Các phương thức giải quyết tranh chấp thương mại

Giải quyết tranh chấp thương mại là một quá trình phức tạp và thường xuyên diễn ra trong hoạt động của nền kinh tế thị trường. Bởi vì, trong quá trình hoạt động thương mại, khi các quan hệ trong kinh doanh ngày một phát triển không thể, không tránh khỏi các tranh chấp phát sinh. Thương nhân cần phải lựa chọn hình thức giải quyết tranh chấp nào vừa đảm bảo quyền lợi đôi bên, vừa duy trì được mối quan hệ hợp tác làm mà thương nhân cần phải cân nhắc. Như vậy, giải quyết tranh chấp có các phương thức giải quyết tranh chấp thương mại nào?

Để giải đáp câu hỏi trên mời quý độc giả hãy cùng Luật sư X tìm hiểu qua bài viết sau nhé.

Căn cứ pháp lý

• Luật thương mại 2005

Tranh chấp thương mại là gì?

Theo quy định tại Điều 3 Luật thương mại 2005 quy định: Hoạt động thương mại là hoạt động nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, đầu tư, xúc tiến thương mại và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác.

Theo đó, tranh chấp thương mại được hiểu là những mâu thuẫn (bất đồng) giữa hai bên hợp tác với nhau về quyền, nghĩa vụ trong quá trình hoạt động kinh doanh thương mại.

Tranh chấp thương mại là những mâu thuẫn về quyền và nghĩa vụ giữa các bên trong mối quan hệ cụ thể, có thể kể đến như:

Thứ nhất, mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ; cho thuê, cho thuê mua; xây dựng; vận chuyển hàng hóa; mua bán trái phiếu, cổ phiếu; đầu tư tài chính, ngân hàng.
Tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ giữa cá nhân, tổ chức với nhau và đều có mục đích lợi nhuận.
Tranh chấp khác về kinh doanh, thương mại mà pháp luật có quy định.

Thứ hai, mâu thuẫn phát sinh từ hoạt động thương mại, do hành vi vi phạm hợp đồng, vi phạm pháp luật của các bên tham gia quan hệ hợp đồng thương mại làm thiệt hại đến lợi ích của bên còn lại.

Thứ ba, tranh chấp thương mại chủ yếu là tranh chấp giữa các thương nhân. Ngoài ra các cá nhân, tổ chức khác cũng có thể là chủ thể của tranh chấp thương mại khi trong các giao dịch, bên không có mục đích sinh lợi chọn áp dụng luật thương mại.

Các phương thức giải quyết tranh chấp thương mại

Hiện này, có tất cả 4 phương thức giải quyết tranh chấp, đó là: thương lượng, hòa giải, tòa án hoặc trọng tài.

Giải quyết tranh chấp bằng thương lượng

Thương lượng là hình thức giải quyết tranh chấp thông qua việc các bên tranh chấp gặp nhau bàn bạc, thỏa thuận để tự giải quyết các tranh chấp phát sinh giữa các bên mà không cần sự hỗ trợ của bên thứ ba.
Nhà nước luôn khuyến khích các bên tham gia giải quyết tranh chấp bằng còn đường hòa giải, luôn tôn trọng sự thỏa thuận giữa các bên.
Khi tham gia hòa giải và hòa giải thành bên cạnh việc tiết kiệm chi phí giải quyết tranh chấp giữa các bên còn đảm bảo được quan hệ hợp tác, góp phần phát triển lợi ích kinh tế của các bên.
Kết quả của quá trình thương lượng là một thỏa thuận mà không có bất kỳ cơ chế cũng như chế tài đảm bảo thực hiện thỏa thuận đó.
Cách thức thương lượng: thương lượng trực tiếp, gián tiếp hoặc kết hợp cả hai.

Giải quyết tranh chấp thông qua hòa giải

Là phương thức giải quyết tranh chấp thương mại với sự tham gia của bên thứ ba làm trung gian hòa giải để hỗ trợ, đánh giá, thuyết phục các bên tranh chấp tư vấn, đưa ra các giải pháp phù hợp với lợi ích của các bên để giải quyết.

Căn cứ theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 22/2017/NĐ-CP: Hòa giải thương mại là phương thức giải quyết tranh chấp thương mại do các bên thỏa thuận và được hòa giải viên thương mại làm trung gian hòa giải hỗ trợ giải quyết tranh chấp theo quy định của Nghị định 22/2017/NĐ-CP.

Điều kiện giải quyết tranh chấp bằng hòa giải thương mại
Theo quy định tại Điều 6 Nghị định 22/2017/NĐ-CP, tranh chấp được giải quyết bằng hòa giải thương mại nếu các bên có thỏa thuận hòa giải.
Các bên có thể thỏa thuận giải quyết tranh chấp bằng hòa giải trước, sau khi xảy ra tranh chấp hoặc tại bất cứ thời điểm nào của quá trình giải quyết tranh chấp.
Nguyên tắc hòa giải
Căn cứ Điều 4 Nghị định 22/2017/NĐ-CP quy định việc hòa giải phải dựa trên các nguyên tắc sau:

• Các bên tranh chấp tham gia hòa giải hoàn toàn tự nguyện và bình đẳng về quyền và nghĩa vụ.
• Các thông tin liên quan đến vụ việc hòa giải phải được giữ bí mật, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận bằng văn bản hoặc pháp luật có quy định khác.
• Nội dung thỏa thuận hòa giải không vi phạm điều cấm của pháp luật, không trái đạo đức xã hội, không nhằm trốn tránh nghĩa vụ, không xâm phạm quyền của bên thứ ba.

Giải quyết tranh chấp thương mại bằng trọng tài

Theo quy định tại Điều 2 Luật Trọng tài thương mại năm 2010 thì trọng tài thương mại có thẩm quyền giải quyết đối với các tranh chấp sau:

Tranh chấp phát sinh giữa các bên từ hoạt động thương mại.
Tranh chấp phát sinh giữa các bên trong đó ít nhất một bên có hoạt động kinh doanh thương mại.
Các tranh chấp khác giữa các bên mà pháp luật quy định được giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại.
Như vậy, các tranh chấp thương mại là tranh chấp được phép lựa chọn trọng tài là cơ quan giải quyết tranh chấp giữa các bên.

Phán quyết của Trọng tài có giá trị pháp lý bắt buộc đối với các bên tham gia tranh chấp.

Giải quyết bằng Tòa án

Là hình thức giải quyết tranh chấp thông qua hoạt động của cơ quan Nhà nước mà cụ thể là Tòa án, Tòa án nhân danh quyền lực Nhà nước để đưa ra bản án hoặc quyết định. Bản án hoặc quyết định của Tòa án đối với vụ việc tranh chấp sẽ có giá trị bắt buộc và đảm bảo thi hành bằng quyền lực của Nhà nước.

Theo Điều 30, Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì các tranh chấp thương mại thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án bao gồm:

• Tranh chấp phát sinh trong hoạt động kinh doanh, thương mại giữa cá nhân, tổ chức có đăng ký kinh doanh với nhau và đều có mục đích lợi nhuận.
• Tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ giữa cá nhân, tổ chức với nhau và đều có mục đích lợi nhuận.
• Tranh chấp giữa người chưa phải là thành viên công ty nhưng có giao dịch về chuyển nhượng phần vốn góp với công ty, thành viên công ty.
• Tranh chấp giữa công ty với các thành viên của công ty; tranh chấp giữa công ty với người quản lý trong công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc thành viên Hội đồng quản trị, giám đốc, tổng giám đốc trong công ty cổ phần, giữa các thành viên của công ty với nhau liên quan đến việc thành lập, hoạt động, giải thể, sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, bàn giao tài sản của công ty, chuyển đổi hình thức tổ chức của công ty.
• Các tranh chấp khác về kinh doanh, thương mại, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức khác theo quy định của pháp luật.

Nên lựa chọn Tòa án hay Trọng tài kinh tế để giải quyết tranh chấp thương mại?

Ngày nay, khi xảy ra tranh chấp trong hoạt động thương mại, thông thường các bên sẽ tìm đến con đường giải quyết tranh chấp bằng Trọng tài, bởi các lý do sau:

• Thứ nhất, phán quyết của Trọng tài là phán quyết có giá trị chung thẩm, sau khi có phán quyết của Trọng tài các bên sẽ phát sinh nghĩa vụ phải thực hiện phán quyết mà không có quyền kháng cáo, kháng nghị. Do đó, hạn chế được thời gian cũng như chi phí giải quyết tranh chấp.
• Thứ hai, khi giải quyết tranh chấp bằng hình thức Trọng tài sẽ đảm bảo sự bí mật của vụ tranh chấp, điều này sẽ có lợi cho các bên tranh chấp trong việc bảo vệ danh tiếng, uy tín của doanh nghiệp.
• Thứ ba, thời gian giải quyết tranh chấp bằng con đường Trọng tài rất nhanh chóng vì không cần phải tuân theo những trình tự, thủ tục tương đối phức tạp như Tòa án. Do vậy, khi lựa chọn hình thức giải quyết này sẽ mang lại nhiều lợi ích về kinh tế cho doanh nghiệp, vì trong kinh doanh “thời gian là tiền bạc”.

Có thể bạn quan tâm:

• Quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân ra sao?
• Thủ tục chuyển nhượng quyền tác giả được quy định ra sao?
• Mẫu hợp đồng thuê mặt bằng đầy đủ, chi tiết năm 2023

Thông tin liên hệ

Vấn đề “Các phương thức giải quyết tranh chấp thương mại” đã được chúng tôi cung cấp qua thông tin bài viết trên. Luật sư X luôn có sự hỗ trợ nhiệt tình từ các chuyên viên tư vấn pháp lý, quý khách hàng có vướng mắc hoặc nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý liên quan như là thủ tục nhận con nuôi, vui lòng liên hệ đến hotline 0833.102.102 Chúng tôi sẽ giải quyết các khúc mắc của khách hàng, làm các dịch vụ một cách nhanh chóng, dễ dàng, thuận tiện.

• FaceBook : www.facebook.com/luatsux
• Tiktok : https://www.tiktok.com/@luatsux
• Youtube : https://www.youtube.com/Luatsu

Câu hỏi thường gặp