và không thể tính được bằng trị giá. + Trong quan hệ nhân thân, việc dịch chuyển các giá trị tinh thần là không thể thực hiện được.	+ Quan hệ tài sản là các quan hệ xã hội giữa con người với con người thông qua một tài sản nhất định.
Đặc điểm	+ Luôn liên quan đến một lợi ích tinh thần. + Không xác định được bằng tiền. + Các lợi ích tinh thần luôn gắn liền với chủ thể.	+ Mang tính đa dạng phong phú. + Mang tính ý chí + Mang tính chất giá trị và tính được bằng tiền + Tính chất đền bù tương đương trao đổi.