Khởi kiện hủy sổ đỏ khi nào và thủ tục ra sao?

Khởi kiện hủy Sổ đỏ (kiện yêu cầu hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) là việc xảy ra phổ biến. Khởi kiện yêu cầu hủy Sổ đỏ trên thực tế khá phức tạp; nhất là khi viết đơn, chuẩn bị tài liệu, chứng cứ và tranh luận tại phiên tòa. Vậy khởi kiện hủy sổ đỏ khi nào và thủ tục ra sao? Dưới đây là nội dung về vấn đề trên của Luật sư X!

Căn cứ pháp lý:

Khi nào có quyền khởi kiện hủy Sổ đỏ?

Kiện hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chủ yếu xảy ra; khi thuộc một trong hai trường hợp sau:

Tổ chức, cá nhân có quyền khởi kiện vụ án hành chính với yêu cầu hủy quyết định cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; vì hai lý do sau:

– Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là một loại quyết định hành chính.

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp. Đồng thời; Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là quyết định cá biệt (quyết định được áp dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể).

– Quyết định hành chính sẽ là đối tượng khởi kiện vụ án hành chính; nếu quyết định đó trái pháp luật.

Căn cứ khoản 2 Điều 3 và Điều 5 Luật Tố tụng hành chính 2015; tổ chức, cá nhân có quyền khởi kiện đối với quyết định hành chính của cơ quan nhà nước; nếu quyết định đó làm phát sinh, thay đổi, hạn chế, chấm dứt quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; hoặc có nội dung làm phát sinh nghĩa vụ, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Tóm lại, tổ chức, cá nhân có quyền khởi kiện vụ án hành chính với yêu cầu hủy quyết định cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nếu có căn cứ cho rằng quyết định cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đó trái pháp luật, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân (thường là ảnh hưởng lợi quyền, lợi ích hợp pháp của mình).

Trường hợp 2: Hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo thủ tục khởi kiện vụ án dân sự (Tòa hủy quyết định cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trái pháp luật khi giải quyết vụ án dân sự).

Tổ chức, cá nhân có quyền khởi kiện vụ án dân sự theo quy định; trong đó có yêu cầu hủy Giấy chứng nhận đã cấp hoặc trong quá trình giải quyết vụ việc dân sự; thì Tòa án ra quyết định hủy quyết định cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trái pháp luật. Nội dung này được quy định tại khoản 1 Điều 34 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 như sau:

“1. Khi giải quyết vụ việc dân sự, Tòa án có quyền hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự trong vụ việc dân sự mà Tòa án có nhiệm vụ giải quyết.”.

Tóm lại, khi khởi kiện vụ án dân sự; thì tổ chức, cá nhân có quyền yêu cầu Tòa án hủy Giấy chứng nhận đã cấp nếu có căn cứ hoặc khi giải quyết vụ việc dân sự, Tòa án thấy quyết định cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trái pháp luật thì có quyền hủy quyết định đó.

Hồ sơ, thủ tục khởi kiện hủy Sổ đỏ

Lưu ý: Những bước dưới đây là những bước cơ bản nhất; trong mỗi bước lại có những quy định riêng và khá phức tạp; nếu có vướng mắc hãy liên hệ với Luật sư X để được hỗ trợ.

Bước 1: Chuẩn bị và nộp đơn khởi kiện

– Chuẩn bị đơn khởi kiện

Căn cứ Điều 118 Luật Tố tụng hành chính 2015; khi khởi kiện vụ án hành chính; thì tổ chức, cá nhân phải làm đơn khởi kiện theo quy định sau:

+ Người khởi kiện chuẩn bị đơn khởi kiện theo Mẫu số 01-HC được ban hành kèm theo Nghị quyết 02/2017/NQ-HĐTP.

+ Kèm theo đơn phải có tài liệu, chứng cứ chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm. Trường hợp vì lý do khách quan mà người khởi kiện không thể nộp đầy đủ tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn thì họ phải nộp tài liệu, chứng cứ hiện có để chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp mà người khởi kiện bị xâm phạm.

– Xác định thẩm quyền

Tòa có thẩm quyền giải quyết là Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi có đất vì:

+ UBND cấp huyện có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân. Do đó, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là quyết định hành chính do UBND cấp huyện ban hành (theo khoản 2 Điều 105 Luật Đất đai 2013).

+ Toà án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết khiếu kiện quyết định hành chính của UBND cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp huyện trên cùng phạm vi địa giới hành chính với Tòa án (theo khoản 4 Điều 32 Luật Tố tụng hành chính 2015).

– Phương thức nộp đơn

Điều 119 Luật Tố tụng hành chính 2015 quy định; người khởi kiện gửi đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo đến Tòa án có thẩm quyền; bằng một trong các phương thức sau:

+ Nộp trực tiếp tại Tòa án.

+ Gửi qua dịch vụ bưu chính.

+ Gửi trực tuyến qua Cổng thông tin điện tử của Tòa (nếu có).

Bước 2: Tiếp nhận và thụ lý

Người khởi kiện nộp tạm ứng án phí; và nộp lại biên lai; chứng từ cho Tòa án để ghi vào sổ thụ lý; trừ trường hợp được miễn.

Bước 3: Chuẩn bị xét xử

Thời hạn chuẩn bị xét xử là 04 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án; vụ án phức tạp hoặc có trở ngại khách quan thì Chánh án có thể ra quyết định gia hạn chuẩn bị xét xử 01 lần nhưng không quá 02 tháng (theo khoản 1 và khoản 3 Điều 130 Luật Tố tụng hành chính 2015).

Bước 4: Xét xử

Bước 5: Thi hành án

Câu hỏi thường gặp

Kiện hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chủ yếu xảy ra; khi thuộc một trong hai trường hợp sau:

Trường hợp 1: Khởi kiện hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo thủ tục vụ án hành chính (khởi kiện hủy quyết định cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền).
Trường hợp 2: Hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo thủ tục khởi kiện vụ án dân sự (Tòa hủy quyết định cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trái pháp luật khi giải quyết vụ án dân sự).

Thời hạn chuẩn bị xét xử là bao lâu?

Phương thức nộp đơn khởi kiện hủy sổ đỏ?

Điều 119 Luật Tố tụng hành chính 2015 quy định; người khởi kiện gửi đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo đến Tòa án có thẩm quyền; bằng một trong các phương thức sau:
+ Nộp trực tiếp tại Tòa án.
+ Gửi qua dịch vụ bưu chính.
+ Gửi trực tuyến qua Cổng thông tin điện tử của Tòa (nếu có).