Vay tiền không trả bị đăng lên mạng xã hội có bị phạm pháp?

Việc vay tiền và khả năng không thể trả nợ của các con nợ đã đẩy chủ nợ vào những con đường có những hành động mà chính bản thân họ cũng không thể ngờ được, và một trong những hành vi đó là đăng hình, đăng thông tin lệ mạng xã hội nhằm kêu gọi sự đồng tình và bắt ép các con nợ phải trả nợ đúng hạn bằng các đòn tâm lý. Vậy việc vay tiền không trả bị đăng lên mạng xã hội có bị phạm pháp? Hãy theo dõi bài viết dưới đây của Luật sư X để nắm rõ thêm thông tin về pháp luật nhé!

Căn cứ pháp lý

Pháp luật quy đinh về quyền hình ảnh của cá nhân như thế nào?

Bộ luật dân sự năm 2015 ghi nhận cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình, điều đó có nghĩa rằng, việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý, việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh (nếu không có thỏa thuận khác). (Điều 32 Bộ luật dân sự 2015)Vì vậy, khi người khác muốn sử dụng hình ảnh của cá nhân thì bắt buộc phải được người đó cho phép.

Đặc biệt, nếu sử dụng hình ảnh vì mục đích thương mại hoặc để quảng cáo, người sử dụng còn phải trả tiền cho cá nhân có hình ảnh. Vì vậy, việc chủ nợ tự ý lấy ảnh của con nợ đăng lên các trang mạng xã hội như Facebook, Instagram, Zalo… nhằm ép buộc, gây áp lực cho người vay phải trả nợ thì đều là hành vi vi phạm pháp luật và xâm phạm trực tiếp đến quyền hình ảnh của người vay.

Thậm chí, nhiều trường hợp nạn nhân trong những trường hợp này còn có thể không phải người vay mà là bạn bè, người thân, đồng nghiệp… của người vay. Bởi khi vay tiền ở các công ty tài chính hoặc các app, người vay phải cung cấp thông tin và số điện thoại của người thân, bạn bè… để tham chiếu.

Vì vậy, khi mà người vay không trả được nợ, các công ty tài chính hoặc các app sẽ đòi nợ từ bạn bè, người thân,… này. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến việc nhiều người không vay tiền nhưng liên tục bị đòi nợ, thậm chí là bêu ảnh, đăng ảnh, chế ảnh… lên các trang mạng xã hội như Facebook, Zalo… nhằm ép người này phải trả nợ thay cho người vay.

Vay tiền không trả bị đăng lên mạng xã hội có bị phạm pháp không và bị xử phạt như thế nào?

Chiếu theo quy định của bộ luật hình sự năm 2015, việc sử dụng hình ảnh cá nhân của người với mục đích thương mai, vì vậy hành vi lấy hình ảnh của các con nợ đăng lên trang mạng để gây sức ép là việc vi phạm pháp luật. Quy chiếu theo quy định pháp luật, hoàn toàn có thể sử phạt bằng xử phạt hành chính và xử phạt hình sự, cụ thể:

Về xử lý hành chính:

Trường hợp người bị đăng hình ảnh là người có vay tiền và có trốn tránh nghĩa vụ trả nợ thì hành vi của người đăng hình ảnh lên mạng sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại điểm e khoản 3 Điều 102 Nghị định 15/2020/NĐ-CP với hành vi “thu thập, và sử dụng thông tin của cá nhân khác mà không được sự đồng ý”, mức phạt tiền trong trường hợp này là từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng đối với tổ chức vi phạm và 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng đối với cá nhân vi phạm.

Trường hợp người bị đăng ảnh lên mạng xã hội không phải là người nợ tiền mà bị ghép ảnh và đe dọa, quấy rồi thì người thực hiện hành vi sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP với hành vi “chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín, danh dự, nhân phẩm của cá nhân”, mức phạt trong trường hợp này là từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng đối với tổ chức vi phạm, 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng đối với cá nhân vi phạm và buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật.

Về xử lý hình sự

Trường hợp người bị đăng hình ảnh là người nợ tiền thì hành vi của người đăng hình ảnh lên mạng xã hội có thể bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 155 Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi năm 2017) về tội làm nhục người khác với hành vi xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác. Khung hình phạt nhẹ nhất thì bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 30 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm, nặng thì sẽ bị phạt từ từ 03 tháng đến 02 năm.

Trường hợp người bị đăng hình ảnh lên mạng xã hội không phải là người vay tiền mà bị bịa đặt thông tin thì người thực hiện hành vi vi phạm có thể bị xử lý hình sự về tội vu khống theo quy định tại Điều 156 Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi năm 2017) với hành vi bịa đặt/loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác. Khung hình phạt nhẹ nhất đối với hành vi này là phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm, nặng thì sẽ bị phạt từ từ 01 năm đến 03 năm.

Người tự ý dùng hình ảnh của người khác trên mạng xã hội phải chịu mức bồi thường như thế nào?

Hành vi đang ảnh người khác lên mạng xã hội có thể sẽ phải bồi thường thiệt hại do xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác theo quy định tại Điều 592 Bộ luật dân sự năm 2015, gồm:

Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại;

Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút;

Thiệt hại khác

Ngoài ra còn phải bồi thường một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chiu, mức bồi thường này do các bên thỏa thuận, nếu không thỏa thuận được thì áp dụng mức không qua 10 lần mức lương cơ sở theo quy định của nhà nước (hiện tại năm 2022 mức lương cơ sở là 1.490.000 đồng).

Thông tin liên hệ

Trên đây là tư vấn của Luật sư X về vấn đề “Vay tiền không trả bị đăng lên mạng xã hội có bị phạm pháp?“. Để biết thêm thông tin chi tiết và nhận thêm sự tư vấn khi có nhu cầu về các vấn đề liên quan đến tạm dừng công ty của Luật sư , hãy liên hệ: 0833102102 . Ngoài ra , để được tư vấn cũng như trả lời những thắc mắc của khách hàng trong và ngoài nước thông qua web Luatsux.vn, lsx.vn, web nước ngoài Lsxlawfirm,…

Câu hỏi thường gặp

Làm thế nào khi bị người đòi nợ đăng hình ảnh lên mạng xã hội?

Về mặt pháp lý, người nợ tiền bị đăng hình ảnh lên mạng xã hội có quyền yêu cầu người thực hiện hành vi đăng tải hình ảnh lên mạng xã hội gỡ bỏ bài đăng, bồi thường thiệt hại nếu có và yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xử lý tùy theo mức độ mà xử lý hành chính hoặc hình sự như trên mục 3 đã trình bày. Tuy nhiên về phần mình cũng cần tuân thủ nghĩa vụ trả nợ theo thỏa thuận ban đầu khi vay tiền, trường hợp khó khăn thì có thể thỏa thuận để được kéo dài thời gian.

Cá nhân có quyền gì đối với hình ảnh của mình?

Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình như sau:
– Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý.
– Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

Mức phạt cao nhất về hình sự về việc tự ý dùng hình ảnh người khác đăng lên mạng xã hội đòi nợ là gì?

Về truy cứu trách nhiệm hình sự: Hành vi này còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015 tại các Điều 155 – Tội làm nhục người khác, hoặc Điều 156 – Tội vu khống, hoặc Điều 170 – Tội cưỡng đoạt tài sản nếu cơ quan có thẩm quyền xem xét và nhận thấy hành vi có đầy đủ các yếu tố cấu thành các tội phạm này.