Hiện nay, đại lý thương mại mang lại hiệu quả lớn cho thương nhân trong quá trình phân phối, tiêu thụ hàng hóa. dịch vụ ở thị trường trong nước, mở rộng ở thị trường. Đối với người tiêu dùng, đại lý thương mại tạo điều kiện thuận lợi cho họ dùng tiếp cận với hàng hóa và dịch vụ một cách tốt nhất. Bởi vậy hoạt động này trở nên ngày càng phổ biến. Vậy pháp luật quy định như thế nào về hoạt động đại lý thương mại? Trong nội dung bài viết này, Luật sư X sẽ giới thiệu đến bạn đọc quy định của pháp luật về vấn đề này.
Cơ sở pháp lý
Nội dung tư vấn
Đại lý thương mại là gì?
Căn cứ Điều 166 Luật thương mại 2005; quy định về đại lý thương mại như sau:
Điều 166. Đại lý thương mại
Đại lý thương mại là hoạt động thương mại, theo đó bên giao đại lý và bên đại lý thỏa thuận việc bên đại lý nhân danh chính mình mua, bán hàng hóa cho bên giao đại lý hoặc cung ứng dịch vụ của bên giao đại lý cho khách hàng để hưởng thù lao.
Như vậy, theo quy định trên, đại lý thương mại gồm có bên giao đại lý và bên đại lý. Bên đại lý mua bán hàng hóa cho bên giao đại lý; hoặc cung ứng dịch vụ của bên giao đại lý cho khách hàng. Trường hợp các bên ký hợp đồng đại lý phải được lập thành văn bản; hoặc bằng hình thức khác có giá trị pháp lý tương đương.
Cụ thể, Điều 167 Luật thương mại 2005; quy định về bên giao đại lý và bên nhận đại lý như sau:
+ Bên giao đại lý là thương nhân giao hàng hóa cho đại lý bán; hoặc giao tiền mua hàng cho đại lý mua; hoặc là thương nhân ủy quyền thực hiện dịch vụ cho đại lý cung ứng dịch vụ.
+ Bên đại lý là thương nhân nhận hàng hóa để làm đại lý bán; nhận tiền mua hàng để làm đại lý mua; hoặc là bên nhận ủy quyền cung ứng dịch vụ.
Có những hình thức đại lý thương mại nào?
Theo quy định tại Điều 169 Luật thương mại 2005; quy định các hình thức đại lý thương mại sau:
+ Đại lý bao tiêu
Đại lý bao tiêu là hình thức đại lý mà bên đại lý thực hiện việc mua, bán trọn vẹn một khối lượng hàng hóa; hoặc cung ứng đầy đủ một dịch vụ cho bên giao đại lý.
+ Đại lý độc quyền
Đại lý độc quyền là hình thức đại lý mà tại một khu vực địa lý nhất định; bên giao đại lý chỉ giao cho một đại lý mua, bán một hoặc một số mặt hàng; hoặc cung ứng một hoặc một số loại dịch vụ nhất định.
+ Tổng đại lý mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ
Tổng đại lý mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ là hình thức đại lý mà bên đại lý tổ chức một hệ thống đại lý trực thuộc để thực hiện việc mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ cho bên giao đại lý.
Tổng đại lý đại diện cho hệ thống đại lý trực thuộc. Các đại lý trực thuộc hoạt động dưới sự quản lý của tổng đại lý và với danh nghĩa của tổng đại lý.
+ Các hình thức đại lý khác mà các bên thỏa thuận.
Đại lý thương mại được hưởng thù lao bao nhiêu?
Theo quy định tại Điều 171 Luật thương mại 2005; quy định về thù lao đại lý thương mại như sau:
Thù lao đại lý được trả cho bên đại lý dưới hình thức hoa hồng hoặc chênh lệch giá; trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.
Trường hợp bên giao đại lý ấn định giá mua; giá bán hàng hóa hoặc giá cung ứng dịch vụ cho khách hàng; thì bên đại lý được hưởng hoa hồng tính theo tỷ lệ phần trăm trên giá mua, giá bán hàng hóa hoặc giá cung ứng dịch vụ.
Trường hợp bên giao đại lý không ấn định giá mua, giá bán hàng hóa; hoặc giá cung ứng dịch vụ cho khách hàng; mà chỉ ấn định giá giao đại lý cho bên đại lý; thì bên đại lý được hưởng chênh lệch giá. Mức chênh lệch giá được xác định là mức chênh lệch giữa giá mua, giá bán; giá cung ứng dịch vụ cho khách hàng so với giá do bên giao đại lý ấn định cho bên đại lý.
Trường hợp các bên không có thỏa thuận về mức thù lao đại lý; thì mức thù lao được tính như sau:
+ Mức thù lao thực tế mà các bên đã được trả trước đó;
+ Trường hợp không áp dụng được điểm a khoản này thì mức thù lao đại lý là mức thù lao trung bình được áp dụng cho cùng loại hàng hóa, dịch vụ mà bên giao đại lý đã trả cho các đại lý khác;
+ Trường hợp không áp dụng được điểm a và điểm b khoản này thì mức thù lao đại lý là mức thù lao thông thường được áp dụng cho cùng loại hàng hóa, dịch vụ trên thị trường.
Các bên trong quan hệ đại lý thương mại có quyền và nghĩa vụ gì?
Quyền và nghĩa vụ của bên giao đại lý
- Quyền của bên giao đại lý
Trừ trường hợp có thỏa thuận khác, bên giao đại lý có các quyền sau đây:
+ Ấn định giá mua, giá bán hàng hóa, giá cung ứng dịch vụ đại lý cho khách hàng;
+ Ấn định giá giao đại lý;
+ Yêu cầu bên đại lý thực hiện biện pháp bảo đảm theo quy định của pháp luật;
+ Yêu cầu bên đại lý thanh toán tiền hoặc giao hàng theo hợp đồng đại lý;
+ Kiểm tra, giám sát việc thực hiện hợp đồng của bên đại lý.
- Nghĩa vụ của bên giao đại lý
Trừ trường hợp có thỏa thuận khác, bên giao đại lý có các nghĩa vụ sau đây:
+ Hướng dẫn, cung cấp thông tin, tạo điều kiện cho bên đại lý thực hiện hợp đồng đại lý;
+ Chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hóa của đại lý mua bán hàng hóa, chất lượng dịch vụ của đại lý cung ứng dịch vụ;
+ Trả thù lao và các chi phí hợp lý khác cho bên đại lý;
+ Hoàn trả cho bên đại lý tài sản của bên đại lý dùng để bảo đảm (nếu có) khi kết thúc hợp đồng đại lý;
+ Liên đới chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm pháp luật của bên đại lý, nếu nguyên nhân của hành vi vi phạm pháp luật đó có một phần do lỗi của mình gây ra.
Quyền và nghĩa vụ của bên đại lý
- Quyền của bên đại lý
Trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác, bên đại lý có các quyền sau đây:
+ Giao kết hợp đồng đại lý với một hoặc nhiều bên giao đại lý, trừ trường hợp quy định tại khoản 7 Điều 175 của Luật này;
+ Yêu cầu bên giao đại lý giao hàng hoặc tiền theo hợp đồng đại lý; nhận lại tài sản dùng để bảo đảm (nếu có) khi kết thúc hợp đồng đại lý;
+ Yêu cầu bên giao đại lý hướng dẫn, cung cấp thông tin và các điều kiện khác có liên quan để thực hiện hợp đồng đại lý;
+ Quyết định giá bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ cho khách hàng đối với đại lý bao tiêu;
+ Hưởng thù lao, các quyền và lợi ích hợp pháp khác do hoạt động đại lý mang lại.
- Nghĩa vụ của bên đại lý
Trừ trường hợp có thỏa thuận khác, bên đại lý có các nghĩa vụ sau đây:
+ Mua, bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ cho khách hàng theo giá hàng hóa, giá cung ứng dịch vụ do bên giao đại lý ấn định;
+ Thực hiện đúng các thỏa thuận về giao nhận tiền, hàng với bên giao đại lý;
+ Thực hiện các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự theo quy định của pháp luật;
+ Thanh toán cho bên giao đại lý tiền bán hàng đối với đại lý bán; giao hàng mua đối với đại lý mua; tiền cung ứng dịch vụ đối với đại lý cung ứng dịch vụ;
+ Bảo quản hàng hóa sau khi nhận đối với đại lý bán hoặc trước khi giao đối với đại lý mua; liên đới chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hóa của đại lý mua bán hàng hóa, chất lượng dịch vụ của đại lý cung ứng dịch vụ trong trường hợp có lỗi do mình gây ra;
+ Chịu sự kiểm tra, giám sát của bên giao đại lý và báo cáo tình hình hoạt động đại lý với bên giao đại lý;
+ Trường hợp pháp luật có quy định cụ thể về việc bên đại lý chỉ được giao kết hợp đồng đại lý với một bên giao đại lý đối với một loại hàng hóa hoặc dịch vụ nhất định; thì phải tuân thủ quy định của pháp luật đó.
Hy vọng những thông tin Luật sư X cung cấp hữu ích với bạn đọc!
Để biết thêm thông tin chi tiết, tham khảo thêm dịch vụ tư vấn của Luật sư X hãy liên hệ 0833102102
Mời bạn xem thêm: Hoạt động ủy thác mua bán hàng hóa
Câu hỏi thường gặp
Hợp đồng đại lý chấm dứt kể từ ngày một trong hai bên thông báo bằng văn bản cho bên kia về việc chấm dứt hợp đồng; trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác. Thời hạn đại lý chỉ chấm dứt sau một thời gian hợp lý nhưng không sớm hơn sáu mươi ngày.
Việc thanh toán tiền hàng, tiền cung ứng dịch vụ và thù lao đại lý được thực hiện theo từng đợt; sau khi bên đại lý hoàn thành việc mua, bán một khối lượng hàng hóa; hoặc cung ứng một khối lượng dịch vụ nhất định; trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.
Nếu bên giao đại lý thông báo chấm dứt hợp đồng; thì bên đại lý có quyền yêu cầu bên giao đại lý bồi thường một khoản tiền cho thời gian mà mình đã làm đại lý cho bên giao đại lý đó; trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Giá trị của khoản bồi thường là một tháng thù lao đại lý trung bình trong thời gian nhận đại lý cho mỗi năm mà bên đại lý làm đại lý cho bên giao đại lý. Trong trường hợp thời gian đại lý dưới một năm thì khoản bồi thường được tính là một tháng thù lao đại lý trung bình trong thời gian nhận đại lý.