Tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định pháp luật

Tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng là vấn đề vô cùng nhức nhối trong đời sống hiện nay. Nó thể hiện trái với đạo đức trên cương vị là một người cha, người mẹ; đây là tội không thể tha thứ. Vậy thì tội này được pháp luật quy định như thế nào? Hãy cùng với Luật sư X tìm hiểu về vấn đề này ngay sau đây nhé!

Căn cứ pháp lý:

Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng là gì?

Khoản 24 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định:

Cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác; để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình; mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng trong trường hợp người đó là người chưa thành niên, người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu.

Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng được hiểu là hành vi của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng; nhưng cố ý không chấp nhận thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng; hoặc lẩn tránh để không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của pháp luật.

Trong trường hợp người có nghĩa vụ cấp dưỡng có hành vi trốn tránh thực hiện nghĩa vụ; thì người có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng (quy định tại Điều 119 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014) có quyền yêu cầu Tòa án buộc người đó phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của Luật này.

Xử phạt vi phạm hành chính về hành vi từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng

Trường hợp có bản án của tòa án mà người trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng không thực hiện theo quyết định của bản án; theo quy định tại điểm a Khoản 3 Điều 52 Nghị định 110/2013/NĐ-CP ngày 24/9/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự; thì hành vi này có thể bị phạt từ 3.000.000 đến 5.000.000 đồng.

Truy cứu trách nhiệm hình sự với tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng

Tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng; được quy định tại Điều 186 Bộ Luật hình sự 2015:

“Người nào có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quyết định của Tòa án mà từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, làm cho người được cấp dưỡng lâm tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.”

Mặt khách quan

Mặt khách quan của tội này có các dấu hiệu sau đây:

+ Về hành vi. Có một trong các dấu hiệu sau:

Đối với tội từ chối nghĩa vụ cấp dưỡng. Việc từ chối nghĩa vụ cấp dưỡng được thể hiện qua việc người có nghĩa vụ cấp dưỡng đã được người được cấp dưỡng hoặc người có trách nhiệm khác như cha, mẹ hoặc người giám hộ của người được cấp dưỡng yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng; nhưng họ (người phạm tội) không chấp nhận thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng của mình.

Đối với tội trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng. Việc trốn tránh được thể hiện qua hành vi lẩn tránh để không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng; mặc dù họ đã chấp nhận (không từ chối) thực hiện nghĩa vụ đó.

+ Các dấu hiệu khác. Người có hành vi từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng chỉ bị truy cứu trách nhiệm hình sự; khi hội đủ hai dấu hiệu cấu thành cơ bản sau:

Người có nghĩa vụ cấp dưỡng phải có khả năng thực tế; tức là họ có khả năng về kinh tế để thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng; nhưng họ đã từ chối hoặc trốn tránh thực hiện nghĩa vụ đó.

Hành vi từ chối hoặc trốn tránh thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải gây hậu quả nghiêm trọng (như làm cho người được cấp dưỡng bị suy kiệt về sức khoẻ nghiêm trọng…) hoặc thuộc trường hợp đã bị xử phạt hành chính về hành vi từ chối hoặc trốn tránh nphĩa vụ cấp dưỡng mà còn vi phạm về hành vi này.

Lưu ý:

Về nghĩa vụ cấp dưỡng phải tuân theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình; hoặc theo bản án; hoặc quyết định của Toà án đã có hiệu lực pháp luật.

Khách thể

Hành vi phạm tội đã xâm phạm đến quan hệ về nghĩa vụ cấp dưỡng do Luật Hôn nhân và gia đình quy định.

Mặt chủ quan

Người phạm tội đã thực hiện tội phạm với lỗi cố ý.

Chủ thể

Chủ thể của tội này là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự nhưng có quan hệ về nghĩa vụ cấp dưỡng đối vối người bị hại.

Về hình phạt

Điều luật quy định tội danh này chỉ có một khung hình phạt với mức phạt là phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

Câu hỏi thường gặp

Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng được hiểu là gì?

Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng được hiểu là hành vi của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng nhưng cố ý không chấp nhận thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng hoặc lẩn tránh để không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng đôi với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của pháp luật.

Tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của pháp luật hình sự?

Người nào có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quyết định của Tòa án mà từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, làm cho người được cấp dưỡng lâm tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

Xử phạt vi phạm hành chính về hành vi từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng ?

Trường hợp có bản án của tòa án mà người trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng không thực hiện theo quyết định của bản án thì theo quy định tại điểm a Khoản 3 Điều 52 Nghị định 110/2013/NĐ-CP ngày 24/9/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự thì hành vi này có thể bị phạt từ 3.000.000 đến 5.000.000 đồng.