Tôi là Hiền hiện đang sinh sống và làm việc ở Quảng Ninh. Tôi đã đóng bảo hiểm được 3 năm 6 tháng và muốn rút bảo hiểm xã hội một lần. Theo như tôi tìm hiểu thì khi rút bảo hiểm xã hội một lần thì sẽ được chi trả một khoản tiền được gọi là tiền trượt giá hay hệ số trượt giá. Tôi có hỏi bạn tôi cũng mới thực hiện rút bảo hiểm xã hội 1 lần nhưng chị ấy không nhận được bất kỳ một khoản tiền nào thêm ngoài khoản tiền đã được chi trả dù bạn tôi đã đóng được 8 năm 7 tháng mới thực hiện rút. Tôi muốn hỏi Luật sư là tiền trượt giá sẽ được chi trả như thế nào và làm sao để lãnh bảo hiểm trượt giá?
Cảm ơn bạn đã đặt câu hỏi cho Luật sư X. Để giải đáp thắc mắc của bạn mời bạn đón đọc bài viết “Làm sao để lãnh bảo hiểm trượt giá?” dưới đây của chúng tôi
Căn cứ pháp lý
Hệ số trượt giá là gì?
Khi rút bảo hiểm xã hội một lần chắc hẳn ai cũng từng nghe qua hệ số trượt giá hay bảo hiểm trượt giá nhưng không phải ai cũng hiểu ý nghĩa của khoản tiền này. Thông thường người lao động tham gia bảo hiểm xã hội theo hai hình thức là bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện. Mức đóng bảo hiểm sẽ tuỳ vào nhu cầu của mỗi người và thời gian đóng cũng vậy. Có nhiều người dù tham gia trong khoảng thời gian rất dài nhưng không có nhu cầu hưởng hưu trí nên quyết định rút bảo hiểm xã hội một lần. Tiền là tài sản không bảo toàn giá trị và có sự mất giá qua hàng năm nên hệ số trượt giá được coi như khoản tiền tạo sự cân bằng giá trị đồng tiền giữa thời điểm đóng bảo hiểm xã hội và thời điểm rút bảo hiểm xã hội.
Trên thực tế đồng tiền sẽ bị mất giá theo từng năm (trượt giá) do đó việc giữ nguyên 1 mức giá tiền sử dụng chi trả cho người lao động hoặc đóng BHXH sẽ dẫn đến hiện trạng mất cân bằng.
Hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội hay tiền trượt giá bảo hiểm xã hội được xác định là một hệ số giúp tạo ra sự cân bằng về giá trị tiền tệ ở thời điểm hiện tại so với thời điểm trước khi tính lương cho người lao động hay tính các khoản thu nhập tháng đóng BHXH. Hay nói cách khác hệ số trượt giá BHXH là hệ số điều chỉnh sự mất giá của đồng tiền trong lĩnh vực BHXH.
Ngày 03/01/2023, Bộ Lao động – Thương binh và xã hội đã ban hành Thông tư 01/2023/TT-BLĐTBXH quy định về hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội hay mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội. Theo quy định Thông tư này có hiệu lực từ ngày 20/02/2023, Tuy nhiên những quy định về hệ số trượt giá trong thông tư đã được áp dụng từ 01/01/2023.
Hệ số tính trượt giá bảo hiểm xã hội đối với người tham gia BHXH bắt buộc
Căn cứ theo quy định tại Khoản 1, Điều 2, Thông tư 01/2023/TT-BLĐTBXH thì tiền lương tháng đã đóng BHXH đối với các đối tượng tham gia BHXH bắt buộc (đối tượng quy định tại quy định tại Khoản 1 Điều 1 Thông tư này) được tính như sau:
Tiền lương tháng đóng BHXH sau điều chỉnh của từng năm = Tổng tiền lương tháng đóng BHXH của từng năm * Mức điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH của năm tương ứng
Trong đó hệ số tiền trượt giá BHXH hay mức điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH của năm tương ứng được thực hiện theo bảng 1 dưới đây.
| Năm | <1995 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 |
| Mức điều chỉnh | 5,26 | 4,46 | 4,22 | 4,09 | 3,80 | 3,64 | 3,70 | 3,71 | 3,57 | 3,46 | 3,21 | 2,96 | 2,76 | 2,55 | 2,07 |
| Năm | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
| Mức điều chỉnh | 1,94 | 1,77 | 1,50 | 1,37 | 1,28 | 1,23 | 1,23 | 1,19 | 1,15 | 1,11 | 1,08 | 1,05 | 1,03 | 1,00 | 1,00 |
Bảng 1: Mức điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH của năm tương ứng đến năm 2023
Căn cứ vào mức hệ số tính trượt giá BHXH cá nhân, tổ chức sẽ xác định được tiền lương tháng đóng BHXH sau điều chỉnh dùng làm căn cứ xác định mức lương hưu, trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, xác định BHXH một lần hay trợ cấp tuất…
Lưu ý: Đối với người lao động vừa có thời gian đóng BHXH thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định vừa có thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì:
Áp dụng Bảng 1 để tính tiền lương tháng BHXH đối với người lao động bắt đầu tham gia BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định từ ngày 01/01/2016 trở đi và tiền lương tháng đã đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định.
Hệ số tính trượt giá bảo hiểm xã hội đối với người tham gia BHXH tự nguyện
Căn cứ theo Khoản 1, Điều 3, Thông tư 01/2023/TT-BLĐTBXH thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội đối với đối tượng tham gia BHXH tự nguyện (đối tượng quy định tại Khoản 2, Điều 1, Thông tư này) được điều chỉnh theo công thức sau:
Thu nhập tháng đóng BHXH tự nguyện sau điều chỉnh của từng năm = Tổng thu nhập tháng đóng BHXH của từng năm * Mức điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng BHXH của năm tương ứng
Trong đó, hệ số tính tiền trượt giá BHXH hay mức điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng BHXH của năm tương ứng được thực hiện theo Bảng 2 dưới đây:
| Năm | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
| Mức điều chỉnh | 2,07 | 1,94 | 1,77 | 1,50 | 1,37 | 1,28 | 1,23 | 1,23 |
| Năm | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
| Mức điều chỉnh | 1,19 | 1,15 | 1,11 | 1,08 | 1,05 | 1,03 | 1,00 | 1,00 |
Bảng 2: Mức điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng BHXH của năm tương ứng đến năm 2023
Lưu ý: Trường hợp người lao động vừa có thời gian đóng BHXH bắt buộc vừa có thời gian đóng BHXH tự nguyện thì:
- Áp dụng Bảng 2 để tính thu nhập tháng đã đóng BHXH tự nguyện;
- Áp dụng Bảng 1 để tính tiền lương tháng đã đóng BHXH bắt buộc và điều chỉnh theo quy định tại Điều 10, Nghị định số 115/2015/NĐ-CP;
- Mức bình quân tiền lương và thu nhập tháng đã đóng BHXH làm căn cứ tính hưởng lương hưu, trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, BHXH một lần và trợ cấp tuất một lần được tính theo quy định tại Khoản 4 Điều 11 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP và Khoản 4 Điều 5 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP.
Khi nào người tham gia bảo hiểm được nhận tiền trượt giá bảo hiểm xã hội 1 lần?
Khi nào nhận được tiền trượt giá của bảo hiểm xã hội là vấn đề được rất nhiều người quan tâm. Đối với những người có khoảng thời gian đóng bảo hiểm xã hội càng cao thì khoản tiền trượt giá này càng lớn. Hệ số trượt giá không được quy định ở một mức nhất định mà có sự điều chỉnh qua từng năm. Hiện nay Luật bảo hiểm xã hội chưa có những quy định liên quan đến vấn đề khi nào có thể được hưởng bảo hiểm xã hội trượt giá, bảo hiểm trượt giá sẽ được nhận thành 2 lần hay một lần mà từng cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ có cách chi trả khác nhau. Để đảm bảo tiền bảo hiểm mình được nhận là đúng và đủ thì bạn nên tính trước tiền bảo hiểm xã hội sẽ được nhận bao gồm cả hệ số trượt giá qua các công cụ tính bảo hiểm xã hội online hiện nay.
Công thức tính tiền bảo hiểm xã hội 1 lần theo quy định tại Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH thì tiền trượt giá được tính vào số tiền bảo hiểm xã hội 1 lần.
Theo quy định tại Điều 10 Nghị định 115/2015/NĐ-CP và Điều 4 Nghị định 134/2015/NĐ-CP thì hằng năm, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội sẽ công bố một mức điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH mới, được tính toán trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm.
Điều này có nghĩa rằng hệ số trượt giá thường được công bố vào cuối năm trước nhưng thời điểm có hiệu lực của hệ số trượt giá mới thường có hiệu lực sau đó.
Do đó, khi văn bản công bố hệ số trượt giá mới chưa có hiệu lực thì người tham gia bảo hiểm nộp hồ sơ hưởng BHXH 1 lần trong thời gian Thông tư quy định về hệ số trượt giá mới chưa có hiệu lực thì tạm thời chưa được tính tiền trượt giá.
Như vậy, thời điểm nhận tiền trượt giá bảo hiểm xã hội sẽ xảy ra 02 trường hợp sau:
(1) Trường hợp người tham gia bảo hiểm muốn nhận tiền BHXH vào đầu năm khi chưa công bố hệ số trượt giá: Tiền trượt giá sẽ được nhận bù sau khi cơ quan BHXH nhận được công văn hướng dẫn áp dụng hệ số trượt giá.
(2) Trường hợp hệ số trượt giá đã được công bố: Tiền trượt giá được lãnh theo tiền BHXH 1 lần.
Làm sao để lãnh bảo hiểm trượt giá?
Vì là một khoản tiền nhỏ được nhận khi nhận bảo hiểm xã hội một lần nên làm thế nào để lãnh bảo hiểm trượt giá cũng là một trong những thắc mắc của nhiều người. Tiền bảo hiểm trượt giá thông thường sẽ được nhận cùng với bảo hiểm xã hội một lần. Bạn chỉ cần nộp hồ sơ, đợi xét duyệt và nhận hai khoản tiền bằng ba cách: nhận tiền trực tiếp, nhận qua tài khoản ngân hàng và nhận qua đường bưu điện. Nhưng đối với một số cơ quan bảo hiểm xã hội thì việc giải ngân khoản tiền trượt giá sẽ chậm hơn lãnh tiền bảo hiểm xã hội một lần nên sẽ được tách ra làm hai lần nhận khác nhau ở hai khoảng thời gian khác nhau. Vậy làm sao để lãnh bảo hiểm trượt giá?
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
Sau khi hệ số trượt giá năm 2023 được công bố, người được hưởng BHXH có thể liên hệ bộ phận một cửa của cơ quan BHXH huyện/tỉnh nơi cư trú để hỏi về tiền trượt giá.
Người lao động chuẩn bị đầy đủ 01 bộ hồ sơ đề nghị thanh toán bảo hiểm xã hội 1 lần theo quy định tại Điều 109 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 gồm:
- Sổ bảo hiểm xã hội.
- Đơn đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần của người lao động.
- Đối với người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:
- Hộ chiếu do nước ngoài cấp;
- Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài;
- Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.
- Trích sao hồ sơ bệnh án trong trường hợp quy định tại điểm c khoản 1 Điều 60 và điểm c khoản 1 Điều 77 Luật này.
- Đối với người lao động quy định tại Điều 65 và khoản 5 Điều 77 Luật này thì hồ sơ hưởng trợ cấp một lần được thực hiện theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này.
Mẫu đơn đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần được quy định theo Mẫu số 14-HSB Ban hành kèm theo Quyết định 166/QĐ-BHXH năm 2019
Bước 2: Nộp hồ sơ
- Hình thức nộp:
- Qua giao dịch điện tử: Người lao động đăng ký nhận mã xác thực và gửi hồ sơ điện từ đến Cổng thông tin điện tử BHXH Việt Nam hoặc qua Tổ chức I-VAN (nếu đã đăng ký sử dụng dịch vụ I-VAN);
- Trường hợp không chuyển hồ sơ giấy sang định dạng điện tử thì gửi toàn bộ hồ sơ giấy cho cơ quan BHXH qua dịch vụ bưu chính công ích;
- Qua dịch vụ bưu chính công ích;
- Trực tiếp tại cơ quan BHXH.
Cơ quan BHXH tiếp nhận hồ sơ và giải quyết theo quy định.
Bước 3: Nhận kết quả giải quyết.
Thời hạn giải quyết: Tối đa 05 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ theo quy định.
Người lao động nhận kết quả giải quyết, gồm:
- Hồ sơ giấy tờ liên quan: theo hình thức đã đăng ký (Trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc qua giao dịch điện tử);
- Tiền trợ cấp:
- Trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc thông qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc thông qua tài khoản cá nhân;
- Trường hợp ủy quyền cho người khác lĩnh thay, thực hiện theo quy định tại thủ tục “ủy quyền lĩnh thay các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp” hoặc bản chính Hợp đồng ủy quyền theo quy định của pháp luật.
Mời bạn xem thêm
- Viết đơn nghỉ thai sản trước bao lâu?
- Cách tính bảo hiểm xã hội khi nghỉ việc ra sao?
- Quy trình bảo hành công trình xây dựng như thế nào?
Khuyến nghị
Với đội ngũ nhân viên là các luật sư, luật gia và chuyên viên pháp lý của Luật sư X, chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý toàn diện về vấn đề luật dân sự đảm bảo chuyên môn và kinh nghiệm thực tế. Ngoài tư vấn online 24/7, chúng tôi có tư vấn trực tiếp tại các trụ sở Hà Nội, Hồ Chí Minh, Bắc Giang.
Thông tin liên hệ:
Luật sư X đã cung cấp đầy đủ thông tin liên quan đến vấn đề “Làm sao để lãnh bảo hiểm trượt giá?“. Ngoài ra, chúng tôi có cung cấp các dịch vụ pháp lý khác liên quan đến tư vấn pháp lý về phí chuyển đổi đất ao sang đất thổ cư. Hãy nhấc máy lên và gọi cho chúng tôi qua số hotline 0833102102 để được đội ngũ Luật sư, luật gia giàu kinh nghiệm tư vấn, hỗ trợ, đưa ra giải đáp cho quý khách hàng.
Câu hỏi thường gặp
Thời hạn giải quyết: Tối đa 05 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ theo quy định.
Người lao động nhận kết quả giải quyết, gồm:
– Hồ sơ giấy tờ liên quan: theo hình thức đã đăng ký (Trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc qua giao dịch điện tử);
– Tiền trợ cấp:
+ Trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc thông qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc thông qua tài khoản cá nhân;
+ Trường hợp ủy quyền cho người khác lĩnh thay, thực hiện theo quy định tại thủ tục “ủy quyền lĩnh thay các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp” hoặc bản chính Hợp đồng ủy quyền theo quy định của pháp luật.
– Hình thức nộp:
+ Qua giao dịch điện tử: Người lao động đăng ký nhận mã xác thực và gửi hồ sơ điện từ đến Cổng thông tin điện tử BHXH Việt Nam hoặc qua Tổ chức I-VAN (nếu đã đăng ký sử dụng dịch vụ I-VAN);
+ Trường hợp không chuyển hồ sơ giấy sang định dạng điện tử thì gửi toàn bộ hồ sơ giấy cho cơ quan BHXH qua dịch vụ bưu chính công ích;
+ Qua dịch vụ bưu chính công ích;
+ Trực tiếp tại cơ quan BHXH.
Cơ quan BHXH tiếp nhận hồ sơ và giải quyết theo quy định.
