Biện pháp ngăn chặn trong pháp luật hình sự

Quá trình giải quyết vụ án hình sự diễn ra trong một khoảng thời gian nhất định hay còn gọi là thời hạn giải quyết vụ án. Trong khoảng thời từ khi tiếp nhận giải quyết nguồn tin, tin báo tố giác tội pham, kiến nghị khởi tố cho đến khi đưa quyết định đưa vụ án ra xét xử; Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát thực hiện phải dốc toàn lực để xử lý kịp thời, đúng người, đúng tội. Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 đã đưa ra quy định về biện pháp ngăn chặn để đảm bảo quá trình giải quyết vụ án thực hiện kịp thời. Vậy khi nào áp dụng biện pháp ngăn chặn? Hãy cùng Luật sư X tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây:

Căn cứ pháp lý

Bộ luật tố tụng hình sự 2015

Nội dung tư vấn

Biện pháp ngăn chặn là gì?

Biện pháp ngăn chặn là biện pháp do cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng áp dụng đối với người bị nghi là thực hiện tội phạm, bị can, bị cáo nhằm ngăn chặn việc người đó bỏ trốn, tiêu hủy chứng cứ, gây khó khăn trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án hoặc sẽ tiếp tục phạm tội.

Căn cứ áp dụng biện pháp ngăn chặn

• Để kịp thời ngăn chặn tội phạm;
• khi có căn cứ chứng tỏ người bị buộc tội sẽ gây khó khăn cho việc điều tra, truy tố, xét xử;
• Khi có căn cứ chứng tỏ người bị buộc tội sẽ tiếp tục thực hiện tội phạm;
• Để đảm bảo thi hành án;

Các biện pháp ngăn chặn cụ thể

Giữ người trong trường hợp khẩn cấp

• Có đủ căn cứ để xác định người đó đang chuẩn bị thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng;
• Người cùng thực hiện tội phạm hoặc bị hại hoặc người có mặt tại nơi xảy ra tội phạm chính mắt nhìn thấy và xác nhận đúng là người đã thực hiện tội phạm mà xét thấy cần ngăn chặn ngay việc người đó trốn;
• Có dấu vết của tội phạm ở người hoặc tại chỗ ở hoặc nơi làm việc hoặc trên phương tiện của người bị nghi thực hiện tội phạm và xét thấy cần ngăn chặn ngay việc người đó trốn hoặc tiêu hủy chứng cứ.

Bắt người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp

Đối tượng đã bị áp dụng biện pháp giữ trong trường hợp khẩn cấp. Cần thiết phải tiếp tục áp dụng biện pháp bắt trong một thời gian.

Bắt người phạm tội quả tang

• Có căn cứ xác định một người đang thực hiện tội phạm.
• Có căn cứ xác định một người vừa mới thực hiện xong tội phạm.
• Có căn cứ xác định một người đang thực hiện tội phạm; ngay sau khi thực hiện tội phạm đã bị phát hiện nên đã bỏ chạy và bị đuổi bắt.

Bắt người đang bị truy nã

Biện pháp áp dụng đối với người đang bị truy nã. Bị can, bị cáo, người bị kết án, người đang chấp hành án, người đang hoãn chấp hành án, người được tạm đình chỉ chấp hành án bỏ trốn và có quyết định truy nã.

Bắt bị can, bị cáo để tạm giam

• Bị can, bị cáo phạm tội đặc biết nghiệm trọng, rất nghiêm trọng.
• Bị can, bị cáo phạm tội nghiệm trọng, ít nghiêm trọng khi vi phạm các biện pháp ngăn chặn khác; không có nới cư trú rõ ràng; có dấu hiệu bỏ trốn; tiếp tục hoặc có dấu hiệu tiếp tục phạm tội; mua chuộc, ép, xúi giục người khác khái báo sai; đe dọa, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác, người thân;

Tạm giữ

Áp dụng với người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp; người bị bắt trong trường hợp phạm tội quả tang; người phạm tội tự thú; đầu thú hoặc đối với người bị bắt theo quyết định truy nã.

Tạm giam

Áp dụng bị can, bị cáo phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, tội rất nghiêm trọng.

Căn cứ áp dụng giống trường hợp Bắt bị can, bị cáo để tạm giam. Ngoài ra:

• bị can, bị cáo phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, tội rất nghiêm trọng bỏ trốn và bị bắt theo quyết định truy nã.
• bị can, bị cáo là phụ nữ có thai; đang nuôi con dưới 36 tháng; người già yếu; người có lý lịch rõ ràng nhưng trốn và đã bị bắt.

Bảo lĩnh

• Bị can, bị cáo sẽ có mặt khi được triệu tập, không tiêu tủy chứng cứ.
• không ảnh hưởng đến an ninh, trật tự.
• Có cơ quan, tổ chức nhận bảo lĩnh.

Đặt tiền để bảo đảm

• Bị can, bị cáo phạm tội lần đầu, có nới cư trú rõ ràng.
• Có khả năng về tài chính.
• Bị can, bị cáo sẽ có mặt theo giấy triệu tập, không gây cản trở điều tra, truy tố, xét xử.

Cấm đi khỏi nơi cư trú

• Bị can, bị cáo phạm tội lần đầu, lý lịch rõ ràng.
• Bị can, bị cao tuân thủ các nghĩa vụ đã cam kết, không gây cản trở quá trình giải quyết vụ án.
• Không gây ảnh hưởng an ninh, trật tự

Tạm hoãn xuất cảnh

• Người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố xác minh người đó bị nghi thực hiện tội phạm.
• Bị can, bị cáo.
• Người bị kết án phạt tù.

Mời bạn xem thêm bài viết:

• Bắt giữ người trái pháp luật bị xử lý như thế nào?
• Bắt giữ người trong trường hợp khẩn cấp được quy định như thế nào?

Trên đây là bài viết của chúng tôi, hy vọng giúp ích cho quý độc giả. Nếu cần hỗ trợ pháp lý, vui lòng liên hệ: 0833.102.102

Câu hỏi thường gặp