Chào luật sư, cho tôi hỏi về việc người nào không có quyền hưởng thừa kế khi đã có di chúc như sau: Gia đình tôi có 2 người con gái, bố tôi đã mất, chị tôi đã lấy chồng. Mẹ tôi đã lập di chúc để lại thừa thừa kế cho con gái thứ hai toàn bộ tài sản. Vậy xin hỏi luật sư mẹ tôi viết di chúc thừa kế cho con gái thứ 2, sau khi chết, thì con gái đầu có tranh chấp được không ? xin cảm ơn.
Trong quan hệ thừa kế, những người là vợ, chồng, con của người chết hoặc những người được chỉ định trong di chúc là những người được hưởng thừa kế của người chết. Tuy nhiên, trong thực tế có những trường hợp họ đã vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ của mình và người có những hành vi như vậy không được quyền hưởng di sản của người để lại thừa kế. Sau đây, Luật sư X xin giải đáp thắc mắc giúp bạn câu hỏi người nào không được quyền hưởng di sản của người đã mất ?
Căn cứ xác định người không được quyền hưởng di sản của người đã mất ?
Pháp luật luôn luôn tôn trọng và bảo vệ quyền hưởng di sản của người thừa kế. Nhưng, những người theo quy định trên có những hành vi bất xứng vi phạm nghĩa vụ của mình, trái với đạo đức xã hội hoặc có những hành vi trái pháp luật xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm của người để lại di sản; xâm phạm tính mạng người thừa kế khác để nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng… Để trả lời cho câu hỏi người nào không được quyền hưởng di sản của người đã mất? thì căn cứ Điều 621 Bộ luật dân sự quy định phạm vi những người không được quyền hưởng di sản do có những hành vi bất xứng.
Điều 621. Người không được quyền hưởng di sản
1. Những người sau đây không được quyền hưởng di sản:
a) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó;
b) Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;
c) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng;
d) Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.
2. Những người quy định tại khoản 1 Điều này vẫn được hưởng di sản, nếu người để lại di sản đã biết hành vi của những người đó, nhưng vẫn cho họ hưởng di sản theo di chúc.
Người bị truất quyền hưởng di sản của người đã mất ?
Người nào không được quyền hưởng di sản của người đã mất là người bị truất quyền. Truất quyền thừa kế không phải là một thuật ngữ pháp lý mà nó chỉ được đề cập đến tại Điều 626 Bộ luật Dân sự năm 2015, cụ thể:
Người lập di chúc có quyền chỉ định người thừa kế, truất quyền hưởng di sản của người thừa kế…
Qua đó có thể hiểu, truất quyền thừa kế là việc người để lại di sản thừa kế không muốn để lại phần tài sản của mình cho một người nào đó và ý chí này được ghi vào di chúc hợp pháp. Đây là quyền của người để lại di chúc.
Đồng nghĩa với đó là người bị truất quyền thừa kế là người không được hưởng di sản thừa kế theo di chúc.
Ngoài ra, việc truất quyền thừa kế một ai đó cũng liên quan đến việc chia di sản thừa kế theo pháp luật. Cụ thể, tại khoản 3 Điều 651 Bộ luật Dân sự quy định:
Người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản
Có thể hiểu, nếu hàng thừa kế thứ nhất không còn ai (do bị truất quyền thừa kế, đã chết, từ chối hoặc không được quyền nhận di sản) thì người ở hàng thừa kế thứ hai sẽ được hưởng. Tương tự với các hàng thừa kế sau.
Như vậy, chỉ có một trường hợp duy nhất bị truất quyền thừa kế là do ý chí của người để lại di chúc. Đây là một trong những quyền của người để lại di sản thừa kế.
Người bị tước quyền hưởng di sản của người đã mất ?
Người lập di chúc có quyền để lại di sản cho bất cứ cá nhân, tổ chức nào, đồng thời cũng có quyền truất quyền hưởng di sản của người thừa kế theo pháp luật mà không cần phải nêu lí do. Như vậy, người bị truất quyền thừa kế chỉ bao gồm những người thừa kế theo pháp luật.
Người lập di chúc truất quyền của người thừa kế theo pháp luật bằng cách ghi rõ trong di chúc là không cho người đó hưởng di sản. Khi đó, kể cả người thừa kế đủ điều kiện nhận di sản cũng không được hưởng di sản. Trường hợp di chúc vô hiệu từng phần hoặc có người thừa kế theo di chúc bị tước quyền hưởng di sản (người lập di chúc không biết hành vi của họ), từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc, thì người bị truất quyền thừa kế cũng không có quyền hưởng phần di sản được chia theo pháp luật, trên cơ sở tôn trọng ý chí định đoạt của người lập di chúc.
Những người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc kể cả bị người lập di chúc truất quyền hưởng di sản thì vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trừ trường hợp họ từ chối nhận di sản hoặc bị tước quyền hưởng di sản.
Thông tin liên hệ
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của chúng tôi về “Người nào không được quyền hưởng di sản của người đã mất ?”. Nếu quý khách có nhu cầu soạn thảo hồ sơ tạm dừng công ty; giải thể công ty, tìm hiểu về thủ tục thành lập công ty ở việt nam; giấy ủy quyền xác nhận độc thân, cách tra cứu thông tin quy hoạch hoặc muốn sử dụng dịch vụ đăng ký bảo hộ thương hiệu, dịch vụ hợp pháp hóa lãnh sự tại hà nội của chúng tôi; mời quý khách hàng liên hệ đến hotline để được tiếp nhận.
Liên hệ hotline: 0833.102.102.
- FaceBook: www.facebook.com/luatsux
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
- Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Mời bạn xem thêm:
- Hồ sơ thừa kế gồm những gì theo quy định pháp luật?
- Cháu ngoại có được hưởng thừa kế không?
- Mẫu viết di chúc thừa kế đất đai mới năm 2022
Câu hỏi thường gặp
Theo Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015: ” Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác”
Di sản thừa kế có thể là vật, tiền, giấy tiền có giá và quyền tài sản thuộc sở hữu của người để lại di sản. Việc xác định di sản thừa kế mà người chết để lại căn cứ và giấy tờ, tài liệu chứng minh quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hợp pháp đối với khối tài sản đó.
Theo quy định của Điều 615 Bộ luật dân sự 2015 thì người thừa kế là cá nhân phải còn sống vào thời điểm mở thừa kế. Vì thế, người thừa kế mà chết trước, chết cùng thời điểm với người để lại di sản thì sẽ không còn là người thừa kế nữa. Trường hợp người thừa kế của nhau chết cùng thời điểm, do tại thời điểm đó cùng mở thừa kế của hai người nên không xác định được tư cách chủ thể về mặt pháp lý cũng như sự hiện diện về mặt vật chất của họ trên thực tế (chấm dứt tư cách chủ thể) của những người này. Vì thế, Bộ luật dân sự 2015 quy định nếu những người này chết cùng thời điểm thì tài sản mà họ để lại được chia cho những người thừa kế của người đó, còn bản thân họ không được hưởng di sản của nhau.
Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản vẫn có thể hưởng di sản nếu người để lại di sản biết về hành vi của họ nhưng vẫn để lại di chúc cho họ thừa kế.
