Hiện nay, nhu cầu vay vốn của các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp diễn ra rất phổ biến. Khi vay vốn, khách hàng vay vốn sẽ phải cầm cố, thế chấp tài sản để bảo đảm cho khoản vay của mình trước ngân hàng. Nếu sau thời hạn quy định và thỏa thuận của hai bên; người vay vẫn không thể trả hết khoản nợ thì ngân hàng sẽ tiến hành phát mại tài sản để thanh toán khoản nợ. Vậy, ngân hàng phát mại tài sản được quy định như thế nào? Sau đây, hãy cùng Luật sư X tìm hiểu thêm thông tin về vấn đề này nhé!
Căn cứ pháp lý
Nội dung tư vấn
Ngân hàng phát mại tài sản là gì?
Theo quy định của pháp luật; thì phát mại tài sản là quá trình ngân hàng hoặc đơn vị cho vay vốn công bố và bán tài sản đảm bảo công khai theo đúng trình tự, thủ tục mà pháp luật đã quy định.
Số tiền bán được từ tài sản bảo đảm sẽ dùng để thanh toán khoản nợ đã vay của ngân hàng mà không có khả năng chi trả. Sau khi thanh toán hết khoản nợ, số tiền còn lại sẽ được trao trả cho khách hàng. Nếu là công ty cổ phần thì phần còn lại sẽ được chia cho các cổ đông theo tỷ lệ cổ phần mà cổ đông nắm giữ…
Ngân hàng phát mại tài sản như thế nào?
Nếu đã hết thời hạn cầm cố, thế chấp tài sản vay vốn ngân hàng; mà người vay vốn không có khả năng chi trả; vi phạm nghĩa vụ, không thực hiện nghĩa vụ hợp đồng thì ngân hàng sẽ công bố và bán tài sản công khai.
Nếu ngân hàng và người thế chấp có thỏa thuận phương thức xử lý tài sản thế chấp khi ký hợp đồng thế chấp; thì tài sản thế chấp đó sẽ được xử lý theo các phương thức như:
- Bán đấu giá tài sản
- Bên nhận bảo đảm tự bán tài sản
- Bên nhận bảo đảm nhận chính tài sản để thay thế cho việc thực hiện nghĩa vụ của bên bảo đảm;
- Phương thức khác
Nếu ngân hàng và người thế chấp không có thỏa thuận về phương thức xử lý tài sản bảo đảm; thì tài sản được bán đấu giá, trừ trường hợp luật có quy định khác.
Ngoài ra, khi vi phạm nghĩa vụ, không thực hiện hiện nghĩa vụ, thực hiện không đúng thì người thế chấp không có quyền định đoạt tài sản.
Trình tự, thủ tục ngân hàng phát mại tài sản
Ngân hàng sẽ tiến hành phát mại tài sản công khai; minh bạch theo đúng trình tự như sau:
Bước 1: Thông báo về việc xử lý phát mại tài sản
Ngân hàng sẽ ra thông báo bằng văn bản về việc xử lý tài sản bảo đảm cho các bên cùng nhận tài sản bảo đảm khác; theo địa chỉ được lưu trữ tại các cơ quan đăng ký văn bản; thông báo về việc xử lý các tài sản bảo đảm trước khi xử lý tài sản bảo đảm. Theo quy định của pháp luật về đăng ký giao dịch bảo đảm; thì nội dung thông báo gồm:
- Nêu lý do tài sản bị xử lý.
- Mô tả các thông tin về tài sản.
- Các nghĩa vụ được bảo đảm.
- Các thông tin về địa điểm xử lý tài sản và thời gian; phương thức xử lý tài sản bảo đảm.
Bước 2: Định giá tài sản
Định giá tài sản được thực hiện theo nguyên tắc khách quan; phù hợp với giá cả thị trường. Nếu các bên không có thỏa thuận khác; thì tài sản sẽ được định giá thông qua tổ chức định giá tài sản; hoặc giữa bên bảo đảm và bên nhận bảo đảm tự thỏa thuận với nhau về giá tài sản bảo đảm.
Bước 3: Bán tài sản
Nếu bên vay không trả được nợ; không thực hiện nghĩa vụ và cũng không có thỏa thuận về phương thức xử lý tài sản bảo đảm với bên nhận bảo đảm; thì tài sản bảo đảm được bán đấu giá.
Số tiền thu được từ việc xử lý khi phát mại tài sản sẽ được thanh toán trước cho chủ sở hữu tài sản. Trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Khi tiến hành bán tài sản cần đảm bảo những nội dung như sau:
- Tên tài sản, nơi có tài sản đấu giá
- Tên của tổ chức đấu giá và người có tài sản đấu giá; địa chỉ của tổ chức đấu giá tài sản và người có tài sản đấu giá
- Thời gian đấu giá tài sản, địa điểm đấu giá tài sản
- Thời gian và địa điểm đăng ký tham gia đấu giá
- Điều kiện, cách thức đăng ký tham gia đấu giá
- Giá khởi điểm của tài sản đấu giá trong trường hợp công khai giá khởi điểm; tiền đặt trước
Bước 4: Thanh toán số tiền từ việc phát mại tài sản
Khoản tiền thu được từ việc xử lý tài sản bảo đảm; sau khi thanh toán các loại chi phí như: bảo quản hồ sơ; thu giữ và xử lý tài sản cầm cố, thế chấp được các bên thanh toán theo thứ tự ưu tiên theo quy định, sự thỏa thuận hoặc pháp luật.
Nếu số tiền còn lại sau khi thanh toán chi phí bảo quản, thu giữ và xử lý nhỏ hơn giá trị tài sản thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm; trừ trường hợp các bên có thỏa thuận bổ sung tài sản bảo đảm; thì phần nghĩa vụ chưa được thanh toán được xác định là nghĩa vụ không có bảo đảm; và các bên phải thực hiện nghĩa vụ của mình khi xử lý phát mại quyền sử dụng tài sản.
Nếu số tiền còn lại sau khi thanh toán cho các chi phí lớn hơn so với giá trị nghĩa vụ được bảo đảm; thì số tiền sau khi có được nếu chênh lệch phải được trả cho người có tài sản còn lại nếu có.
Bước 5: Chuyển quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản cho người kế sở hữu sau khi xử lý tài sản bảo đảm
Sau khi đã hoàn tất việc thanh toán số tiền từ việc phát mại tài sản; thì sẽ phải chuyển quyền sở hwuux; quyền sử dụng tài sản cho người kế sở hữu.
Thủ tục chuyển quyền sở hữu cho người có quyền sử dụng tài sản bảo đảm được thực hiện theo quy định của pháp luật về đăng ký quyền sở hữu; quyền sử dụng tài sản sau khi xử lý được thực định của pháp luật.
Nếu tài sản bảo đảm là đất đai thì; người nhận chuyển quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản được văn phòng đăng ký đất đai cấp có thẩm quyền cấp GCN quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản cho người sử dụng đất theo quy định.
Mời bạn xem thêm bài viết:
Thủ tục nhận thừa kế quyền sử dụng đất mới nhất năm 2021
Vay vốn mua nhà ở xã hội như thế nào?
Câu hỏi thường gặp
Ngân hàng có quyền phát mại tài sản thế chấp nếu khách hàng vay vốn vi phạm nghĩa vụ trả nợ cho ngân hàng; và được sự đồng ý của bên thế chấp tài sản.
Theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015 thì: Thế chấp tài sản được hiểu là việc một bên (bên thế chấp) dùng tài sản thuộc sở hữu của mình để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ và không giao tài sản cho bên kia (bên nhận thế chấp).
Vay tín chấp là một giao dịch dân sự. Mà yếu tố cốt lõi của một giao dịch dân sự là sự tự thỏa thuận. Do đó, thời hạn trả nợ khi vay tín chấp tại ngân hàng sẽ do các bên tự thỏa thuận và thống nhất với nhau. Khi đến hạn thì bên vay sẽ phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ. Nếu không trả được thì ngân hàng sẽ xử lý tài sản bảo đảm; hay còn gọi là ngân hàng phát mại tài sản bảo đảm.
Có thể thế chấp một tài sản ở các ngân hàng khác nhau; nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau:
Một là, tại thời điểm xác lập giao dịch vay thì tài sản đó phải có giá trị lớn hơn tổng các khoản vay thế chấp tài sản này. Trừ khi các bên có thỏa thuận hoặc pháp luật quy định có thể dùng tài sản có giá trị thấp hơn hoặc bằng tổng các khoản vay.
Hai là, thông báo cho bên nhận thế chấp biết về việc tài sản này đang được dùng để thế chấp cho khoản vay khác; các giao dịch này phải được lập văn bản.