Bên cạnh những tranh chấp về đất đai thì giữa hàng xóm hay hay anh em trong gia đình thì tranh chấp lối đi tự mở cũng có liên quan đến những thửa đất liền kề diễn ra rất phổ biến trong thực tế hiện nay. Trong khoa học pháp lý hay còn được gọi với thuật ngữ là lối đi qua. Ở thời điểm hiện tại, khi thời kì tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội, nhà nước ta cũng đã có nhiều chủ trương góp vốn đầu tư để tăng trưởng giao thông vận tải, cầu đường giao thông. Đường xá, cầu và cống được xác định được xem như những khu công trình công cộng, do nhà nước thiết kế. Mặc dù vậy, không phải tất cả những đường đi đều là do nhà nước mở cho người dân. Hiện nay ở nước ta tồn tại một loại đường gọi là đường dân sinh loại đường không thuộc quy hoạch nhà nước. Xin mời các bạn độc giả cùng tìm hiểu qua bài viết của Luật sư X để hiểu và nắm rõ được những quy định về “Quy định về đường tự mở” có thể giúp các bạn độc giả hiểu sâu hơn về pháp luật.
Căn cứ pháp lý
Khái niệm lối đi tự mở
– Định nghĩa về lối đi tự mở là gì tuy không được giải thích cụ thể nhưng dựa trên các quy định của Bộ luật dân sự năm 2015 về quyền lối đi qua có thể hiểu khái niệm này như sau:
+ Lối đi tự mở là lối đi qua được mở giữa những bất động sản liền kề, thửa đất này bị vây bọc bởi thửa đất kia dẫn đến không có lối đi ra đường công cộng. Do đó, bắt buộc phải mở một lối đi trên bất động sản được cho là thuận tiện nhất.
– Như vậy, lối đi tự mở là lối đi chung của những bất động sản liền kề, vây bọc lẫn nhau để chủ quyền sử dụng đất đó có thể sử dụng để đi ra đường công cộng. Trên thực tế, nếu không thể thỏa thuận với nhau về việc mở lối đi này sẽ dẫn đến hành động tự mở lối đi và xảy ra tranh chấp.
Quy định về đường tự mở
Theo khoản 1 điều 171 Luật đất đai 2013 pháp luật về quyền sử dụng hạn chế so với thửa đất liền kề thì quyền sử dụng hạn chế so với thửa đất liền kề gồm có quyền về lối đi. Nghĩa là chủ sở hữu thửa đất này có quyền về lối đi so với thửa đất liền kề .
Cũng theo điều 254 Bộ luật dân sự 2015 Quy định về đường tự mở về lối đi qua như sau:
“1. Chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng, có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.
Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.
Chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền về lối đi qua phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
2. Vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thoả thuận, bảo đảm thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên; nếu có tranh chấp về lối đi thì có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác xác định.
3. Trường hợp bất động sản được chia thành nhiều phần cho các chủ sở hữu, chủ sử dụng khác nhau thì khi chia phải dành lối đi cần thiết cho người phía trong theo quy định tại khoản 2 Điều này mà không có đền bù.”
Như vậy, chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có lối đi ra đường công cộng thì có quyền yêu cầu mở lối đi qua bất động sản liền kề.
Theo quy định của pháp luật, các hộ gia đình có quyền viết đơn xin cấp cơ quan có thẩm quyền mở đường đi lối lại cho dân, phục vụ cho lao động sản xuất và đi lại, sinh hoạt hàng ngày. Và yêu cầu mở lối đi này phải có sự đồng thuận của tất cả các hộ gia đình, mỗi đơn cần nếu rõ lý do xin mở đường, có đầy đủ chữ ký của các hộ gia đình liên quan. Cơ quan có thẩm quyền tại địa bàn sẽ xem xét và mở một lối đi cho toàn bộ hộ dân cư trên diện tích đất nhà nước.
Để mở đường, bên xin mở đường hoặc bên nhường đất mở đường cần làm thủ tục hồ sơ nộp lên phòng đăng kí đất đai gồm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và hợp đồng thỏa thuận về việc hiến đất. Tuy nhiên, cần lưu ý trình tự thủ tục đăng kí xác lập hoặc thay đổi, chấm dứt quyền sử dụng hạn chế thửa đất liền kề theo Điều 73 nghị định 43/2014/NĐ-CP của chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đất đai.
– Khi phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền sử dụng hạn chế thửa đất liền kề thì một trong các bên nộp đơn, giấy chứng nhận (nếu có), hợp đồng hoặc bản án, quyết định của tòa án nhân dân cho văn phòng đăng ký đất đai.
– Văn phòng đăng ký đất đai kiểm tra, cập nhật vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai và thể hiện trên giấy chứng nhận nếu có yêu cầu.
Trong trường hợp nếu hai bên không thỏa thuận được với nhau, phát sinh tranh chấp thì sẽ căn cứ theo Luật Đất đai 2013 và Bộ luật Dân sự 2015 để giải quyết. Theo đó, các bên có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết.
Tuy vậy, căn cứ tại điều 202 Luật đất đai 2013 thì nhà nước khuyến khích các bên tự hòa giải, nếu không tự hòa giải được, các bên có thể gửi đơn đến UBND cấp xã để UBND cấp xã tổ chức vận động hòa giải. Nếu chưa được tổ chức vận động hòa giải thì không đủ điều kiện để khởi kiện ra tòa án( theo quy định của nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP)
Diện tích khi làm đường tự mở
Hiện nay pháp luật không có quy định cụ thể về bề rộng của đường tự mở, nhưng đa phần bề rộng nền đường thường nhỏ hơn 3,0 m, mặt đường được cứng hoá bằng bê tông xi măng, rải nhựa hoặc bằng vật liệu sẵn có như gạch, đá sỏi, cấp phối suối hoặc đường đất…
Hiện tại, không có quy định về khoảng cách đường tự mở nhưng việc xây dựng đường dân sinh phải phù hợp với Quy hoạch phát triển giao thông vận tải và quy hoạch xây dựng nông thôn mới đã được cấp thẩm quyền phê duyệt.
Mời các bạn xem thêm bài viết
- Thủ tục xin mở đường đi như thế nào?
- Mẫu đơn xin mở đường đi chi tiết theo quy định năm 2023
- Quy định mới về hiến đất làm đường
Khuyến nghị
Với đội ngũ nhân viên là các luật sư, luật gia và chuyên viên pháp lý của Luật sư X, chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý toàn diện về vấn đề pháp lý, đảm bảo chuyên môn và kinh nghiệm thực tế. Ngoài tư vấn online 24/7, chúng tôi có tư vấn trực tiếp tại các trụ sở Hà Nội, Hồ Chí Minh, Bắc Giang.
Thông tin liên hệ
Luật sư X sẽ đại diện khách hàng để giải quyết các vụ việc có liên quan đến vấn đề “Quy định về đường tự mở” hoặc các dịch vụ khác liên quan như là mẫu đơn thuận tình ly hôn mới nhất. Với kinh nghiệm nhiều năm trong ngành và đội ngũ chuyên gia pháp lý dày dặn kinh nghiệm, chúng tôi sẽ hỗ trợ quý khách hàng tháo gỡ vướng mắc, không gặp bất kỳ trở ngại nào. Hãy liên lạc với số hotline 0833.102.102 để được trao đổi chi tiết, xúc tiến công việc diễn ra nhanh chóng, bảo mật, uy tín.
- FB: www.facebook.com/luatsux
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
- Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Câu hỏi thường gặp
Hiện nay, pháp luật Việt Nam không có quy định rõ thế nào là đường đi chung. Nhưng trên thực tế, theo cách hiểu thông thường nhất, đường đi chung là phần diện tích đất được cắt chừa ra để các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất làm lối đi giao thông công cộng và do các chủ sở hữu đất liền kề đó sử dụng.
Theo Điều 40 Luật Giao thông đường bộ 2008 quy định về đặt tên và số hiệu đường bộ như sau:
– Đường bộ được đặt tên hoặc số hiệu như sau:
+ Tên đường được đặt tên danh nhân, người có công hoặc tên di tích, sự kiện lịch sử, văn hóa, tên địa danh hoặc tên theo tập quán; số hiệu đường được đặt theo số tự nhiên kèm theo chữ cái nếu cần thiết; trường hợp đường đô thị trùng với quốc lộ thì sử dụng cả tên đường đô thị và tên, số hiệu quốc lộ;
+ Tên, số hiệu đường bộ tham gia vào mạng lưới đường bộ trong khu vực, đường bộ quốc tế thực hiện theo thỏa thuận giữa Việt Nam với các quốc gia có liên quan.
Đường bộ kết nối vào mạng lưới đường bộ trong khu vực, đường bộ quốc tế thì sử dụng cả tên, số hiệu đường trong nước và tên, số hiệu đường trong khu vực, đường bộ quốc tế.
– Việc đặt tên, số hiệu đường bộ do cơ quan có thẩm quyền phân loại đường bộ quyết định; riêng đường đô thị, đường tỉnh, việc đặt tên do HĐND cấp tỉnh quyết định trên cơ sở đề nghị của UBND cùng cấp.
