Xin chào luật sư. Tôi và hàng xóm có xảy ra tranh chấp và đang trong một vụ kiện dân sự. Hiện nay Tòa án triệu tập tôi lên hòa giải nhưng tôi không muốn thực hiện thủ tục này thì có được hay không? Tôi có thể đề nghị Tòa án không tiến hành hòa giải được không? Theo quy định pháp luật hiện nay, đương sự đề nghị không tiến hành hòa giải có đúng pháp luật không? Rất mong được luật sư hỗ trợ giải đáp thắc mắc. Tôi xin chân thành cảm ơn!
Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về cho Luật Sư X. Với thắc mắc của bạn chúng tôi xin được đưa ra quan điểm tư vấn như sau:
Căn cứ pháp lý
Nội dung tư vấn
Nguyên tắc tiến hành hòa giải
Việc hòa giải được tiến hành theo các nguyên tắc quy định tại Khoản 2 Điều 205 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015. Bao gồm 2 nguyên tắc sau:
Một là, việc hòa giải phải tôn trọng và dựa trên sự tự nguyện của các bên, không ai có quyền được bắt buộc, áp đặt các bên phải tiến hành hòa giải nếu các bên không muốn. Trong trường hợp đương sự đã tự nguyện thỏa thuận thì thống nhất rằng các đương sự tự lựa chọn quyết định các vấn đề tranh chấp bằng hòa giải và thương lượng, thỏa thuận với nhau giải quyết các vấn đề của vụ án.
Hai là, việc hòa giải phải được tuân theo đúng quy định của pháp luật về hòa giải, nội dung các bên đương sự thỏa thuận không được trái với pháp luật, đạo đức xã hội. Như vậy, ngoài yếu tố tự nguyện thỏa thuận của các đương sự thì việc Tòa án hòa giải còn phải thỏa mãn các điều kiện luật định như: tuân thủ đúng trình tự, thủ tục hòa giải; phạm vi hòa giải được luật định; nội dung thỏa thuận giữa các đương sự không được trái pháp luật hoặc đạo đức xã hội.
Bên cạnh đó, việc hòa giải của Tòa án phải được thực hiện một cách tích cực, kiên trì để có thể giải quyết vụ án một cách nhanh chóng, không để việc hòa giải kéo dài vô ích khi không có khả năng hòa giải nhưng lại phải kiên trì giải thích cho đương sự hiểu rõ pháp luật áp dụng giải quyết vụ án và đi sâu giải quyết các vướng mắc trong tâm tư tình cảm của họ.
Những vụ án dân sự không được hòa giải
Điều 206 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định về những vụ án dân sự không được hòa giải. Cụ thể nêu rõ:
– Yêu cầu đòi bồi thường vì lý do gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước. Theo đó, mọi hành vi gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước đều là vi phạm pháp luật và bắt buộc chủ thể vi phạm phải bồi thường. Người gây ra thiệt hại đó cho tài sản của Nhà nước không có quyền điều chỉnh, thương lượng với Nhà nước về mức độ bồi thường hay bồi thường như thế nào? Đồng thời, với quy định này pháp luật cũng phòng ngừa trường hợp những cá nhân đại diện cho Nhà nước, lợi dụng quyền đó để tùy tiện thương lượng với bên gây thiệt hại hoặc cấu kết, có hành vi không xác đáng với bên gây thiệt hại làm thất thoát tài sản của Nhà nước.
– Những vụ án phát sinh từ giao dịch dân sự vi phạm điều cấm của luật hoặc trái đạo đức xã hội. Đối với những vụ án như này, pháp luật dân sự hiện nay điều chỉnh thuộc các giao dịch dân sự vô hiệu. Chính vì vậy, khi giải quyết những vụ án này tòa án sẽ giải quyết theo hướng tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu và giải quyết hậu quả của giao dịch dân sự vô hiệu. Bởi lẽ, khi giao dịch dân sự vô hiệu thì về mặt pháp lý quyền và nghĩa vụ của các bên không được nhà nước thừa nhận và bảo vệ. Tất yếu, Tòa án không thể tiến hành hòa giải được.
Những vụ án dân sự không tiến hành hòa giải được
Điều 207 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định về những vụ án dân sự không tiến hành hòa giải được. Cụ thể nêu rõ:
- Bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đã được Tòa án triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà vẫn cố tình vắng mặt.
- Đương sự không thể tham gia hòa giải được vì có lý do chính đáng.
- Đương sự là vợ hoặc chồng trong vụ án ly hôn là người mất năng lực hành vi dân sự.
- Một trong các đương sự đề nghị không tiến hành hòa giải.
Như vậy, Tòa án cũng không tiến hành hòa giải đối với những vụ án nêu trên. Việc tiến hành hòa giải của Tòa án sẽ dẫn tới kết quả là hòa giải thành và hòa giải không thành. Căn cứ vào kết quả của hòa giải, Thẩm phán sẽ ban hành các quyết định cụ thể liên quan đến việc giải quyết vụ án dân sự nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự. Hơn cả là đảm bảo cho các quy định của pháp luật được tuân thủ, nghiêm minh.
Đương sự đề nghị không tiến hành hòa giải có đúng pháp luật không?
Quy định tại khoản 4 Điều 207 Bộ luật tố tụng dân sự thì trường hợp “một trong các đương sự đề nghị không tiến hành hòa giải” Tòa án sẽ không tiến hành hòa giải.
Về nguyên tắc, “Tòa án phải hòa giải vụ án dân sự trước khi đưa vụ án ra xét xử sở thẩm. Việc một trong các đương sự đề nghị không tiến hành hòa giải cũng là cơ sở cho việc Tòa án không tiến hành thủ tục hòa giải. Đây cũng được xem là một trong những đặc trùng của tố tụng dân sự khi tại Điều 5 Bộ luật này nêu về “quyền quyết định và tự định đoạt của đương sự”. Đây được xem là quyền tự quyết định của các đương sự. Chính vì vậy, việc đương sự đề nghị không tiến hành hòa giải là hoàn toàn đúng pháp luật.
Đây có thể nói là quy định cần thiết và quan trọng bởi đương sự là những người trực tiếp phải hòa giải với nhau và có lẽ mong muốn của họ là nhanh chóng giải quyết các quan hệ pháp luật tranh chấp. Trong một số trường hợp, có thể do các đương sự không còn hy vọng vào việc có thể giải quyết tranh chấp thông qua hòa giải thế nên việc tiến hành hòa giải với các đương sự trở nên không cần thiết và lại mất thêm thời gian chờ đợi. Do vậy, các đương sự có thể chỉ mong muốn Tòa án nhanh chóng tiến hành thủ tục xét xử.
Bởi lẽ, xuất phát từ nguyên tắc tôn trọng quyền tự do định đoạt của các đương sự thế nên, việc Tòa án tiến hành hòa giải được hay không đều phải dựa trên ý chí của các đương sự. Hay nói cách khác, hòa giải là nguyên tắc bắt buộc của tố tụng dân sự nhưng việc hòa giải có tiến hành được hay không lại phải phụ thuộc rất lớn vào bản thân các đương sự.
Có thể bạn quan tâm:
- Hòa giải mấy lần thì xét xử theo quy định?
- Bị đơn vắng mặt tại phiên hòa giải xử lý thế nào?
- Những vụ án dân sự không tiến hành hòa giải được thì giải quyết thế nào?
Thông tin liên hệ Luật Sư X
Trên đây là tư vấn của Luật Sư X về vấn đề “Đương sự đề nghị không tiến hành hòa giải có đúng pháp luật không?“. Chúng tôi hy vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Để biết thêm thông tin chi tiết và nhận thêm sự tư vấn, giúp đỡ khi có nhu cầu về các vấn đề liên quan đến Thủ tục cấp hộ chiếu tại Việt Nam; hợp thức hóa lãnh sự; giấy phép bay Flycam…. của Luật Sư X, hãy liên hệ: 0833.102.102.
Câu hỏi thường gặp
Thời điểm tiến hành hòa giải được quy định tại Khoản 1 Điều 205 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015. Theo đó, trong thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án, Tòa án tiến hành hòa giải để các đương sự thoả thuận với nhau về việc giải quyết vụ án, trừ những vụ án không được hòa giải hoặc không tiến hành hòa giải được quy định tại Điều 206 và Điều 207 của Bộ luật này hoặc vụ án được giải quyết theo thủ tục rút gọn.
Hòa giải là thủ tục bắt buộc trong thời hạn chuẩn bị xét xử. Tại Điều 10 Bộ luật tố tụng dân sự cũng nêu rõ: “Tòa án có trách nhiệm tiến hành hòa giải và tạo điều kiện thuận lợi để các đương sự thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ việc dân sự theo quy định của Bộ luật này.”
Bên cạnh quy định bắt buộc phải mở phiên hòa giải trong thời hạn chuẩn bị xét xử; pháp luật tố tụng cũng quy định việc hòa giải có thể được thực hiện tại phiên tòa sơ thẩm, phúc thẩm thể hiện bằng việc chủ tọa phiên tòa hỏi các đương sự có thể thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án hay không.
