Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong hợp đồng gồm những gì?

Trong hệ thống pháp luật về các hình thức chế tài, bồi thường thiệt hại là một hình thức chế tài đã có từ lâu và được áp dụng một cách phổ biến và thường xuyên nhất. Có hai loại bồi thường thiệt hại là bồi thường thiệt hại trong hợp đồng và bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng. Qua các lần sửa đổi, bổ sung đã hoàn thiện hơn về quy định pháp luật liên quan đến các chế tài nói chung cũng như các căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại hợp đồng nói riêng. Việc khắc phục những bất cập nhằm hoàn thiện pháp luật về bồi thường thiệt hại do vi phạm hợp đồng trong hoạt động thương mại, dân sự hướng tới đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên trong quan hệ hợp đồng cũng như duy trì trật tự kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và thúc đẩy tiến bộ xã hội. Sau đây hãy cùng Luật sư X đi tìm hiểu vấn đề “Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong hợp đồng” nhé!

Căn cứ pháp lý

Bộ luật dân sự 2015

Nghĩa vụ của các bên tham gia quan hệ hợp đồng là gì?

Nghĩa vụ là việc mà theo đó, một hoặc nhiều chủ thể (sau đây gọi chung là bên có nghĩa vụ) phải chuyển giao vật, chuyển giao quyền, trả tiền hoặc giấy tờ có giá, thực hiện công việc hoặc không được thực hiện công việc nhất định vì lợi ích của một hoặc nhiều chủ thể khác (sau đây gọi chung là bên có quyền).

Nghĩa vụ phát sinh từ căn cứ sau đây:

• Hợp đồng.
• Hành vi pháp lý đơn phương.
• Thực hiện công việc không có ủy quyền.
• Chiếm hữu, sử dụng tài sản hoặc được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật.
• Gây thiệt hại do hành vi trái pháp luật.
• Căn cứ khác do pháp luật quy định.

Như vậy, trách nhiệm và nghĩa vụ mà làm căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường trong hợp đồng là dựa vào hợp đồng. Hợp đồng có thể có các nội dung sau đây:

• Đối tượng của hợp đồng;
• Số lượng, chất lượng;
• Giá, phương thức thanh toán;
• Thời hạn, địa điểm, phương thức thực hiện hợp đồng;
• Quyền, nghĩa vụ của các bên;
• Trách nhiệm do vi phạm hợp đồng;
• Phương thức giải quyết tranh chấp.

Thiệt hại được bồi thường do vi phạm hợp đồng khi nào?

Thiệt hại được bồi thường do vi phạm nghĩa vụ theo hợp đồng được xác định theo quy định tại khoản 2 Điều này, Điều 13 và Điều 360 của Bộ luật dân sự 2015.

Người có quyền có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại cho lợi ích mà lẽ ra mình sẽ được hưởng do hợp đồng mang lại. Người có quyền còn có thể yêu cầu người có nghĩa vụ chi trả chi phí phát sinh do không hoàn thành nghĩa vụ hợp đồng mà không trùng lặp với mức bồi thường thiệt hại cho lợi ích mà hợp đồng mang lại.

Theo yêu cầu của người có quyền, Tòa án có thể buộc người có nghĩa vụ bồi thường thiệt hại về tinh thần cho người có quyền. Mức bồi thường do Tòa án quyết định căn cứ vào nội dung vụ việc.

Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong hợp đồng

– Do các bên thỏa thuận: Các bên thỏa thuận đặt ra các điều kiện phát sinh có thể bao gồm đầy đủ những điều kiện. Ví dụ như bên vi phạm hợp đồng không có lỗi phải bồi thường thiệt hại. Từ đó có thể hiểu thiệt hại không phải là điều kiện bắt buộc mà chỉ cần có hành vi vi phạm nghĩa vụ đã có thể phát sinh trách nhiệm dân sự. Bên vi phạm vẫn phải chịu trách nhiệm dù đã có hay chưa có thiệt hại xảy ra khi bên kia bị vi phạm hợp đồng.

– Khi hợp đồng được giao kết, các bên có nghĩa vụ thực hiện đúng những cam kết đã thỏa thuận trong hợp đồng. Nếu một bên không thực hiện, thực hiện không đúng, không đầy đủ là vi phạm hợp đồng. Hai bên có thể dự liệu và thỏa thuận trước về những trường hợp thiệt hại do vi phạm hợp đồng và cách thức chịu trách nhiệm như bồi thường thiệt hại hay phạt vi phạm hợp đồng.

Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là gì?

Theo quy định tại Điều 584 Bộ luật dân sự 2015 quy định như sau:

– Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.

• Có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác;
• Có thiệt hại xảy ra là thiệt hại về vật chất, thiệt hại về tinh thần: Thiệt hại về vật chất là tổn thất vật chất thực tế xác định được của chủ thể bị xâm phạm, bao gồm tổn thất về tài sản mà không khắc phục được; chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế, khắc phục thiệt hại; thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút do tài sản, sức khỏe, tính mạng, danh dự, nhân phẩm, uy tín, quyền và lợi ích hợp pháp khác bị xâm phạm. Thiệt hại về tinh thần là tổn thất tinh thần do bị xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, quyền và lợi ích nhân thân khác mà chủ thể bị xâm phạm hoặc người thân thích của họ phải chịu và cần phải được bồi thường một khoản tiền bù đắp tổn thất đó.
• Có mối quan hệ nhân quả giữa thiệt hại xảy ra và hành vi xâm phạm. Thiệt hại xảy ra phải là kết quả tất yếu của hành vi xâm phạm và ngược lại hành vi xâm phạm là nguyên nhân gây ra thiệt hại.

– Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

• Chủ sở hữu tài sản phải bồi thường thiệt hại do tài sản gây ra, trừ trường hợp người chiếm hữu tài sản đó phải chịu trách nhiệm bồi thường theo hướng dẫn tại điểm b khoản 2 Điều này. Chủ sở hữu tài sản được xác định tại thời điểm tài sản gây thiệt hại theo quy định của pháp luật. Trường hợp tài sản đang được giao dịch thì phải xác định thời điểm chuyển giao quyền sở hữu để xác định chủ sở hữu tài sản gây thiệt hại.
• Người chiếm hữu mà không phải là chủ sở hữu phải bồi thường thiệt hại nếu đang nắm giữ, chi phối trực tiếp hoặc gián tiếp tài sản như chủ thể có quyền đối với tài sản tại thời điểm gây thiệt hại.

– Trường hợp tài sản gây thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp thiệt hại phát sinh theo quy định tại khoản 2 Điều này.

Khuyến nghị

Với phương châm “Đưa luật sư đến ngay tầm tay bạn”, Luật sư X sẽ cung cấp dịch vụ tư vấn luật hành chính tới quý khách hàng. Với kinh nghiệm nhiều năm trong ngành và đội ngũ chuyên gia pháp lý chuyên nghiệp, chúng tôi sẽ hỗ trợ khách hàng tháo gỡ vướng mắc, không gặp bất kỳ trở ngại nào.

Thông tin liên hệ

Luật sư X sẽ đại diện khách hàng để giải quyết các vụ việc có liên quan đến vấn đề “Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong hợp đồng” hoặc các dịch vụ khác liên quan như là tư vấn pháp lý về tra số mã số thuế cá nhân,…Hy vọng những thông tin mà đội ngũ chuyên gia pháp lý dày dặn kinh nghiệm mang đến sẽ giúp ích được cho các bạn. Khi gặp các vấn đề liên quan đến quy định pháp luật hãy liên lạc với số hotline 0833102102 để được trao đổi chi tiết, xúc tiến công việc diễn ra nhanh chóng, bảo mật, uy tín.

Có thể bạn quan tâm

• Điều kiện xuất ngũ trước hạn đối với binh sĩ tại ngũ
• Ký hợp đồng dịch vụ với cá nhân nước ngoài
• Đất nuôi trồng thủy sản có thời hạn sử dụng

Câu hỏi thường gặp