Hiện nay, việc kinh doanh chứng khoán là một trong những vấn đề thu hút được đông đảo nhà đầu tư quan tâm. Trong quá trình đầu tư kinh doanh chứng khoán, việc lưu ký chứng khoán là thủ tục quan trọng và không thể thiếu để đưa chứng khoán vào giao dịch, nhằm hạn chế rủi ro cho hoạt động mua bán, chuyển giao chứng khoán trên thị trường. Vậy theo quy định pháp luật hiện hành, trình tự thủ tục lưu ký chứng khoán thực hiện như thế nào? Điều kiện đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán là gì? Thời hạn cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán là bao lâu theo quy định? Bài viết sau đây của Luật sư X sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc về vấn đề này, mời quý bạn đọc cùng tham khảo nhé. Hi vọng bài viết sẽ đem lại nhiều thông tin hữu ích cho quý bạn đọc.
Căn cứ pháp lý
Lưu ký chứng khoán là gì?
Theo quy định tại Khoản 24 Điều 6 Luật chứng khoán 2019 thì “Lưu ký chứng khoán là việc nhận ký gửi, bảo quản, chuyển giao chứng khoán cho khách hàng, giúp khách hàng thực hiện các quyền liên quan đến sở hữu chứng khoán”. Các quyền liên quan đến sở hữu chứng khoán như: quyền bỏ phiếu; quyền nhận lãi, vốn gốc trái phiếu; quyền nhận cổ phiếu thưởng, cổ tức bằng cổ phiếu, cổ tức bằng tiền; quyền mua cổ phiếu phát hành thêm; quyền chuyển đổi trái phiếu chuyển đổi…
Chứng khoán đã được lưu ký sẽ được ghi nhận vào tài khoản lưu ký chứng khoán đứng tên nhà đầu tư. Khi chứng khoán được giao dịch, tài khoản của nhà đầu tư sẽ được ghi tăng hoặc giảm mà không cần phải trao tay tờ chứng chỉ chứng khoán.
Nguyên tắc lưu ký chứng khoán
Các nguyên tắc cần tuân thủ khi lưu ký chứng khoán bao gồm:
– Việc lưu ký chứng khoán của khách hàng được quản lý theo hai cấp: khách hàng lưu ký chứng khoán tại thành viên lưu ký và thành viên lưu ký tái lưu ký chứng khoán của khách hàng tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán.
– Thành viên lưu ký nhận lưu ký các chứng khoán của khách hàng với tư cách là người được khách hàng uỷ quyền thực hiện các nghiệp vụ đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán. Để lưu ký chứng khoán, khách hàng phải ký hợp đồng mở tài khoản lưu ký chứng khoán với thành viên lưu ký.
– Trung tâm Lưu ký chứng khoán nhận tái lưu ký chứng khoán từ các thành viên lưu ký với tư cách là người được thành viên uỷ quyền thực hiện các nghiệp vụ liên quan tới hoạt động đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán. Để tái lưu ký chứng khoán, thành viên phải mở tài khoản lưu ký chứng khoán đứng tên thành viên lưu ký tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán.
Điều kiện đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán
Trước hết, điều kiện đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán được quy định tại Điều 48 Luật chứng khoán 2014, bao gồm:
Điều kiện đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán đối với ngân hàng thương mại:
- Có Giấy phép thành lập và hoạt động tại Việt Nam;
- Nợ quá hạn không quá năm phần trăm tổng dư nợ, có lãi trong năm gần nhất;
- Có địa điểm, trang bị, thiết bị phục vụ hoạt động đăng ký, lưu ký, thanh toán các giao dịch chứng khoán.
Điều kiện đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán đối với công ty chứng khoán:
- Có Giấy phép thành lập và hoạt động thực hiện nghiệp vụ môi giới hoặc tự doanh chứng khoán;
- Có địa điểm, trang bị, thiết bị phục vụ hoạt động đăng ký, lưu ký, thanh toán các giao dịch chứng khoán.
Thủ tục lưu ký chứng khoán thực hiện như thế nào?
Hồ sơ tiến hành thủ tục lưu ký chứng khoán gồm những gì?
Theo Điều 58 Luật Chứng khoán 2019 quy định về hồ sơ đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán bao gồm:
Hồ sơ cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán cho ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài:
- Giấy đề nghị đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán;
- Giấy phép thành lập và hoạt động;
- Bản thuyết minh về cơ sở vật chất, kỹ thuật bảo đảm thực hiện hoạt động lưu ký, thanh toán giao dịch chứng khoán;
- Tài liệu chứng minh đáp ứng điều kiện về tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu theo quy định của pháp luật về ngân hàng;
- Báo cáo tài chính năm gần nhất đã được kiểm toán.
Hồ sơ cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán cho công ty chứng khoán:
- Giấy đề nghị đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán;
- Bản thuyết minh về cơ sở vật chất, kỹ thuật bảo đảm thực hiện hoạt động lưu ký, thanh toán giao dịch chứng khoán.
Trình tự thủ tục lưu ký chứng khoán
Thủ tục lưu ký chứng khoán thực hiện như sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
Bước 2: Nộp hồ sơ
Đại diện ngân hàng thương mại hoặc công ty chứng khoán đáp ứng đủ điều kiện trên nộp 01 bộ hồ sơ đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán tại Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước.
Bước 3: Cơ quan có thẩm quyền xem xét hồ sơ và cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán
Trường hợp từ chối, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Lệ phí cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán
Căn cứ vào Biểu mức thu phí, lệ phí trong lĩnh vực chứng khoán ban hành kèm theo Thông tư 25/2022/TT-BTC quy định lệ phí cấp giấy phép, giấy chứng nhận hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán như sau:
Lệ phí cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán: 06 triệu đồng/giấy chứng nhận.
Cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán
Điều 59 Luật Chứng khoán 2019 quy định cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán như sau:
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước là cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán. Trường hợp từ chối cấp giấy chứng nhận, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Thời hạn cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán
Thời hạn cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán được quy định tại Điều 59 Luật Chứng khoán 2019 như sau:
- Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán. Trường hợp từ chối, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
- Trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán thì công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện:
Làm thủ tục đăng ký thành viên lưu ký tại Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam và tiến hành hoạt động lưu ký chứng khoán.
Quy định về quyền và nghĩa vụ của thành viên lưu ký chứng khoán
Theo điểm a khoản 1, khoản 2 và khoản 3 Điều 56 Luật Chứng khoán 2019 quy định về thành viên lưu ký chứng khoán như sau:
Thành viên lưu ký là công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán và được Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam chấp thuận trở thành thành viên lưu ký.
Quyền của thành viên lưu ký chứng khoán:
- Cung cấp dịch vụ lưu ký và thanh toán giao dịch chứng khoán cho khách hàng;
- Quyền khác theo quy định của pháp luật và quy chế của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam.
Nghĩa vụ của thành viên lưu ký chứng khoán:
(1) Tuân thủ các nghĩa vụ được quy định như sau:
- Thực hiện chế độ kế toán, kiểm toán, thống kê, nghĩa vụ tài chính; báo cáo, công bố thông tin theo quy định của pháp luật;
- Xây dựng quy trình hoạt động và quản lý rủi ro cho từng nghiệp vụ;
- Có biện pháp bảo vệ cơ sở dữ liệu và lưu giữ các chứng từ gốc về đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán theo quy định của pháp luật về kế toán, thống kê;
- Có trách nhiệm bảo mật thông tin liên quan đến sở hữu của khách hàng; từ chối việc phong tỏa, cầm giữ, trích chuyển tài sản, trích lục, sao chép thông tin sở hữu chứng khoán của khách hàng mà không có sự đồng ý của khách hàng,
Trừ trường hợp theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền hoặc yêu cầu cung cấp thông tin của kiểm toán viên thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam, báo cáo tài chính của thành viên lưu ký theo quy định của pháp luật;
- Phối hợp thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức về chứng khoán và thị trường chứng khoán cho nhà đầu tư;
- Cung cấp thông tin và phối hợp với Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam trong hoạt động nghiệp vụ chứng khoán và cơ quan có thẩm quyền trong công tác điều tra, phòng, chống vi phạm pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán;
- Bồi thường thiệt hại cho khách hàng trong trường hợp không thực hiện nghĩa vụ gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của khách hàng, trừ trường hợp bất khả kháng;
- Hoạt động vì lợi ích của người gửi chứng khoán, người sở hữu chứng khoán.
(2) Đóng góp quỹ hỗ trợ thanh toán theo quy định của pháp luật;
(3) Quản lý tách biệt tài sản của khách hàng, tài sản của khách hàng với tài sản của thành viên lưu ký; ghi nhận chính xác, kịp thời tài sản, các quyền tài sản và các lợi ích có liên quan đến tài sản nhận lưu ký của khách hàng;
(4) Duy trì các điều kiện đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán;
(5) Tuân thủ nghĩa vụ báo cáo và nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật và quy chế của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam.
Mời bạn xem thêm:
- Thủ tục xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất
- Chi phí chuyển đổi mục đích sử dụng đất
- Quyền định đoạt tài sản của chủ sở hữu bị hạn chế khi nào?
Khuyến nghị
Luật sư X tự hào là hệ thống công ty Luật cung cấp các dịch vụ pháp lý trên toàn quốc. Với vấn đề trên, công ty chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn luật thương mại đảm bảo hiệu quả với chi phí hợp lý nhằm hỗ trợ tối đa mọi nhu cầu pháp lý của quý khách hàng, tránh các rủi ro phát sinh trong quá trình thực hiện.
Thông tin liên hệ
Vấn đề “Thủ tục lưu ký chứng khoán“ đã được Luật sư X giải đáp thắc mắc ở bên trên. Với hệ thống công ty Luật sư X chuyên cung cấp dịch vụ pháp lý trên toàn quốc. Chúng tôi sẽ giải đáp mọi thắc mắc của quý khách hàng liên quan tới tư vấn pháp lý về đổi tên cha trong giấy khai sinh. Với đội ngũ luật sư, chuyên viên, chuyên gia dày dặn kinh nghiệm, chúng tôi sẽ giúp quý khách giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng, thuận tiện, tiết kiệm chi phí và ít đi lại. Chi tiết vui lòng liên hệ tới hotline: 0833.102.102
Câu hỏi thường gặp
Tại Điều 7 Quy chế thành viên lưu ký tại Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định 110/QĐ-VSD năm 2022 quy định về các hình thức xử lý vi phạm đối với thành viên lưu ký tại Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam như sau:
Các hình thức xử lý vi phạm đối với thành viên lưu ký
VSD áp dụng các hình thức xử lý vi phạm sau đây đối với thành viên lưu ký tuỳ theo mức độ vi phạm quy chế hoạt động nghiệp vụ của VSD:
a. Nhắc nhở bằng văn bản;
b. Khiển trách;
c. Đình chỉ hoạt động lưu ký chứng khoán;
d. Đình chỉ hoạt động thanh toán giao dịch chứng khoán;
đ. Đình chỉ hoặc chấm dứt việc sử dụng hệ thống đăng ký mã số giao dịch chứng khoán trực tuyến;
e. Thu hồi Giấy chứng nhận thành viên lưu ký.
Lệ phí cấp giấy chứng nhận đăng ký lập quỹ đầu tư chứng khoán:
– Cấp mới: 20 triệu đồng/giấy chứng nhận.
– Cấp lại, điều chỉnh: 02 triệu đồng/lần cấp.
– Việc lưu ký chứng khoán có hiệu lực kể từ thời điểm Trung tâm Lưu ký chứng khoán thực hiện hạch toán trên tài khoản lưu ký chứng khoán liên quan của thành viên mở tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán.
– Việc hạch toán, chuyển khoản chứng khoán bằng bút toán ghi sổ giữa các tài khoản lưu ký chứng khoán của thành viên hoặc khách hàng lưu ký tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán có hiệu lực pháp lý như đối với chuyển giao chứng khoán vật chất và được pháp luật thừa nhận.
– Chứng khoán chưa được giao dịch bán khi chưa được Trung tâm Lưu ký chứng khoán hạch toán vào tài khoản chứng khoán giao dịch của thành viên.