Gia đình bạn tôi có một mảnh đất ở quê rất rộng lớn, tuy nhiên bố mẹ bạn ấy lại vừa qua đời đột ngột và không kịp để lại bất kỳ một di chúc hay giấy tờ chuyển nhượng đất đai nào. Bạn tôi rất hoang mang và không biết phải làm như thế nào. Vì cũng là thắc mắc của nhiều người nên tôi muốn nhờ mọi người cũng như Luật Sư giúp đỡ tôi giải đáp một số thắc mắc về vấn đề thủ tục chuyển quyền sử dụng đất cho con khi bố mẹ đã mất cũng như một số thắc mắc về chi phí thực hiện thủ tục sang tên sổ đỏ khi cha mẹ đã mất. Rất mong nhận được câu trả lời thỏa mãn, xin cảm ơn. Để giải đáp thắc mắc trên mời quý bạn đọc cùng Luật Sư X tìm hiểu vấn đề trên qua bài viết “Chuyển quyền sử dụng đất cho con khi bố mẹ đã mất” sau đây.
Căn cứ pháp lý
Bố mẹ mất nhưng không để lại di chúc ai sẽ là người thừa kế?
Trường hợp bố mẹ mất nhưng không để lại di chúc thì chúng ta thực hiện chia thừa kế theo quy định pháp luật. Tức là phần tài sản đó sẽ được chia cho các hàng thừa kế theo quy định tại điều 651 Bộ luật dân sự 2015 như sau:
-Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
-Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
-Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; cháu ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước đó đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Như vậy trong trường hợp này, con là người thuộc hàng thừa kế thứ nhất có quyền hưởng di sản là nhà đất mà cha mẹ để lại theo quy định của pháp luật.
Trường hợp người thừa kế từ chối nhận di sản
Theo Bộ luật dân sự 2015, người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.
-Trường hợp người thừa kế từ chối nhận di sản mà vẫn còn những người thừa kế khác thì phần di sản mà người này từ chối sẽ được chia theo pháp luật cho những người thừa kế khác theo quy định của pháp luật;
-Trường hợp người thừa kế duy nhất từ chối nhận di sản thì tài sản còn lại sau khi đã thực hiện nghĩa vụ về tài sản mà không có người nhận thừa kế thuộc về Nhà nước.
Người thừa kế thỏa thuận việc phân chia di sản
Bố mẹ mất không để lại di chúc nên di sản thừa kế sẽ được phân chia theo quy định pháp luật hiện hành. Tuy vậy, những người thừa kế vẫn có quyền thỏa thuận với nhau về việc phân chia di sản thừa kế.
Bộ luật dân sự 2015 quy định những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật; nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế có thể thỏa thuận về việc định giá hiện vật và thỏa thuận về người nhận hiện vật; nếu không thỏa thuận được thì hiện vật được bán để chia.
Ví dụ Cụ thể : Nếu bố mẹ mất không để lại di chúc mà di sản thừa kế là 01 mảnh đất không đủ điều kiện để tách thửa thì những người thừa kế có quyền thỏa thuận với nhau xem ai sẽ là người nhận sở hữu mảnh đất đó và phải trả lại bằng tiền hoặc hiện vật tương xứng với phần đất được hưởng cho những người còn lại.
Hồ sơ sang tên sổ đỏ khi bố mẹ đã mất
Khi thực hiện thủ tục sang tên sổ đỏ khi bố mẹ đã mất, bạn chuẩn bị 01 bộ hồ sơ gồm các giấy tờ sau đây:
-Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (01 bản chính + 02 bản sao y có công chứng chứng thực);
-Văn bản khai nhận di sản thừa kế được lập tại Văn phòng công chứng theo quy định của pháp luật;
-Chứng minh nhân dân và sổ hộ khẩu của người được thừa kế
-Giấy tờ chứng minh tài sản chung (là: Đăng ký kết hôn)/hoặc giấy tờ chứng minh tài sản riêng (là: Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân/độc thân) (02 bản sao y có công chứng chứng thực);
-Đơn đăng ký biến động đất đai/tài sản gắn liền với đất theo mẫu (01 bản chính – Kê khai theo mẫu);
-Tờ khai thuế đất phi nông nghiệp (02 bản chính – kê khai theo mẫu) hoặc xác nhận đóng thuế đất phi nông nghiệp tùy từng Quận/Huyện đối với loại giấy tờ này;
-Sơ đồ vị trí thửa đất (01 bản chính – Kê khai theo mẫu)
Thủ tục khai nhận thừa kế theo quy định của pháp luật
Sau khi xác nhận xong những người có quyền hưởng di sản thừa kế mà cha mẹ để lại thì người được nhận di sản phải thực hiện khai nhận thừa kế theo quy định pháp luật. Thủ tục khai nhận thừa kế được quy định gồm các bước như sau:
Bước 1. Chuẩn bị hồ sơ
Bạn chuẩn bị 01 bộ hồ sơ gồm các giấy tờ sau đây:
-Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đai và các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản
-Giấy chứng tử của cha mẹ là chủ của di sản thừa kế
-Chứng minh nhân dân, hộ khẩu của những người thừa kế còn sống tại thời điểm làm thủ tục
-Giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn, giấy tờ xác nhận, chứng minh quan hệ của người thừa kế với người đã chết
-Giấy chứng tử, xác nhận phần mộ, giấy tờ xác nhận, chứng minh quan hệ của những người thừa kế đã chết tại thời điểm làm thủ tục ( nếu có)
Bước 2. Lập và niêm yết thông báo thừa kế
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ nêu trên thì bạn thực hiện thủ tục lập và niêm yết thông báo thừa kế tại Văn phòng công chứng.
Luật công chứng 2014 chỉ rõ công chứng viên sẽ tiến hành thủ tục niêm yết công khai tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thường trú cuối cùng của cha mẹ để lại di sản trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày niêm yết theo quy định tại Điều 18 Nghị định 29/2015/NĐ-CP.
Thực tế, việc niêm yết này nhằm mục đích đảm bảo không có ai tranh chấp đối với tài sản được khai nhận thừa kế này.
Bước 3. Lập văn bản khai nhận di sản thừa kế
Sau thời hạn 15 ngày niêm yết kể trên, nếu không có cá nhân, tổ chức nào thắc mắc hay tranh chấp đối với nội dung được niêm yết thì Ủy ban nhân dân xã sẽ ra Thông báo thừa kế có xác nhân và Văn phòng công chứng tiến hành lập văn bản khai nhận di sản thừa kế đối với mảnh đất mà cha mẹ bạn để lại.
Chuyển quyền sử dụng đất cho con khi bố mẹ đã mất 2023
Bước 1: Chuẩn bị và nộp hồ sơ sang tên sổ đỏ cho con khi bố mất, mẹ mất
Bạn chuẩn bị 01 bộ hồ sơ gồm đầy đủ các giấy tờ như chúng tôi đã nêu trên nộp tại Văn phòng đăng ký đất đai nơi có mảnh đất
Bước 2: Cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận và xử lý yêu cầu
Văn phòng đăng ký đất đai sẽ tiếp nhận và căn cứ thẩm quyền để xử lý 02 trường hợp sau:
-Nếu hồ sơ chưa đầy đủ, chưa hợp lệ thì trong thời gian tối đa 03 ngày, cơ quan tiếp nhận, xử lý hồ sơ phải thông báo và hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ theo quy định.
-Nếu hồ sơ đầy đủ thì cơ quan tiếp nhận hồ sơ ghi đầy đủ thông tin vào Sổ tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả, trao Phiếu tiếp nhận hồ sơ cho người nộp hồ sơ.
Bước 3: Trả kết quả
Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ, nếu đủ điều kiện thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất từ bố mẹ sang con, văn phòng sẽ:
-Xác nhận nội dung biến động vào Giấy chứng nhận đã cấp;
-Chỉnh lý, cập nhật biến động vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai.
-Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho bạn.
Thủ tục sang tên sổ đỏ cho con khi bố mẹ mất có lâu không?
Thời gian để cơ quan nhà nước có thẩm quyền sang tên sổ đỏ cho con khi bố mẹ mất thông thường không quá 15 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Tuy nhiên trong một số trường hợp sau đây, việc sang tên sổ đỏ có thể kéo dài hơn:
Thứ nhất, sổ đỏ chỉ được cấp khi chủ sở hữu đất đã hoàn thành xong các nghĩa vụ tài chính về đất đối với Nhà nước và các tranh chấp về thửa đất đó (nếu có) đã được giải quyết. Vì vậy nếu thửa đất được thừa kế chưa được hoàn tất các việc trên thì sẽ làm kéo dài thời gian cấp sổ đỏ trên thực tế.
Thứ hai, thời gian cấp sổ đỏ sẽ bị kéo dài trong trường hợp cần phải đo đạc, xác minh lại nguồn gốc đất.
Bên cạnh đó, cán bộ xử lý hành chính công giải quyết không đúng theo quy định pháp luật cũng có thể dẫn đến tình trạng thời gian làm sổ đỏ bị kéo dài.
Thông tin liên hệ với Luật sư X
Vấn đề “Chuyển quyền sử dụng đất cho con khi bố mẹ đã mất” đã được chúng tôi cung cấp qua thông tin bài viết trên. Luật sư X luôn có sự hỗ trợ nhiệt tình từ các chuyên viên tư vấn pháp lý, quý khách hàng có vướng mắc hoặc nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý liên quan như là hợp đồng mua bán chuyển nhượng nhà đất vui lòng liên hệ đến hotline 0833102102 Chúng tôi sẽ giải quyết các khúc mắc của khách hàng, làm các dịch vụ một cách nhanh chóng, dễ dàng, thuận tiện. Hoặc liên hệ qua các kênh sau:
- Facebook: www.facebook.com/luatsux
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
- Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Mời bạn xem thêm:
- Chồng có thể là người đại diện theo pháp luật của vợ?
- Khi nào người nước ngoài được nhập cảnh vào Việt Nam?
- Diện tích đất thổ cư tối thiểu là bao nhiêu?
Câu hỏi thường gặp
Thông thường khi sang tên sổ đỏ cá nhân, tổ chức phải kê khai và nộp thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ. Tuy nhiên đối với trường hợp sang tên mảnh đất được thừa kế từ bố mẹ sang con thì không phải nộp thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ. Điều này được quy định rất cụ thể trong Luật thuế thu nhập cá nhân và Nghị định 140/2016/NĐ-CP về lệ phí trước bạ.
Tuy vậy, bạn vẫn cần phải hoàn thành các lệ phí địa chính như: lệ phí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; phí đo đạc do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định.
Trường hợp bố mẹ mất không có di chúc thì phần Di sản là đất đai sẽ được phân chia theo quy định của Pháp luật, khi đó con cái có thể khai khai nhận di sản và có thể có nhận phần di sản là quyền sử dụng đất và có thể sang tên của mình theo Quy định về thừa kế.
Trường hợp bố mẹ có để lại di chúc thì phải thực hiện theo di chúc, nếu di chúc không để lại quyền sử dụng đất được thừa kế cho con thì con không được tự ý sang tên hay chuyển nhượng Quyền sử dụng đất của Bố mẹ.
Theo quy định Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì thẩm quyền giải quyết tranh chấp di sản thừa kế thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân, cụ thể là Tòa án nhân dân cấp huyện. Trường hợp di sản thừa kế, đương sự có yếu tố nước ngoài thì thẩm quyền thuộc Tòa án nhân dân cấp tỉnh.
Ngoài ra, thẩm quyền giải quyết còn có thể xác định theo lãnh thổ là phụ thuộc nơi có đất đai là di sản đang được tranh chấp.