Tiêu chí hợp tác xã kiểu mới 2022 như thế nào?

Xin chào Luật sư X, ngày 15/05/2022 tôi vào một hợp tác xã ở huyện. Tuy nhiên, tôi vẫn chưa rõ về các quy định liên quan về hợp tác xã. Tiêu chí hợp tác xã kiểu mới hiện nay là gi? Xin được tư vấn.

Chào bạn, nhắc đến hợp tác xã, không ai là không biết đến bởi loại hình kinh tế này là loại hình phát triển kinh tế chính sau khi Việt Nam giành được độc lập và tồn tại cho đến ngày nay. Vậy hợp tác xã là gì? Tiêu chí hợp tác xã kiểu mới hiện nay? hãy cùng Luật sư X tìm hiểu nhé.

Căn cứ pháp lý

Bộ luật dân sự 2015
Luật hợp tác xã 2012

Hợp tác xã là gì?

Căn cứ theo Khoản 1 Điều 3 Luật Hợp tác xã năm 2012 quy định: hợp tác xã là tổ chức kinh tế tập thể, có tư cách pháp nhân, được thành lập tự nguyện do ít nhất 07 người và hoạt động tương trợ lẫn nhau trong công việc (hoạt động sản xuất, tạo việc làm) trên cơ sở tự chịu trách nhiệm, bình đẳng, dân chủ trong điều hành và quản lý hợp tác xã.

Hợp tác xã có đặc điểm như sau:

Hợp tác xã là một tổ chức kinh tế tự chủ, có tính xã hội cao. Loai hình hợp tác xã tự chịu trách nhiệm nghĩa vụ tài chính trong phạm vi vốn điều lệ và các nguồn vốn khác của đơn vị. Hợp tác xã thực hiện các chức năng của hợp tác xã trên cơ sở các xã viên trợ giúp, tương trợ lẫn nhau, điều này chính là thể hiện cho tính xã hội của hợp tác xã.

Có số lượng thành viên không thấp hơn 07 người theo quy định tại Điều 3 Luật Hợp tác xã năm 2012.

Cá nhân tham gia hợp tác xã sẽ vừa góp vốn và vừa góp sức. Việc góp vốn là nghĩa vụ bắt buộc của xã viên khi có nhu cầu tham gia hợp tác xã; góp sức không phải nghĩa vụ bắt buộc mà phụ thuộc vào phương thức hợp tác và khả năng của mỗi xã viên.

Tính sở hữu của hợp tác xã là sở hữu tập thể.

Những xã viên tham gia quản lý hợp tác xã dựa theo nguyên tắc bình đẳng, dân chủ.

Hợp tác xã hoạt động dựa theo các nguyên tắc được quy định tại Điều 7 Luật Hợp tác xã:

Cá nhân, pháp nhân, hộ gia đình tự nguyện thành lập, gia nhập, rời khỏi hợp tác xã khi được chấp thuận hoặc đáp ứng các điều kiện.

Hợp tác xã được kết nạp rộng rãi thành viên, không quy định số thành viên tối đa.

Xã viên có quyền bình đẳng như nhau không phụ thuộc vào lượng vốn góp. Việc phân phối thu nhập hay phân chia công việc sẽ theo quy định của điều lệ hợp tác xã.

Hợp tác xã tự chịu trách nhiệm về hoạt động của đơn vị trước pháp luật.

Thành viên hợp tác xã có trách nhiệm thực hiện các cam kết trong hợp đồng dịch vụ và theo điều lệ hợp tác xã.

Hợp tác xã giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng thêm cho các thành viên, quản lý và người lao động trong hợp tác xã. Tuyên truyền về bản chất và lợi ích của hợp tác xã đến các thành viên và những cá nhân ngoài hợp tác xã.

Hợp tác xã phát triển bền vững trong cùng đơn vị, hợp tác với nhau phát triển phong trào hợp tác xã trên địa phương và quy mô lớn hơn.

Tiêu chí hợp tác xã kiểu mới hiện nay

HTX kiểu mới hoạt động theo Luật Hợp tác xã năm 2012, có sự thay đổi mới về bản chất so với các HTX kiểu cũ (thành lập và hoạt động trong cơ chế kế hoạch hóa tập trung). Mô hình HTX kiểu mới có nhiều điểm khác biệt so với HTX kiểu cũ:

HTX kiểu mới là một đơn vị kinh doanh độc lập trong cơ chế thị trường, tự quyết định và tự chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh, bảo đảm hoàn thành nghĩa vụ đối với Nhà nước và trách nhiệm đối với thành viên;

HTX phát triển trong tất cả các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế quốc dân, đặc biệt trong nông nghiệp, giao thông vận tải, tín dụng…Thành viên thực sự là vừa là chủ, vừa là khách hàng của HTX thông qua quy định góp vốn, sử dụng dịch vụ của HTX;

Quan hệ giữa HTX và thành viên là quan hệ bình đẳng, thỏa thuận, tự nguyện, cùng có lợi và cùng chịu rủi ro trong sản xuất, kinh doanh;

Trong HTX kiểu mới, phân phối thu nhập chủ yếu theo mức độ sử dụng dịch vụ của thành viên. Thành viên càng sử dụng nhiều dịch vụ, thì hoạt động dịch vụ của HTX càng có khả năng mở rộng và tạo ra càng nhiều thu nhập cho HTX;
Việc tổ chức và hoạt động của HTX không bị giới hạn trong địa giới hành chính xã, phường, mà có thể trong phạm vi liên xã hoặc toàn huyện, tùy theo yêu cầu và năng lực thực tế.

Sau khi Luật Hợp tác xã năm 2012 được Quốc hội thông qua và Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 56-KL/TW, ngày 21/02/2013 về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, đặc biệt từ năm 2016 trở lại đây, Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt, hiệu quả, ban hành nhiều quyết sách quan trọng trong công tác chỉ đạo phát triển KTTT, HTX. Ban Chỉ đạo Đổi mới, phát triển KTTT, HTX đã chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh phát triển KTTT, HTX; các cấp ủy đảng, chính quyền đặc biệt quan tâm, vào cuộc, tập trung nỗ lực, cố gắng nhằm triển khai đồng bộ, hiệu quả Luật Hợp tác xã năm 2012 và Chỉ đạo của Bộ Chính trị; tổ chức triển khai Chương trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới và Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), các diễn đàn để hỗ trợ phát triển HTX, từ đó đã tạo ra “sân chơi” cho các HTX phát triển, đặc biệt là các HTX nông nghiệp.

Năm 2020, Bộ Chính trị tiếp tục ban hành Kết luận số 70-KL/TW, ngày ngày 09/3/2020 về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể. Theo đó, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 134/NQ-CP, ngày 25/9/2020 về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Kết luận số 70-KL/TW, trong đó, từng bộ, ngành, địa phương được giao các nhiệm vụ cụ thể nhằm tháo gỡ những khó khăn, hỗ trợ và thúc đẩy HTX ngày càng phát triển. tiếp tục nhấn mạnh vai trò và vị trí quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội cả nước.

Những vấn đề đặt ra ở hợp tác xã kiểu mới

Trong bối cảnh phát triển nhanh của xã hội về khoa học công nghệ; yêu cầu về chất lượng dịch vụ, sản phẩm ngày càng cao; sự cạnh tranh trên thị trường ngày càng gay gắt; chất lượng nguồn nhân lực đòi hỏi thường xuyên phải tiếp cận, cập nhật những tiến bộ của xã hội…; đồng thời, thiên tai, dịch bệnh xảy ra thường xuyên và khó lường khiến HTX đối mặt với những thách thức lớn, sau:

Một là, về cạnh tranh. Các cam kết về hội nhập, tự do hóa thương mại hàng nông, lâm, thủy sản với các quốc gia, tổ chức thế giới được triển khai với quy mô ngày càng lớn và mức độ ngày càng cao càng làm môi trường cạnh tranh trở nên gay gắt cho các sản phẩm nông sản của Việt Nam. Sản phẩm của các HTX sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt của các sản phẩm mới, kể cả sản phẩm nội địa và đặc biệt là sự xâm lấn của thị trường nước ngoài sau khi các hàng rào thuế quan dần được xoá bỏ theo các thoả thuận thương mại quốc tế mà Việt Nam tham gia. Bên cạnh những rào cản về kỹ thuật, chất lượng, an toàn thực phẩm, thì vấn đề nguồn gốc xuất xứ đối với nông sản đang là vấn đề mà các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp xuất khẩu đang nỗ lực khắc phục.

Hai là, đối với nguồn lao động trong HTX. Tự động hóa và trí tuệ nhân tạo là thách thức lớn thay thế ngồn lao động dồi dào trong các HTX. Cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 tạo đột phá công nghệ, thay đổi cơ bản phương thức sản xuất; có thể tạo ra quy mô và tốc độ phát triển nhanh. Điều này càng thôi thúc tiến trình đổi mới và sáng tạo đối với mô hình HTX kiểu mới, gắn với những tiến bộ về khoa học công nghệ. Bên cạnh đó, không chỉ ở Việt Nam mà nhiều nước đang phát triển trên thế giới đều phải đối mặt với những thách thức lớn về sự thiếu hụt lao động có trình độ cao và kỹ năng chuyên nghiệp để đáp ứng được nhu cầu đặt ra từ cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0. Vấn đề đặt ra không chỉ với nền giáo dục Việt Nam mà của cả thế giới là làm thế nào để đào tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu phát triển.

Ba là, dễ bị tổn thương trước những tác động bên ngoài. Hội nhập làm gia tăng sự phụ thuộc của nền kinh tế quốc gia vào thị trường bên ngoài, khiến nền kinh tế dễ bị tổn thương trước những biến động của thị trường quốc tế. Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu, thiên tai, hạn hán, lũ lụt, dịch bệnh đang ngày càng phức tạp, bất thường và trở nên khó dự đoán. Do đó, yêu cầu về thay đổi phương thức sản xuất thiên hướng xanh, thân thiện với môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu ngày càng lớn. Điều này đặt ra yêu cầu phải cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao năng suất, thúc đẩy ứng dụng tiến bộ công nghệ cao, thân thiện môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Bốn là, khi không thích ứng với tình hình mới và bị tụt hậu ngày càng xa hơn về công nghệ. Trong quá trình hội nhập, đối với Việt Nam, có một số thách thức đáng kể liên quan đến tận dụng các cơ hội mà cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 mang lại để thúc đẩy phát triển nông nghiệp do khả năng ứng dụng, hấp thụ các công nghệ của Việt Nam rất hạn chế. Nếu không được đào tạo, bồi dưỡng kịp thời, thường xuyên, các HTX có thể càng bị tụt xa và không theo kịp nền kinh tế, không cạnh tranh được với những lĩnh vực, phương thức tổ chức kinh doanh mới.

Một số giải pháp giành cho hợp tác xã kiểu mới

Để giải quyết được những thách thức mà HTX đang và sẽ phải đối mặt, trong thời gian tới, cần phải tiếp tục triển khai mạnh mẽ việc thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp au:

Thứ nhất, tuyên truyền nâng cao nhận thức về HTX: Tăng cường công tác tuyên truyền, quán triệt cho cán bộ, đảng viên và người dân về bản chất, khẳng định vị trí, vai trò và tầm quan trọng của HTX trong điều kiện mới. Xây dựng và đưa nội dung giảng dạy về HTX vào trong hệ thống các trường chính trị, các cơ sở đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân và của các bộ, ngành. Tổ chức tôn vinh, khen thưởng, nhân rộng, tổng kết, kịp thời phổ biến các mô hình thí điểm, các điển hình tiên tiến HTX hoạt động hiệu quả.

Thứ hai, tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp lý, cơ chế chính sách: Nghiên cứu, đề xuất giải pháp hoàn thiện các quy định còn bất cập tại Luật Hợp tác xã năm 2012 và các luật liên quan; xây dựng kế hoạch/đề án phát triển HTX và chủ động cân đối và bố trí nguồn lực thực hiện các chính sách hỗ trợ, ưu đãi của Nhà nước đối với HTX. Ứng dụng công nghệ vào xây dựng, quản lý và vận hành hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin quốc gia về HTX trên toàn quốc. Xây dựng và công bố sách trắng về HTX; tổ chức Diễn đàn kinh tế hợp tác, HTX hàng năm.

Thứ ba, nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước, gắn liền với công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền các cấp trong phát triển, HTX: Củng cố tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về HTX thống nhất từ Trung ương đến địa phương; tăng cường kiểm tra, thanh tra tình hình thực hiện pháp luật của HTX; hỗ trợ, hướng dẫn để tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho HTX hoạt động. Tập trung đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công chức làm công tác quản lý nhà nước về HTX.

Thứ tư, đổi mới phương thức sản xuất, kinh doanh, nâng cao sức cạnh tranh, hiệu quả hoạt động của các HTX: Chỉ đạo, hướng dẫn xử lý đối với các trường hợp HTX không đăng ký và tổ chức lại hoạt động theo Luật Hợp tác xã năm 2012, giải thể các HTX không hoạt động. Tiếp tục thực hiện tốt chính sách đào tạo và thu hút cán bộ có trình độ về công tác tại các HTX. Tăng cường năng lực quản trị HTX theo hướng công khai, minh bạch thông qua các chính sách ưu đãi, hỗ trợ của nhà nước; củng cố bộ máy kế toán, kiểm toán. Tạo điều kiện cho HTX tham gia thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế – xã hội trên địa bàn.

Thứ năm, tăng cường vai trò, trách nhiệm và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống Liên minh Hợp tác xã Việt Nam: Củng cố tổ chức của hệ thống Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, bảo đảm thống nhất về tổ chức và hoạt động. Tập trung tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ và người lao động trong toàn hệ thống và cán bộ quản lý HTX. Đẩy mạnh việc khai thác có hiệu quả các trường đào tạo trực thuộc Liên minh Hợp tác xã Việt Nam để đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ quản lý HTX và đào tạo nghề cho thành viên phù hợp với điều kiện và tình hình mới.

Thứ sáu, phát huy mạnh mẽ vai trò của Mặt trận tổ quốc và các tổ chức thành viên, các đoàn thể, hội, hiệp hội trong phát triển HTX: Tăng cường tuyên truyền, vận động hội viên, nhân dân nắm rõ chủ trương, đường lối của đảng, chính sách pháp luật của nhà nước về HTX. Phát huy vai trò và trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức thành viên trong việc vận động, giáo dục quần chúng, thành viên tự nguyện tham gia phát triển HTX và thực hiện các quy định pháp luật về HTX.

Thứ bảy, tăng cường hợp tác quốc tế về phát triển HTX: Đẩy mạnh các hình thức hợp tác quốc tế trong phát triển HTX, nhất là trong việc tiếp thu kinh nghiệm tốt của các nước, vùng lãnh thổ có phong trào HTX mạnh. Tiếp thu các hỗ trợ kỹ thuật phát triển trong việc thành lập và nâng cao năng lực HTX. Thành lập và nâng cao năng lực cơ cấu trợ giúp tổ chức HTX.

Hiện nay, nhận thức của chính quyền, người dân về tầm quan trọng của HTX đã từng bước được nâng lên, HTX đã trở thành mắc xích quan trọng trong thực hiện liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, là cầu nối giữa hộ gia đình và doanh nghiệp. Cùng với những tín hiệu mới đang tác động tích cực tới phong trào HTX, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương và nỗ lực phấn đấu vươn lên của các HTX, trong thời gian tới phong trào HTX ở nước ta sẽ phát triển bền vững, góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam.

Có thể bạn quan tâm

Thông tin liên hệ Luật sư X

Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của chúng tôi về “Tiêu chí hợp tác xã kiểu mới hiện nay”. Nếu quý khách có nhu cầu soạn thảo thông báo về việc; thủ tục giải thể công ty cổ phần; lấy giấy chứng nhận độc thân; thành lập công ty tnhh, tra mã số thuế cá nhân, ủy quyền xác nhận tình trạng hôn nhân, đăng ký bảo hộ thương hiệu độc quyền hoặc mẫu hồ sơ tạm ngừng kinh doanh của chúng tôi; mời quý khách hàng liên hệ đến hotline để được tiếp nhận.

Liên hệ hotline: 0833.102.102.

Facebook: www.facebook.com/luatsux
Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux

Câu hỏi thường gặp

Khi tham gia HTX, các thành viên có được lợi ích gì?

Khi tham gia vào họat động sản xuất, kinh doanh trong mô hình HTX, các thành viên sẽ có nhiều lợi ích, cụ thể là:
– Biết được nhu cầu của thị trường để tổ chức sản xuất hiệu quả trong cơ chế thị trường; thu nhập tất yếu sẽ tăng cao tương ứng với mức năng suất tăng lên
– Đủ điều kiện tiếp cận với các nguồn vốn vay ưu đãi và đủ lớn từ ngân hàng để tổ chức sản xuất, kinh doanh
– Được tổ chức liên kết với doanh nghiệp thông qua HTX
– Việc chứng nhận chất lượng và xuất xứ hàng hóa theo đòi hỏi của thị trường được thuận lợi do cơ quan quản lý chất lượng sản phẩm có thể giám sát thông qua HTX
– Khi tham gia vào HTX với diện tích đất canh tác đủ lớn và nuôi trồng những loại cây, con tập trung, các thành viên HTX có điều kiện tiếp cận ứng dụng các tiễn bộ khoa học- kỹ thuật từ các tổ chức nghiên cứu, dịch vụ khoa học- công nghệ.
– Ngoài việc đem lại lợi ích về kinh tế thì các thành viên còn có cơ hội tương trợ lẫn nhau, tăng thêm tình làng nghĩa xóm.

Hợp tác xã kiểu mới khác HTX kiểu cũ như thế nào?

– Trước đây khi tham gia vào HTX, các thành viên đóng góp tài sản, công sức và tiến hành sản xuất kinh doanh chung. Do đó không tồn tại kinh tế hộ của các thành viên, song theo luật HTX năm 2012khi tham gia vào HTX thì tài sản, công cụ sản xuất vẫn là của thành viên nên kinh tế hộ không những vẫn tồn tại mà HTX còn giúp cho kinh tế hộ phát triển tốt hơn.
– Hợp tác xã kiểu cũ hoạt động theo chế độ tập trung bao cấp, không vận hành theo kinh tế thị trường. Ngày nay, HTX vẫn phải kinh doanh có hiệu quả, bảo đảm thu đủ bù chi, có lãi để bù đắp chi phí, bảo toàn phát triển tài sản của HTX.

Điều kiện cần và đủ để thành lập HTX?

– Thành viên phải có nhu cầu chung sử dụng sản phẩm, dịch vụ (tối thiểu là 7 người)
– Thành viên tự nguyện tham gia thành lập HTX
– Khi tham gia HTX thành viên phải nhận thấy HTX mang lại lợi ích.
– Ban Quản lý HTX phải đủ kiến thức, năng lực để quản lý, điều hành HTX
– Có đủ hồ sơ, thủ tục theo yêu cầu