Trách nhiệm thương mại là hậu quả bên vi phạm phải đón nhận khi vi phạm nghĩa vụ hợp đồng. Tuy nhiên không phải mọi trường hợp vi phạm hợp đồng đều phải chịu trách nhiệm thương mại ,trong một số trường hợp bên vi phạm sẽ được miễn trách nhiệm vi phạm hợp đồng. Để hiểu rõ hơn về các trường hợp được miễn trách nhiệm thương mại, sau đây hãy cùng phòng tư vấn luật doanh nghiệp của Luật sư X tìm hiểu nhé.
Căn cứ pháp luật.
Nội dung tư vấn.
Trách nhiệm vi phạm trong hợp đồng là gì?
Căn cứ luật thương mại 2005 quy định về chế tài thương mại, trách nhiệm vi phạm hợp đồng phát sinh khi có một bên trong hợp đồng vi phạm nghĩa vụ về hợp đồng. Lúc này bên bị vi phạm sẽ áp dụng các chế tài thương mại buộc bên vi phạm phải gánh chịu do hành vi vi phạm gây ra. Theo đó, trách nhiệm vi phạm trong hợp đồng là hậu quả pháp lý bên vi phạm phải gánh chịu khi không thực hiện, thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng. Bên vi phạm sẽ phải chịu những bất bất lợi về tài sản, quyền,… do vi phạm nghĩa vụ hợp đồng.
Tuy nhiên không phải tất cả các hành vi vi phạm hợp đồng đều phải chịu trách nhiệm thương mại. Theo quy định luật thương mại 2005 sẽ có những trường hợp một bên mặc dù vi phạm nghĩa vụ hợp đồng nhưng lại được miễn trách nhiệm vi phạm hợp đồng.
Các trường hợp được miễn trách nhiệm đối với hành vi vi phạm.
Căn cứ điều 294 luật thương mại 2005 thì bên vi phạm nghĩa vụ sẽ được miễn trách nhiệm vi phạm hợp đồng khi thuộc một trong các trường hợp sau:
- Xảy ra trường hợp miễn trách nhiệm mà các bên đã thoả thuận;
- Xảy ra sự kiện bất khả kháng;
- Hành vi vi phạm của một bên hoàn toàn do lỗi của bên kia;
- Hành vi vi phạm của một bên do thực hiện quyết định của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền mà các bên không thể biết được vào thời điểm giao kết hợp đồng.
Trường hợp miễn trách nhiệm vi phạm do các bên thỏa thuận.
Thỏa thuận là quyền của các bên khi thực hiện ký kết hợp đồng. Pháp luật luôn tôn trọng, khuyến khích các bên thực hiện thỏa thuận khi tiến hành giao kết hợp đồng. Việc thỏa thuận các điều khoản miễn trừ trách nhiệm vi phạm cũng là một quyền của các bên trong hợp đồng. Các quy định về miễn trừ trách nhiệm vi phạm hợp đồng sẽ được ghi nhận trong hợp đồng hoặc phụ lục của hợp đồng.
Ví dụ: A và B giao kết một hợp đồng mua bán hàng hóa, thời hạn giao hàng là 20/10 bên A sẽ hoàn thành giao đủ hàng cho bên B. Tuy nhiên bên A đã không giao kịp hàng vào ngày 20/10 mà đến tận trưa ngày 21/10 A mới chở được hàng đến cho B. Trường hợp này về A đã vi phạm nghĩa vụ về giao hàng đúng thời hạn nhưng theo hợp đồng hai bên ký kết bên giao hàng có thể giao hàng chậm hơn thời hạn tối đa là 1 tuần. Do đó, trường hợp này mặc dù bên A giao hàng chậm 1 ngày đã vi phạm nghĩa vụ hợp đồng nhưng được miễn trách nhiệm vi phạm hợp đồng.
Lưu ý: Các bên khi thỏa thuận điều khoản miễn trừ trách nhiệm vi phạm trong hợp đồng nên ghi nhận thỏa thuận đó bằng văn bản để đảm bảo nghĩa vụ tôn trọng thực hiện giữa các bên.
Trường hợp miễn trách nhiệm vi phạm do sự kiện bất khả kháng.
Miễn trách nhiệm vi phạm hợp đồng do sự kiện bất khả kháng là việc một bên khi thực hiện nghĩa vụ hợp đồng thì gặp sự kiện bất khả kháng làm cho việc thực hiện nghĩa vụ hợp đồng không thể thực hiện được. Để bên vi phạm trong hợp đồng thương mại được miễn trừ trách nhiệm do trường hợp bất khả kháng cần đáp ứng các điều kiện sau:
Thứ nhất, các bên không thể nhận biết được sự việc này sẽ sảy ra khi giao kết hợp đồng. Việc các bên nhận biết được các sự kiện có thể xảy ra trong qua trình thực hiện hợp đồng sẽ hạn chế được các thiệt hại do các sự kiện này gây ra. Tuy nhiên sự kiện bất khả kháng là sự kiện các bên không thể nhận biết trước được, nó xảy ra một cách khách quan gây cản trở cho các bên trong quá trinh thực hiện hợp đồng.
Thứ hai, sự kiện bất khả kháng phải xảy ra sau khi hợp đồng được ký kết. Sự kiện bất khả kháng và hành vi vi phạm hợp đồng phải có mối quan hệ nhân quả với nhau.
Thứ ba, Hậu quả xảy ra do sự kiện bất khả kháng là hậu quả không thể khắc phục được mặc dù bên có nghĩa vụ đã áp dụng các biện pháp cần thiết và điều kiện cho phép để khắc phục nhưng hậu quả vẫn xảy ra. Bên vi phạm có thể không phải thực hiện các biện pháp khắc phục khi xảy ra sự kiện bất khả kháng khi chứng minh việc thực hiện các biện pháp cũng khôn ngăn được hậu quả xảy ra.
Trường hợp miễn trách nhiệm vi phạm do hoàn toàn lỗi của bên có quyền gây ra.
Bên vi phạm sẽ không phải chịu trách nhiệm do hành vi vi phạm của mình gây ra trong trường hợp việc vi phạm hợp đồng này là do lỗi của bên có quyền gây ra. Ví dụ: Bên A có nghĩa vụ phải giao hàng cho bên B đúng thời hạn. Đến thời hạn giao hàng bên A đã tiến hành giao hàng nhưng bên B không thực hiện nghĩa vụ nhận hàng là cho vên A vi phạm nghĩa vụ giao hàng đúng thời hạn. Nhưng trong trường hợp này lỗi hoàn toàn do bên B không nhận hàng nên bên A không phải chịu trách nhiệm do vi phạm hợp đồng.
Trường hợp miễn trách nhiệm vi phạm do thực hiện quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Trường hợp một bên vi phạm nghĩa vụ hợp đồng so thực hiện quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền sẽ được miễn trách nhiệm vi phạm khi đáp ưng các điều kiện sau:
- Việc phải thực hiện quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền không thể biết được khi các bên giao kết hợp đồng.
- Hành vi vi phạm và việc thực hiện quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền có mối quan hệ nhân quả với nhau.
- Quyết định của cơ quan có thẩm quyền không bắt nguồn từ nguyên nhân của bên vi phạm gây ra.
Bài viết xem thêm.
Quy định về các chế tài buộc thực hiện hợp đồng trong thương mại
Phạt vi phạm hợp đồng thường mại theo pháp luật hiện hành.
Thông báo và xác nhận trường hợp được miễn trách nhiệm.
Căn cứ điều 295 luật thương mại 2005 bên vi phạm có nghĩa vụ phải thực hiện thông báo và chứng minh cho bên bị vi phạm như sau:
- Bên vi phạm hợp đồng phải thông báo ngay bằng văn bản cho bên kia về trường hợp được miễn trách nhiệm và những hậu quả có thể xảy ra.
- Khi trường hợp miễn trách nhiệm chấm dứt, bên vi phạm hợp đồng phải thông báo ngay cho bên kia biết; nếu bên vi phạm không thông báo hoặc thông báo không kịp thời cho bên kia thì phải bồi thường thiệt hại.
- Bên vi phạm có nghĩa vụ chứng minh với bên bị vi phạm về trường hợp miễn trách nhiệm của mình.
Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi. Hy vọng bài viết bổ ích với bạn đọc!
Để biết thêm thông tin chi tiết, tham khảo thêm dịch vụ tư vấn của Luật sư X hãy liên hệ 0833102102
Câu hỏi thường gặp.
Căn cứ điều 296 luật thương mại 2005 khi xảy ra vi phạm nghĩa vụ do sự kiện bất khả kháng các bên có quyền cùng thỏa thuận về thời gian kéo dài thực hiện nghĩa vụ hợp đồng.
Căn cứ khoản 4 điều 296 luật thương mại 2005, đối với hợp đồng mua bán hàng hóa quy định thời hạn giao hàng cụ thể, không thể áp dụng quy định kéo dài thời hạn thực hiện nghĩa vụ hợp đồng.
Trường hợp này do lỗi hoàn toàn của bên có quyền làm cho bên còn lại không thể thực hiện được hợp đồng. Do đó bên có lỗi là bên vi phạm hợp đồng nên bên còn lại có quyền áp dụng các chế tài thương mại đối với bên có lỗi.
Theo quy định luật thương mại 2005 bên vi phạm có nghĩa vụ chứng minh hành vi vi phạm của mình là hành vi được miễn trừ trách nhiệm. Nếu không chứng minh được sẽ không được miễn trừ trách nhiệm vi phạm hợp đồng.
