Thưa luật sư, tôi có một người chị họ bị bệnh tim chị ấy có ý định hiến xác và các bộ phận khác trên cở thể của mình. Khi có u=ý định đó chị đã chia sẽ với tôi và nhờ tôi đi đăng ký hộ. Khi mà mẹ chị ấy biết được ý định thì đã bị ngăn cản. Thế nhưng mà chị ấy vẫn mong muốn thực hiện ước nguyện này. Luật sư có thể tư vấn cho tôi quy định về vấn đề này như thế nào? Quyền hiến xác, hiến bộ phận cơ thể của cá nhân sau khi chết cụ thể ra sao? Mong luật sư tư vấn.
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về cho chúng tôi; để giải đáp thắc mắc của bạn; cũng như vấn đề: Quyền hiến xác hiến bộ phận cơ thể của cá nhân sau khi chết? ; Cần phải làm như thế nào? Đây chắc hẳn; là thắc mắc của; rất nhiều người để giải đáp thắc mắc đó cũng như trả lời cho câu hỏi ở trên; thì hãy cùng tham khảo qua; bài viết dưới đây của chúng tôi để làm rõ vấn đề nhé
Căn cứ pháp lý
Pháp luật Việt Nam về quyền hiến xác bộ phận cơ thể
Các nguyên tắc của việc hiến xác, bộ phận cơ thể:
Căn cứ Điều 4 Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác năm 2006 cũng quy định về việc hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác phải tuân theo những nguyên tắc sau:
“- Tự nguyện đối với người hiến, người được ghép.
– Vì mục đích nhân đạo, chữa bệnh, giảng dạy hoặc nghiên cứu khoa học.
– Không nhằm mục đích thương mại.
– Giữ bí mật về các thông tin có liên quan đến người hiến, người được ghép, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác”.
+ Về nguyên tắc tự nguyện: Tự nguyện là một trong các nguyên tắc quan trọng nhất trong luật dân sự, chỉ có sự tự nguyện mới bảo đảm được sự tự định đoạt của chủ thể. Để có sự tự nguyện, người hiến tặng phải có khả năng nhận thức và điều khiển được hành vi của mình. Vì vậy, pháp luật quy định những người hiến tặng phải là người có năng lực hành vi dân sự. Tuy nhiên theo quy định tại Điều 6 Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác thì:
“1. Nam từ đủ hai mươi tuổi trở lên, nữ từ đủ mười tám tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ có quyền hiến, nhận tinh trùng, noãn, phôi trong thụ tinh nhân tạo theo quy định của pháp luật.”
Quy định này cũng phù hợp với Luật hôn nhân gia đình 2014 về độ tuổi kết hôn nên việc hiến, nhận tinh trùng, noãn, phôi chỉ cần sự tự nguyện và đồng ý của chính chủ thể và tự họ có thể thực hiện được dễ dàng và không ảnh hưởng đến bất kì người thân nào của họ. Do đó, việc thực thi điều này trên thực tế mang tính khả thi cao.
+ Về nguyên tắc không nhằm mục đích thương mại: Theo các công ước quốc tế về nguyên tắc thì mô, bộ phận cơ thể không được coi là hàng hóa và không được coi là có tính thương mại (tức có thể trao đổi mua bán). Tuy nhiên qua pháp luật các quốc gia và qua các nghiên cứu có thể thấy pháp luật quy định là vậy nhưng quan điểm vẫn còn khác nhau.
Điều 35 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định:
“Cá nhân có quyền hiến mô, bộ phận cơ thể của mình khi còn sống hoặc hiến mô, bộ phận cơ thể, hiến xác của mình sau khi chết vì mục đích chữa bệnh cho người khác hoặc nghiên cứu y học, dược học và các nghiên cứu khoa học khác.” và Điều 4 Luật Hiến, lấy ghép mô, bộ phận cơ thể và hiến, lấy xác năm 2006 ghi nhận vấn đề này thành nguyên tắc “Không nhằm mục đích thương mại”. Việc pháp luật Việt Nam nghiêm cấm việc sử dụng bộ phận cơ thể người vì mục đích thương mại là hợp lý, bởi:
– Về mặt thuật ngữ bản thân từ “hiến” cũng thể hiện rõ tính tự nguyện của việc hiến xác, hiến bộ phận cơ thể người mà không cần đòi hỏi bất kỳ sự trao đổi lợi ích vật chất nào do đó đã nói đến hiến thì không thể vì mục đích thương mại mà vì mục đích cao quý hơn rất nhiều đó là nhằm cứu chữa người bệnh hoặc vì mục đích phục vụ sự nghiệp nghiên cứu y học tìm ra những phương thức để phòng, chữa trị cho những người mắc bệnh hiểm nghèo.
– Đó là sự tương thân, tương ái, lá lành đùm lá rách, là truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Tình cảm đó không thể cân, đong, đo, đếm để quy ra tiền bạc được.
– Bộ phận cơ thể người mặc dù có tính giá trị và giá trị sử dụng nhưng nó không phải là cái con người có thể tạo ra trong quá trình sản xuất mà đó là tạo hoá ban tặng cho mỗi người và nó tạo thành sự thống nhất của cơ thể con người để con người có thể tồn tại và phát triển bình thường, nó gắn liền với quyền nhân thân của mỗi người do đó nó không được coi là hàng hoá như vậy nó đương nhiên là không được phép trao đổi mua bán trên thị trường vì mục đích thương mại.
+ Về nguyên tắc giữ bí mật các thông tin liên quan đến người hiến: Có thể thấy hầu hết các quốc gia đều quy định giữ bí mật về thông tin giữa người hiến cũng như người nhận là một nguyên tắc quan trọng, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Việc quy định nguyên tắc này là một sự dự phòng rất hợp lý của pháp luật nhằm bảo vệ quyền lợi của cả người hiến cũng như người nhận. Xét theo hướng tích cực, việc thân nhân người hiến biết thông tin về người được ghép bộ phận cơ thể của người thân mình sẽ giúp họ gặp người ấy để xoa dịu nỗi đau về tinh thần, còn người được ghép gặp lại có thể bày tỏ lòng biết ơn với người hiến, gia đình họ.
Tuy nhiên, nếu tuân thủ hoàn toàn nguyên tắc này thì sẽ đi ngược lại quyền của trẻ em được biết nguồn gốc huyết thống của mình trong trường hợp sinh con bằng xin trứng, xin tinh trùng.
Chủ thể của quyền hiến xác bộ phận cơ thể
Về năng lực chủ thể, quyền hiến bộ phận cơ thể và hiến xác, bộ phận cơ thể sau khi chết là những quyền nhân thân quan trọng, mặc dù là quyền nhưng không phải cá nhân nào muốn thực hiện cũng được mà cá nhân đó phải đạt được những điều kiện nhất định, trong đó một điều kiện không thể không nói đến đó là điều kiện về độ tuổi và điều kiện về khả năng nhận thức cũng như điều khiển hành vi.
Như chúng ta đã biết, điều kiện về độ tuổi là một dấu hiệu định lượng quan trọng để xem xét cá nhân đó có đủ khả năng thực hiện quyền hiến mô, bộ phận cơ thể hay không. Điều 5 của Luật Hiến, lấy ghép mô bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác năm 2006 quy định:
“Người từ đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ có quyền hiến mô, bộ phận cơ thể của mình khi còn sống, sau khi chết và hiến xác”.
Về điều kiện sức khỏe người hiến, điều kiện sức khỏe người hiến bộ phận cơ thể, hiến xác là điều kiện vô cùng quan trọng đặc biệt là đối với việc hiến bộ phận cơ thể vì mục đích chữa bệnh, nó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người nhận các bộ phận đó. Thực tế trên thế giới và ở Việt Nam cũng đã xảy ra những trường hợp việc lấy, ghép nhầm mô, bộ phận cơ thể của người hiến bị bệnh (nan y) cho người bệnh đã gây ra những cái chết rất thương tâm hoặc trường hợp bác sĩ lấy nhầm bộ phận cơ thể của người hiến dẫn tới tính mạng của người hiến bị đe dọa nghiêm trọng.
Tuy nhiên, đó là điều kiện về sức khỏe người hiến nói chung, nhưng hiến bộ phận cơ thể, hiến xác có rất nhiều mục đích khác nhau như chữa bệnh, nghiên cứu khoa học,…Vấn đề đặt ra là liệu điều kiện hiến mô, bộ phận cơ thể người khi còn sống và hiến sau khi chết có khác nhau không và điều kiện về sức khỏe có đặt ra như nhau trong trường hợp hiến vì các mục đích khác nhau không? Trường hợp hiến vì mục đích chữa bệnh và mục đích nghiên cứu khoa học có sự khác nhau về điều kiện sức khỏe của người hiến bởi mục đích của chúng là khác nhau. Vì vậy, có thể thấy có nhiều trường hợp không đủ điều kiện để hiến mô, bộ phận cơ thể vì mục đích chữa bệnh, nhưng vẫn có thể hiến và được sử dụng và mục đích nghiên cứu khoa học. Như vậy, cần quy định cụ thể hơn về điều kiện sức khỏe người hiến mô, bộ phận cơ thể vì mục đích nghiên cứu khoa học và giảng dạy.
Thông tin liên hệ:
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của chúng tôi về; “Quyền hiến xác hiến bộ phận cơ thể của cá nhân sau khi chết.”. Nếu quý khách có nhu cầu soạn thảo hồ sơ ngừng kinh doanh; giấy cam đoan đăng ký lại khai sinh giải thể công ty cổ phần ;tìm hiểu về thủ tục thành lập công ty ở việt nam; đơn xác nhận tình trạng hôn nhân; đăng ký bảo hộ thương hiệu độc quyền hoặc muốn sử dụng dịch vụ tạm ngừng kinh doanh; dịch vụ hợp pháp hóa lãnh sự hà nội của chúng tôi; mời quý khách hàng liên hệ đến hotline để được tiếp nhận.
Liên hệ hotline: 0833.102.102.
Mời bạn xem thêm bài viết:
- Làm sao để biết công ty có đóng bảo hiểm cho mình hay không?
- Pháp luật được nhà nước sử dụng như thế nào?
- Giấy chuyển viện có giá trị bao nhiêu ngày?
Câu hỏi thường gặp:
Thứ nhất, Quyền hiến xác của cá nhân sau khi chết mang đặc điểm chung của quyền nhân thân:
– Mang tính cá nhân tuyệt đối
– Quyền hiến xác là quyền nhân thân không được xác định bằng tiền và Giá trị nhân thân và tiền tệ không phải là những đại lượng tương đương và không thể trao đổi ngang giá.
– Quyền nhân thân được xác lập trực tiếp trên cơ sở của những quy định pháp luật.
– Quyền nhân thân là một quyền tuyệt đối. Mỗi chủ thể có một giá trị nhân thân khác nhau nhưng được bảo vệ như nhau khi các giá trị đó bị xâm phạm.
Thứ hai, Quyền hiến xác của cá nhân sau khi chết mang những điểm riêng
Đem lại lợi ích cho người khác, cho toàn xã hội, là niềm vui khi cứu sống được người khác đang mắc bệnh nguy kịch hiểm nghèo đang chờ sự giúp đỡ, đặc biệt là khi những người bệnh đó lại là người thân thích ruột thịt của mình, niềm vui khi thấy mình có thể cống hiến cho sự nghiệp nghiên cứu khoa học.
Hiến xác là việc một người tự nguyện hiến xác của mình sau khi chết cho cơ quan có thẩm quyền sử dụng nhằm mục đích nhân đạo, chữa bệnh, giảng dạy hoặc nghiên cứu khoa học.
Tại Điều 35. Quyền hiến, nhận mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác Bộ Luật dân sự 2015 quy định:
1. Cá nhân có quyền hiến mô, bộ phận cơ thể của mình khi còn sống hoặc hiến mô, bộ phận cơ thể, hiến xác của mình sau khi chết vì mục đích chữa bệnh cho người khác hoặc nghiên cứu y học, dược học và các nghiên cứu khoa học khác.
2. Cá nhân có quyền nhận mô, bộ phận cơ thể của người khác để chữa bệnh cho mình. Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, pháp nhân có thẩm quyền về nghiên cứu khoa học có quyền nhận bộ phận cơ thể người, lấy xác để chữa bệnh, thử nghiệm y học, dược học và các nghiên cứu khoa học khác.
3. Việc hiến, lấy mô, bộ phận cơ thể người, hiến, lấy xác phải tuân thủ theo các điều kiện và được thực hiện theo quy định của Bộ luật này, Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác và luật khác có liên quan.
Tại Điều 35. Quyền hiến, nhận mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác Bộ luật dân sự 2015 quy định:
1. Cá nhân có quyền hiến mô, bộ phận cơ thể của mình khi còn sống hoặc hiến mô, bộ phận cơ thể, hiến xác của mình sau khi chết vì mục đích chữa bệnh cho người khác hoặc nghiên cứu y học, dược học và các nghiên cứu khoa học khác.
Như vậy với các mục đích nhân đạo mà các cá nhân có quyền hiến xác của mình sau khi chết vì các mục đích cứu chữa cho các bệnh nhân khác hay nghiên cứu khoa học, vì trên thực tế có rất nhiều người cần thay thế các bộ phận trên cơ thể nhưng rất hiếm để có các trường hợp hiến xác của cá nhân sau khi chết vì hiện tại, một phần do ảnh hưởng của văn hóa, phong tục tập quán nên việc hiến xác của cá nhân sau khi chết có nhiều hạn chế nhất định. Khi hiến xác của cá nhân sau khi chết cần thực hiện theo quy định của pháp luật về vấn đề này.
