Nhiều người vẫn hay thắc mắc tại sao có chế độ bảo hiểm xã hội, nó mang lại những quyền lợi gì mà nhiều người được khuyến khích tham gia đến vậy. Liệu có phải nếu không tham gia thì sẽ phải chịu những bắt buộc gì của pháp luật hay không.
Chế độ bảo hiểm xã hội là chế độ ưu ái của nhà nước đề ra, bảo vệ nhiều quyền lợi của người dân. Đồng thời điều này cũng là tự nguyện chứ không phải bắt buộc như nhiều người hay bị hiểu sai, tuy nhiên chế độ bảo hiểm xã hội tự nguyện này cũng mang lại những điều gì nữa? Để tìm hiểu, bạn có thể tham khảo trong bài viết này: Quyền lợi khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện của Luật sư X chúng tôi.
Bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì?
Bảo hiểm xã hội tự nguyện (Viết tắt: BHXH tự nguyện) là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người tham gia bảo hiểm được quyền lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với tài chính của mình.
Căn cứ theo Khoản 4, Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội số 58/2014/QH13 ban hành ngày 20/11/ 2014 quy định công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên, không nằm trong nhóm đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đều có thể tham gia BHXH tự nguyện. Và khi nào cần tham gia BHXH tự nguyện thì người lao động căn cứ theo đúng quy định nêu trên xem mình thuộc nhóm đối tượng nào để có thể đóng BHXH.
Quyền lợi khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
Người tham gia BHXH tự nguyện khi có đủ các điều kiện theo quy định, được hưởng các quyền lợi sau:
Chế độ hưu trí
Người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu hàng tháng khi: Đủ 20 năm đóng BHXH trở lên; Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định, tuổi nghỉ hưu kể từ ngày 01/01/2022 cụ thể như sau: Nam đủ 60 tuổi 06 tháng, sau đó, mỗi năm tăng thêm 03 tháng, tuổi nghỉ hưu với lao động nam sẽ đạt 62 tuổi vào năm 2028; Nữ đủ 55 tuổi 08 tháng, sau đó, mỗi năm tăng thêm 04 tháng, tuổi nghỉ hưu với lao động nữ sẽ đạt 60 tuổi vào năm 2035.
Trường hợp, đã đủ tuổi nghỉ hưu, nhưng thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì được đóng một lần cho những năm còn thiếu (tối đa 10 năm) để đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Mức hưởng
Trong đó, tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng của NLĐ được tính bằng 45% tương ứng với số năm đóng BHXH: Lao động nam là 20 năm; lao động nữ là 15 năm. Sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, NLĐ cả nam và nữ được tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
Lương hưu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với ngân sách Nhà nước và quỹ BHXH.
BHXH một lần
Điều kiện hưởng: Người tham gia có yêu cầu thì được hưởng BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau: Đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH mà không tiếp tục tham gia BHXH; Ra nước ngoài để định cư; Bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng theo quy định của Bộ Y tế; Sau một năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và có yêu cầu nhận BHXH một lần.
Mức hưởng
Tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được: 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014; 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Trường hợp, thời gian đóng BHXH chưa đủ 01 năm, mức hưởng bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
Mức hưởng BHXH một lần của người tham gia BHXH tự nguyện không bao gồm số tiền Nhà nước đã hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện, trừ trường hợp là người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng theo quy định của Bộ Y tế.
Chế độ tử tuất
Trợ cấp mai táng: Trường hợp người tham gia có thời gian đóng BHXH từ đủ 60 tháng trở lên hoặc người đang hưởng lương hưu khi chết, người lo mai táng được nhận trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở.
Trợ cấp tuất một lần
| Điều kiện | Mức hưởng |
| – Người đang đóng BHXH tự nguyện hoặc đang bảo lưu thời gian đóng BHXH chết. | Thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm tính bằng: 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng BHXH trước năm 2014. 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho các năm đóng từ năm 2014 trở đi. |
| – Người tham gia BHXH tự nguyện có thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm chết. | Thân nhân được hưởng trợ cấp bằng số tiền đã đóng nhưng mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH. |
| – Người tham gia BHXH tự nguyện có cả thời gian đóng BHXH bắt buộc và tự nguyện chết. | Thân nhân được hưởng trợ cấp tối thiểu bằng 03 tháng mức bình quân tiền lương và thu nhập tháng đóng BHXH. |
| – Người đang hưởng lương hưu chết: + Nếu chết trong 02 tháng đầu hưởng lương hưu. | Thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần tính theo thời gian đã hưởng lương hưu. Trợ cấp tính bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng. |
| + Nếu chết vào những tháng sau đó. | Cứ hưởng thêm 01 tháng lương hưu thì mức trợ cấp giảm đi 0,5 tháng lương hưu. |
Cứ hưởng thêm 01 tháng lương hưu thì mức trợ cấp giảm đi 0,5 tháng lương hưu.
Được cấp thẻ BHYT miễn phí: Người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt quá trình hưởng lương hưu, với mức quyền lợi hưởng chi phí khám bệnh, chữa bệnh là 95% (trong khi mức hưởng của người tham gia BHYT theo hình thức hộ gia đình là 80%).
Cách thức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
Khoản 2, Điều 87 Luật BHXH năm 2014, mức đóng BHXH tự nguyện bằng 22% mức thu nhập tháng. Trong đó, mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện tối thiểu bằng mức chuẩn hộ nghèo đối với khu vực nông thôn (mức chuẩn hộ nghèo hiện hành là 1.500.000 đồng/người/tháng) và tối đa bằng 20 lần lương cơ sở (mức lương cơ sở hiện hành là 1.490.000 đồng).
Như vậy, kể từ ngày 01/01/2022, mức đóng BHXH tự nguyện thấp nhất là 330.000 đồng/tháng (22% x 1.500.000 đồng); mức đóng BHXH tự nguyện tối đa là: 6.556.000 đồng/tháng (22% x 29.800.000 đồng).
Sau khi được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng, mức đóng của người tham gia BHXH tự nguyện cụ thể như sau:
| Người tham gia | Tỷ lệ (%) Nhà nước hỗ trợ | Mức đóng thấp nhất | Mức đóng tối đa | ||||
| Mức đóng thấp nhất hằng tháng Nhà nước chưa hỗ trợ | Số tiền Nhà nước hỗ trợ hằng tháng | Mức đóng thấp nhất hằng tháng khi Nhà nước hỗ trợ | Mức đóng tối đa hằng tháng Nhà nước chưa hỗ trợ | Số tiền Nhà nước hỗ trợ hằng tháng | Mức đóng tối đa hằng tháng khi Nhà nước hỗ trợ | ||
| Người thuộc hộ nghèo | 30% | 330.000 | 99.000 | 231.000 | 6.556.000 | 99.000 | 6.457.000 |
| Người thuộc hộ cận nghèo | 25% | 330.000 | 82.500 | 247.500 | 6.556.000 | 82.500 | 6.473.500 |
| Người thuộc đối tượng khác | 10% | 330.000 | 33.000 | 297.000 | 6.556.000 | 33.000 | 6.523.000 |
Đơn vị: VNĐ
Phương thức đóng
Đóng định kỳ: Hằng tháng; 3 tháng một lần; 6 tháng một lần; 12 tháng một lần; Nhiều năm một lần (không quá 5 năm/lần).
Đóng 1 lần: Cho những năm còn thiếu (không quá 10 năm) để đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Để tham gia BHXH tự nguyện, người lao động (NLĐ) tự do có thể thực hiện các thủ tục đăng ký tại cơ quan BHXH nơi mình cư trú (có thể ở nơi tạm trú hoặc thường trú) hoặc các đại lý thu BHXH, BHYT (UBND các xã, phường, thị trấn, Bưu điện, Hội đoàn thể,…).
Mời bạn xem thêm
- Những điều cần biết khi mua bảo hiểm y tế là gì?
- Quy định về thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu là bao lâu?
- Cách kiểm tra tổng thời gian đóng bảo hiểm xã hội mới
- Mức hưởng chế độ Bảo hiểm xã hội một lần như thế nào?
- Quy trình làm bảo hiểm xã hội cho nhân viên?
Thông tin liên hệ
Trên đây là tư vấn của Luật Sư X về vấn đề “Quyền lợi khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện“. Chúng tôi hy vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Để biết thêm thông tin chi tiết và nhận thêm sự tư vấn, giúp đỡ khi có nhu cầu về các vấn đề liên quan đến đăng ký xác nhận tình trạng hôn nhân; đơn xin trích lục bản án ly hôn; hợp thức hóa lãnh sự; giấy phép bay Flycam…. của Luật Sư X, hãy liên hệ: 0833.102.102.
- Facebook : www.facebook.com/luatsux
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
- Youtobe: https://www.youtube.com/Luatsux
Câu hỏi thường gặp
Liên quan đến quyền lợi hưởng BHXH tự nguyện, như đã đề cập thì tính đến năm 2022 người tham gia sẽ chỉ được hưởng 2 chế độ là hưu trí và tử tuất theo quy định tại Luật BHXH.
Trước thông tin cho rằng, người dân khi tham gia bảo hiểm tự nguyện được hưởng chế độ thai sản là không có căn cứ và chưa có quy định cụ thể nào.
Do đó, người dân khi tham gia đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ không được hưởng chế độ thai sản giống như khi tham gia BHXH bắt buộc.
a) Hằng tháng;
b) 03 tháng một lần;
c) 06 tháng một lần;
d) 12 tháng một lần;
đ) Một lần cho nhiều năm về sau với mức thấp hơn mức đóng hằng tháng hoặc một lần cho những năm còn thiếu với mức cao hơn mức đóng hằng tháng so với quy định.
Quy định bảo hiểm xã hội tự nguyện được hưởng chế độ 02 chế độ: Hưu trí và tử tuất. BHXH bắt buộc người lao động sẽ được hưởng các chế độ bao gồm: Ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất.
