“Xin chào luật sư. Chồng tôi đã mất cách đây 5 năm. Hiện tại tôi muốn tìm một người bạn đời tâm sự và có thể tiến tới hôn nhân lâu dài, nghiêm túc. Vậy trường hợp của tôi có được kết hôn nữa hay không? Thủ tục đăng ký kết hôn khi chồng chết như thế nào? Tôi có cần thực hiện thủ tục ly hôn trước khi tiến hành tái hôn hay không? Rất mong được luật sư hỗ trợ giải đáp thắc mắc. Tôi xin chân thành cảm ơn!”
Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về cho Luật Sư X. Với thắc mắc của bạn chúng tôi xin được đưa ra quan điểm tư vấn như sau:
Căn cứ pháp lý
Nội dung tư vấn
Khi nào có thể tuyên bố chồng đã chết?
Khi xét đến trường hợp để tuyên bố chồng đã chết, pháp luật phân theo hai góc độ về cái chết là trường hợp chết về mặt sinh học và trường hợp chết về mặt pháp lý. Cụ thể như sau:
Trường hợp chồng chết sinh học: Chết sinh học được hiểu là sự kết thúc sinh mạng, chấm dứt các hoạt động của một sinh vật hay ngừng vĩnh viễn mọi hoạt động sống (không thể phục hồi) của một cơ thể. Theo y học, một người bị coi là đã chết khi hoạt động não của họ không còn nữa, từ các thiết bị hỗ trợ họ có thể có nhịp tim, hơi thở nhưng sẽ không bao giờ có thể phục hồi và tự duy trì các hoạt động đó.
Trường hợp chồng chết pháp lý: Trường hợp chồng chết về mặt pháp lý được quy định khoản 1 Điều 71 Bộ luật Dân sự 2015. Theo đó, vợ/chồng được pháp luật tuyên bố chết trong các trường hợp sau:
– Người có quyền, lợi ích liên quan có thể yêu cầu Tòa án ra quyết định tuyên bố một người là đã chết trong trường hợp sau đây:
- Sau 03 năm, kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;
- Biệt tích trong chiến tranh sau 05 năm, kể từ ngày chiến tranh kết thúc mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;
- Bị tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai mà sau 02 năm, kể từ ngày tai nạn hoặc thảm hoạ, thiên tai đó chấm dứt vẫn không có tin tức xác thực là còn sống, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác;
- Biệt tích 05 năm liền trở lên và không có tin tức xác thực là còn sống; thời hạn này được tính theo quy định tại khoản 1 Điều 68 của Bộ luật này.
– Căn cứ vào các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, Tòa án xác định ngày chết của người bị tuyên bố là đã chết.
– Quyết định của Tòa án tuyên bố một người là đã chết phải được gửi cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người bị tuyên bố là đã chết để ghi chú theo quy định của pháp luật về hộ tịch.
Như vậy, chết pháp lý theo quy định nêu trên được hiểu là việc người chồng bị Tòa án tuyên bố là đã chết thông qua một quyết định đã có hiệu lực pháp luật.
Chồng chết vợ có được kết hôn với người khác không?
– Trường hợp người chồng chết sinh học Điều 65 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định hôn nhân chấm dứt kể từ thời điểm vợ hoặc chồng chết.
Theo đó, tại thời điểm người chồng chết theo góc độ sinh học thì mối quan hệ hôn nhân của họ và người vợ sẽ kết thúc. Do vậy, việc người vợ kết hôn với một người khác sau khi chồng chết là hoàn toàn hợp pháp.
– Trường hợp chết pháp lý Điều 65 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định trong trường hợp Tòa án tuyên bố vợ hoặc chồng là đã chết thì thời điểm hôn nhân chấm dứt được xác định theo ngày chết được ghi trong bản án, quyết định của Tòa án.
Theo đó, hôn nhân của người chồng bị tuyên bố chết sẽ chấm dứt tại thời điểm bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật. Do đó, sau khi hôn nhân đã kết thúc thì người vợ có thể thực hiện thủ tục kết hôn với người khác theo quy định pháp luật.
Đăng ký kết hôn khi chồng chết có cần thực hiện thủ tục ly hôn không?
Theo quy định tại khoản 2 Điều 4 Nghị định 123/2015/NĐ-CP về xác định nội dung đăng ký khai tử. Theo đó, khi đăng ký khai tử theo quy định của Luật Hộ tịch, nội dung khai tử phải bao gồm các thông tin: Họ, chữ đệm, tên, năm sinh của người chết; số định danh cá nhân của người chết, nếu có; nơi chết; nguyên nhân chết; giờ, ngày, tháng, năm chết theo Dương lịch; quốc tịch nếu người chết là người nước ngoài.
Như vậy, khi người mất tại cơ sở y tế hoặc tại nhà thì thủ trưởng cơ sở y tế hoặc UBND cấp xã sẽ cấp giấy báo tử. Đối với người bị Tòa án tuyên bố chết thì Bản án có hiệu lực sẽ thay thế Giấy báo tử. Chính từ thời điểm đó, quan hệ hôn nhân của người vợ với người chồng chết đã chấm dứt. Do vậy, người vợ có thể tiến hành tái hôn mà không cần thực hiện thủ tục ly hôn.
Bên cạnh đó cũng cần lưu ý, người vợ muốn đăng ký kết hôn khi chồng chết cần đáp ứng các điều kiện tại Điều 8 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về điều kiện kết hôn. Cụ thể:
– Nam, nữ kết hôn với nhau phải tuân theo các điều kiện sau đây:
- Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên;
- Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định;
- Không bị mất năng lực hành vi dân sự;
- Việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn theo quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 2 Điều 5 của Luật này.
– Nhà nước không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính.
Thủ tục đăng ký kết hôn khi chồng chết như thế nào?
Người vợ muốn tái hôn, thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn khi chồng chết cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và thực hiện theo trình tự nêu sau:
Thành phần hồ sơ
Hồ sơ cần chuẩn bị bao gồm:
– Giấy tờ phải xuất trình:
- Hộ chiếu hoặc chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân hoặc các giấy tờ khác có dán ảnh và thông tin cá nhân do cơ quan có thẩm quyền cấp, còn giá trị sử dụng để chứng minh về nhân thân của người có yêu cầu đăng ký kết hôn.
- Giấy tờ chứng minh nơi cư trú để xác định thẩm quyền (trong giai đoạn chuyển tiếp).
- Trích lục ghi chú ly hôn đối với trường hợp công dân Việt Nam đăng ký thường trú tại địa bàn xã làm thủ tục đăng ký kết hôn, đã được giải quyết việc ly hôn, hủy việc kết hôn trước đó tại cơ quan có thẩm quyền nước ngoài.
– Giấy tờ phải nộp:
- Tờ khai đăng ký kết hôn theo mẫu. Hai bên nam, nữ có thể khai chung vào một Tờ khai đăng ký kết hôn;
- Bản chính Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân do UBND cấp xã có thẩm quyền cấp trong trường hợp người yêu cầu đăng ký kết hôn không đăng ký thường trú tại địa bàn xã, phường, thị trấn làm thủ tục đăng ký kết hôn (trong giai đoạn chuyển tiếp).
Trình tự thực hiện thủ tục
Bước 1: Nộp hồ sơ
Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo quy định nêu trên. Người có yêu cầu đăng ký kết hôn nộp hồ sơ tại UBND cấp xã có thẩm quyền.
Bước 2: Tiếp nhận và thụ lý giải quyết
Người tiếp nhận có trách nhiệm kiểm tra ngay toàn bộ hồ sơ, đối chiếu thông tin trong Tờ khai và tính hợp lệ của giấy tờ trong hồ sơ do người yêu cầu nộp, xuất trình.
Nếu hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, người tiếp nhận hồ sơ viết giấy tiếp nhận, trong đó ghi rõ ngày, giờ trả kết quả; nếu hồ sơ chưa đầy đủ, hoàn thiện thì hướng dẫn ngay để người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn thiện theo quy định; trường hợp không thể bổ sung, hoàn thiện hồ sơ ngay thì người tiếp nhận phải lập văn bản hướng dẫn, trong đó nêu rõ loại giấy tờ, nội dung cần bổ sung, hoàn thiện, ký, ghi rõ họ, tên của người tiếp nhận.
Ngay sau khi tiếp nhận đủ hồ sơ hợp lệ, nếu thấy đủ điều kiện kết hôn theo quy định, công chức tư pháp – hộ tịch báo cáo Chủ tịch UBND cấp xã.
Bước 3: Trả kết quả
Khi trả kết quả đăng ký kết hôn, công chức tư pháp – hộ tịch hướng dẫn hai bên nam, nữ kiểm tra nội dung trong Sổ đăng ký kết hôn và Giấy chứng nhận kết hôn.
Có thể bạn quan tâm
- Đăng ký kết hôn cần những giấy tờ gì?
- Thủ tục đăng ký kết hôn lần 2 như thế nào?
- Không đăng ký kết hôn có ly hôn được không?
Thông tin liên hệ Luật Sư X
Trên đây là tư vấn của Luật Sư X về vấn đề “Thủ tục đăng ký kết hôn khi chồng chết như thế nào?“. Chúng tôi hy vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Để biết thêm thông tin chi tiết và nhận thêm sự tư vấn, giúp đỡ khi có nhu cầu về các vấn đề liên quan đến hồ sơ đăng ký bảo hộ nhãn hiệu; hợp thức hóa lãnh sự; giấy phép bay Flycam…. của Luật Sư X, hãy liên hệ: 0833.102.102.
Câu hỏi thường gặp
Đăng ký kết hôn lần 2 vẫn được miễn lệ phí như lần 1. Như vậy, thủ tục đăng ký kết hôn khá đơn giản. Vấn đề mà người dân thường gặp nhiều vướng mắc nhất là thủ tục xin giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.
Luật Hộ tịch năm 2014 không có quy định nào về thủ tục cấp mẫu giấy chứng nhận tình trạng hôn nhân cho người đã chết; nên theo nguyên tắc Uỷ ban nhân dân cấp xã sẽ không cấp giấy xác nhận hôn nhân khi có yêu cầu. Vì thế sẽ không có mẫu đơn để xin xác nhận tình trạng hôn nhân cho người đã chết.
Câu trả lời là không. Trường hợp người chồng đã chết nên không thể thực hiện việc đăng ký lại kết hôn để được cấp Giấy chứng nhận kết hôn theo quy định của pháp luật.
