Xin chào Luật Sư X. Tôi tên là Thiên Hương, ở quê tôi hiện nay xảy ra rất nhiều tình trạng trộm cắp, cướp giật. Người dân vô cùng hoang mang lo lắng, muốn báo công an để xử lý nhưng do trình độ dân trí thấp, chưa hiểu rõ quy định pháp luật nên không biết liệu những tội này đã đủ để cấu thành tội phạm hay chưa. Tôi băn khoăn các tội xâm phạm sở hữu có những đặc điểm gì, để từ đó có thể hiểu thêm cũng như căn cứ quy định pháp luật để khởi kiện đẩy lùi tình trạng này. Vậy luật sư có thể giải đáp giúp tôi đặc điểm của các tội xâm phạm sở hữu như thế nào không? Mong luật sư giúp đỡ. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về cho Luật Sư X. Để giải đáp vấn đề “Đặc điểm của các tội xâm phạm sở hữu như thế nào?” và cũng như nắm rõ một số thắc mắc xoay quanh câu hỏi này. Mời bạn tham khảo bài viết dưới đây của chúng tôi như sau:
Căn cứ pháp lý
Tội xâm phạm sở hữu là gì?
Tội xâm phạm quyền sở hữu là những hành vi nguy hiểm cho xã hội, do người có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại cho quyền sở hữu tài sản của cá nhân được nhà nước thừa nhận.
Các tội xâm phạm sở hữu được quy định như thế nào trong Bộ luật Hình sự?
Trong Bộ luật Hình sự năm 2015, các tội xâm phạm sở hữu được quy định tại Chương XVI (từ Điều 168 đến Điều 180). Theo quy định của Bộ luật Hình sự có 13 tội thuộc nhóm tội xâm phạm sở hữu. Đó là các tội:
– Tội cướp tài sản (Điều 168)
– Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản (Điều 169)
– Tội cưỡng đoạt tài sản (Điều 170)
– Tội cướp giật tài sản (Điều 171)
– Tội công nhiên chiếm đoạt tài sản (Điều 172)
– Tội trộm cắp tài sản (Điều 173)
– Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174)
– Tội lam dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (Điều 175)
– Tôi chiếm giữ trái phép tài sản (Điều 176)
– Tội sử dụng trái phép tài sản (Điều 177)
– Tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản (Điều 178)
– Tội thiếu trách nhiệm gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp (Điều 179 Bộ luật Hình sự)
– Vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản (Điều 180)
Căn cứ vào tính chất của mục đích phạm tội, có thể chia 13 tội nói trên thành hai nhóm. Đó là nhóm các tội có mục đích tư lợi, tức có mục đích nhằm thu về những lợi ích vật chất cho cá nhân hay nhóm cá nhân (bao gồm 10 tội đầu) và nhóm các tội không có mục đích tư lợi.
Căn cứ vào đặc điểm chung của hành vi phạm tội có thể chia 10 tội có mục đích tư lợi (từ Điều 168 đến Điều 177) thành hai nhóm. Đó là nhóm có tính chiếm đoạt gồm 8 tội đầu và nhóm không có tính chiếm đoạt gồm 2 tội còn lại. Các tội có tính chiếm đoạt là những tội xâm phạm sở hữu bằng việc chiếm đoạt và do vậy trong Cấu thành tội phạm của những tội này có dấu hiệu chiếm đoạt.
Đặc điểm của các tội xâm phạm sở hữu như thế nào?
Mặt khách quan
Hành vi khác quan của các tội xâm phạm sở hữu tuy khác nhau ở hình thức thể hiện nhưng đều có cùng tính chất gây thiệt hại cho quan hệ sở hữu, xâm phạm quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt của chủ tài sản, làm cho chủ tài sản mất khả năng thực hiện quyền sở hữu của mình. Những hình thức thể hiện của hành vi khách quan có thể là:
– Hành vi chiếm đoạt
– Hành vi chiếm giữ trái phép
– Hành vi sử dụng trái phép
– Hành vi hủy hoại, làm hư hỏng, làm mất mát, làm lãng phí tài sản.
Trong những hành vi đó có hành vi có thể được thực hiện bằng hình thức hành động và không hành động (hành vi hủy hoại); có hành vi chỉ được thực hiện bằng hành động (chiếm đoạt).
Các hành vi này được mô tả là dấu hiệu hành vi trong hầu hết các Cấu thành tội phạm cơ bản, trừ một số Cấu thành tội phạm mô tả chiếm đoạt chỉ là mục đích như Cấu thành tội phạm của tội cướp tài sản.
Hậu quả mà những hành vi nói trên gây ra trước hết là thiệt hại gây ra cho quan hệ sở hữu, thể hiện dưới dạng thiệt hại vật chất cụ thể như tài sản bị chiếm đoạt, tài sản bị hư hỏng, bị hủy hoại, tài sản bị sử dụng,…
Hậu quả thiệt hại được mô tả cụ thể trong hầu hết các Cấu thành tội phạm cơ bản.
Mặt chủ quan
– Lỗi của người thực hiện các tội xâm phạm sở hữu có thể là cố ý như ở tội trộm cắp tài sản; hoặc vô ý như ở tội vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản.
– Động cơ phạm tội có thể khác nhau nhưng không được mô tả trong các Cấu thành tội phạm, trừ Cấu thành tội phạm của tội sử dụng trái phép tài sản.
Chủ thể của tội phạm
Chủ thể của hầu hết các tội xâm phạm quyền sở hữu chủ yếu là chủ thể thường, có năng lực trách nhiệm hình sự. Ngoài ra, chủ thể của tội xâm phạm quyền sở hữu có thể là chủ thể đặc biệt đối với một số tội đặc biệt theo quy định của pháp luật. Chẳng hạn đối với tội thiếu trách nhiệm gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp thì chủ thể của tội xâm phạm quyền sở hữu phải là chủ thể có quyền, việc thực hiện hành vi phạm tội ảnh hưởng trực tiếp bởi trách nhiệm, quyền hạn của họ.
Khách thể của tội phạm
Theo luật hình sự Việt Nam, những tội được coi là tội xâm phạm sở hữu và cùng được quy định trong Chương XVI Bộ luật Hình sự là những tội có cùng khách thể là quan hệ sở hữu. Điều này có ý nghĩa:
– Các tội xâm phạm sở hữu phải là những hành vi gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại cho quan hệ sở hữu.
– Sự gây thiệt hại này phải phản ánh đầy đủ bản chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội.
Quan hệ sở hữu là quan hệ xã hội trong đó quyền chiếm hữu, sử dụng và định đoạt tài sản được tôn trọng và bảo vệ. Hành vi gây thiệt hại hoặc đe doạn gây thiệt hại cho quan hệ sở hữu là những hành vi xâm phạm các quyền chiếm hữu, sử dụng và định đoạt tài sản của chủ sở hữu.
Một hành vi tuy cũng gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại cho quan hệ sở hữu chung nhưng sẽ không phải là tội xâm phạm sở hữu nếu hành vi này đồng thời còn gây thiệt hại cho những quan hệ xã hội khác và sự gây thiệt hại này mới thể hiện được đầy đủ nhất bản chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi. Trong trường hợp này khách thể (trực tiếp) không phải là quan hệ sở hữu.
Thông tin liên hệ
Vấn đề “Đặc điểm của các tội xâm phạm sở hữu như thế nào?” đã được chúng tôi cung cấp qua thông tin bài viết trên. Luật sư X luôn có sự hỗ trợ nhiệt tình từ các chuyên viên tư vấn pháp lý, quý khách hàng có vướng mắc hoặc nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý liên quan như là: dịch vụ thành lập công ty Hà Nội như thế nào,… hay mong được trả lời những thắc mắc của khách hàng trong và ngoài nước thông qua web lsx.vn, web nước ngoài Lsxlawfirm,…vui lòng liên hệ đến hotline 0833.102.102. Chúng tôi sẽ giải quyết các khúc mắc của khách hàng, làm các dịch vụ một cách nhanh chóng, dễ dàng, thuận tiện.
Mời bạn xem thêm
- Xử lý xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ bằng biện pháp dân sự?
- Quy định về quyền sở hữu trí tuệ trong thương mại quốc tế ra sao?
- Đối tượng của bảo lưu quyền sở hữu là ai?
Câu hỏi thường gặp
Đối tượng tác động của tội xâm phạm quyền sở hữu là tài sản – đối tượng vật chất nhờ đó có sự tồn tại quan hệ sở hữu, bao gồm:
– Vật: vật chất của thế giới khách quan thuộc sở hữu của cá nhân, tổ chức, nhà nước.
– Tiền
– Giấy tờ có giá trị thanh toán bằng tiền: ATM, sổ tiết kiệm.
– Những giấy tờ thể hiện quyền về tài sản
Tài sản là đối tượng của tội xâm phạm quyền sở hữu phải là tài sản được pháp luật nói chung cũng như luật hình sự nói riêng bảo vệ.
Hình phạt chính được quy định cho các tội xâm phạm quyền sở hữu có nhiều mức độ khác nhau. Trong đó, hình phạt được quy định thấp nhất là hình phạt cảnh cáo và cao nhất là hình phạt tù chung thân.
Hình phạt bổ sung được quy định cho các tội xâm phạm về sở hữu gồm:
+ Phạt tiền;
+ Tịch thu tài sản;
+ Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định;
+ Quản chế;
+ Cấm cư trú.
Khi quyết định hình phạt, Tòa án căn cứ vào quy định của Bộ luật này, cân nhắc tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội, các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự. Cho nên, mỗi tội phạm thuộc các tội xâm phạm quyền sở hữu sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự khác nhau. Tùy từng trường hợp, tùy vào tình tiết của từng vụ án, người phạm tội sẽ phải chịu hình phạt khác nhau.
– Phần lớn đối tượng của những vụ án xâm phạm sở hữu là nam giới, có nhiều tiền án, tiền sự, một số bị can không có nơi cư trú nhất định.
– Thường là những đối tượng côn đồ, lưu manh, hung hãn, có quan hệ gia đình và xã hội phức tạp;
– Đặc điểm tâm lý: Đa số các đối tượng phạm tội xâm phạm sở hữu có những hành vi liều lĩnh, đặc biệt là đối tượng phạm tội cướp tài sản có hành vi tàn bạo, coi thường tính mạng người khác. Khi thực hiện tội phạm thế hiện tính liều lĩnh cao độ, quyết tâm thực hiện tội phạm đến cùng, bằng mọi thủ đoạn để đạt được mục đích chiếm đoạt tài sản của nạn nhân.
– Đặc biệt, đối tượng phạm tội xâm phạm sở hữu thường tham gia vào các hoạt động tệ nạn như nghiện ma tuý, cờ bạc, bảo kê gái mại dâm, các nhà hàng, tiệm nhảy…
