Việc hiến mô, bộ phận cơ thể người và hiến xác được xem là một quyền cơ bản của mỗi công dân trong xã hội. Có rất nhiều người được cứu sống, được khỏe mạnh khi nhận một phần mô, nội tạng của người hiến tặng. Mô, bộ phận cơ thể đó không chết đi mà sống cùng với người được hiến tặng. Đây cũng được xem là một hành động đẹp, mang tính nhân đạo của người cho đối với người nhận hiện, thể hiện tình tương thân tương ái trong cộng đồng. Cùng Luật sư X tìm hiểu xem thân nhân của người hiến xác được hưởng chế độ gì không qua bài viết dưới đây.
Thân nhân người hiến xác được hưởng chế độ không?
Theo quy định hiện nay, người từ đủ mười tám tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ có quyền hiến mô, bộ phận cơ thể của mình khi còn sống, sau khi chết và hiến xác.
Theo Điều 35 của Bộ luật Dân sự 2015 quy định về Quyền hiến, nhận mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác như sau:
“Cá nhân có quyền hiến mô, bộ phận cơ thể của mình khi còn sống hoặc hiến mô, bộ phận cơ thể, hiến xác của mình sau khi chết vì mục đích chữa bệnh cho người khác hoặc nghiên cứu y học, dược học và các nghiên cứu khoa học khác.”
Tại Điều 4 Luật Hiến , lấy, ghép mô, bộ phận trên cơ thể người và hiến, lấy xác năm 2006; quy định các nguyên tắc trong việc hiến, lấy; ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác đó là:
Tự nguyện đối với người hiến, người được ghép. Vì mục đích nhân đạo, chữa bệnh, giảng dạy hoặc nghiên cứu khoa học. Không nhằm mục đích thương mại. Giữ bí mật về các thông tin có liên quan đến người hiến, người được ghép, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.
Trường hợp bị cấm hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác
Theo quy định tại Điều 5 Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến lấy xác 2006 thì chỉ có người từ đủ mười tám tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ mới được quyền hiến mô, bộ phận cơ thể người và hiến xác. Do đó, nếu không đáp ứng đủ các điều kiện nêu trên, sẽ bị nghiêm cấm hiến, lấy và ghép tạng.
Đồng thời, việc hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác phải tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Tự nguyện đối với người hiến, người được ghép.
- Vì mục đích nhân đạo, chữa bệnh, giảng dạy hoặc nghiên cứu khoa học.
- Không nhằm mục đích thương mại.
- Giữ bí mật về các thông tin có liên quan đến người hiến, người được ghép, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.
Ngoài ra, việc hiến, lấy, ghép tạng còn phải tuân thủ quy định tại Điều 11 Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến lấy xác 2006 (không thực hiện các hành vi bị nghiêm cấm):
- Lấy trộm mô, bộ phận cơ thể người; lấy trộm xác.
- Ép buộc người khác phải cho mô, bộ phận cơ thể người hoặc lấy mô, bộ phận cơ thể của người không tự nguyện hiến.
- Mua, bán mô, bộ phận cơ thể người; mua, bán xác.
- Lấy, ghép, sử dụng, lưu giữ mô, bộ phận cơ thể người vì mục đích thương mại.
- Lấy mô, bộ phận cơ thể ở người sống dưới mười tám tuổi.
- Ghép mô, bộ phận cơ thể của người bị nhiễm bệnh theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Y tế quy định.
- Quảng cáo, môi giới việc hiến, nhận bộ phận cơ thể người vì mục đích thương mại.
- Tiết lộ thông tin, bí mật về người hiến và người được ghép trái với quy định của pháp luật.
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm sai lệch kết quả xác định chết não.
Quy định về điều kiện hiến xác
Căn cứ Điều 22 Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác 2006 quy định điều kiện lấy mô, bộ phận cơ thể ở người sống như sau:
- Người chết có thẻ đăng ký hiến xác: Người chết trước đó đã tự nguyện đăng kí hiến xác; đã được cấp thẻ đăng ký hiến xác. Và phải từ đủ mười tám tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
- Người chết không có thẻ đăng ký hiến xác: thì phải được sự đồng ý bằng văn bản của cha, mẹ; hoặc người giám hộ của người đó hoặc vợ, chồng hoặc đại diện các con đã thành niên của người đó.
- Ngoài ra, trường hợp người chết không xác định được nơi cư trú cuối cùng; và có giấy chứng tử do Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi người đó chết cấp. Thì cơ sở y tế tiếp nhận và bảo quản xác để phục vụ mục đích nhân đạo, chữa bệnh, giảng dạy hoặc nghiên cứu khoa học.
Thân nhân người hiến xác được hưởng chế độ gì không?
Theo Điều 35 của Bộ luật Dân sự 2015, cá nhân có quyền hiến mô, bộ phận cơ thể của mình khi còn sống hoặc hiến mô, bộ phận cơ thể, hiến xác của mình sau khi chết vì mục đích chữa bệnh cho người khác hoặc nghiên cứu y học, dược học và các nghiên cứu khoa học khác.
Bên cạnh đó, tại Điều 4 Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận trên cơ thể người và hiến, lấy xác năm 2006 quy định các nguyên tắc trong việc hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác bao gồm: Tự nguyện đối với người hiến, người được ghép; Vì mục đích nhân đạo, chữa bệnh, giảng dạy hoặc nghiên cứu khoa học; Không nhằm mục đích thương mại; Giữ bí mật về các thông tin có liên quan đến người hiến, người được ghép, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.
Quyền lợi của người hiến tạng được quy định tại Thông tư 104/2017/TT-BTC ngày 05/10/2017 quy định quản lý và sử dụng kinh phí thực hiện chế độ đối với người đã hiến bộ phận cơ thể người, hiến xác. Do người hiến tạng đã mất nên, người hiến tạng và thân nhân người hiến tạng sẽ được hưởng chế độ tổ chức tang lễ, mai táng di hài.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Thông tư 104/2017/TT-BTC nêu trên, trường hợp thân nhân của người hiến bộ phận cơ thể người sau khi chết, hiến xác có nhu cầu tổ chức tang lễ và mai táng di hài cho người hiến bộ phận cơ thể người sau khi chết, hiến xác được hỗ trợ mai táng phí bằng 10 tháng lương cơ sở.
Mời bạn xem thêm:
Thông tin liên hệ với Luật sư X
Trên đây là tư vấn của Luật sư X. Chúng tôi hi vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên; để sử dụng trong công việc và cuộc sống.
Để biết thêm thông tin chi tiết và nhận thêm sự tư vấn, giúp đỡ khi có nhu cầu về các vấn đề liên quan đến dịch vụ thành lập công ty mới, giải thể công ty, tạm dừng công ty, đăng ký mã số thuế cá nhân, đăng ký bảo hộ thương hiệu độc quyền, mẫu tạm ngừng kinh doanh, tra cứu thông tin quy hoạch, luật bay flycam…của luật sư X, hãy liên hệ 0833102102.
Câu hỏi thường gặp
Hiến xác là nghĩa cử cao đẹp, tạo cơ hội cứu sống nhiều người, phát triển nền y học. Do đó, người hiến xác được truy tặng Kỷ niệm chương vì sức khỏe nhân dân; theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế. Hằng năm, cơ quan tiếp nhận sẽ tôn vinh; tổ chức các lễ tri ân trang trọng và thiêng liêng nhằm tôn vinh những người đã hiến thi hài cho khoa học.
Ngoài ra, người hiến xác được khôi phục về mặt thẩm mỹ thi thể sau khi lấy bộ phận cơ thể người; hoặc khi không còn nhu cầu sử dụng xác. Sau đó, được tổ chức mai táng di hài; với nghi thức trang nghiêm, thành kính tôn vinh. Kinh phí tổ chức tang lễ và mai táng di hài do ngân sách nhà nước chi trả; theo quy định của Bộ trưởng Bộ Tài chính.
Căn cứ Điều 19 Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác 2006 quy định thủ tục đăng ký hiến xác như sau:
Bước 1: Trình bày nguyện vọng hiến mô, bộ phận cơ thể tại cơ sở y tế
Bước 2: Kê khai các thông tin và nhận thẻ đăng ký hiến xác