Án treo chỉ áp dụng cho người phạm tội ít nghiêm trọng đúng không?

Án treo là một trong những thuật ngữ được nhắc đến nhiều khi nói đến các hình phạt áp dụng đối với người phạm tội. Vây án treo là gì? Án treo áp dụng cho những trường hợp phạm tội như thế nào? Án treo chỉ áp dụng cho người phạm tội ít nghiêm trọng có đúng hay không?

Căn cứ pháp lý

• Bộ Luật Hình Sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017
• Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP
• Nghị quyết 01/2022/NQ-HĐTP

Án treo là gì?

Theo Điều 1 Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP thì án treo được định nghĩa như sau:

“Án treo là biện pháp miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện, được Tòa án áp dụng đối với người phạm tội bị phạt tù không quá 03 năm, căn cứ vào nhân thân của người phạm tội và các tình tiết giảm nhẹ, xét thấy không cần bắt họ phải chấp hành hình phạt tù”.

Theo đó, án treo không phải là một hình phạt mà là một biện pháp miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện, được áp dụng cho người bị kết án phạt tù không quá 03 năm.

Án treo chỉ áp dụng cho người phạm tội ít nghiêm trọng

Người phạm tội theo quy định của Bộ luật hình sự nếu muốn được hưởng án treo cần phải đáp ứng các điều kiện sau đây: 

Điều kiện được hưởng án treo 

Hình phạt theo quy định tại Điều 65 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017

1. Khi xử phạt tù không quá 03 năm, căn cứ vào nhân thân của người phạm tội và các tình tiết giảm nhẹ, nếu xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù, thì Tòa án cho hưởng án treo và ấn định thời gian thử thách từ 01 năm đến 05 năm và thực hiện các nghĩa vụ trong thời gian thử thách theo quy định của Luật Thi hành án hình sự.

2. Trong thời gian thử thách, Tòa án giao người được hưởng án treo cho cơ quan, tổ chức nơi người đó làm việc hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú để giám sát, giáo dục. Gia đình người bị kết án có trách nhiệm phối hợp với cơ quan, tổ chức, chính quyền địa phương trong việc giám sát, giáo dục người đó.

3. Tòa án có thể quyết định áp dụng đối với người được hưởng án treo hình phạt bổ sung nếu trong điều luật áp dụng có quy định hình phạt này.

4. Người được hưởng án treo đã chấp hành được một phần hai thời gian thử thách và có nhiều tiến bộ thì theo đề nghị của cơ quan, tổ chức có trách nhiệm giám sát, giáo dục, Tòa án có thể quyết định rút ngắn thời gian thử thách.

5. Trong thời gian thử thách, nếu người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ theo quy định của Luật Thi hành án hình sự 02 lần trở lên, thì Tòa án có thể quyết định buộc người đó phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo. Trường hợp thực hiện hành vi phạm tội mới thì Tòa án buộc người đó phải chấp hành hình phạt của bản án trước và tổng hợp với hình phạt của bản án mới theo quy định tại Điều 56 của Bộ luật này.

Nhân thân người phạm tội

Người được hưởng án treo phải là người có nhân thân tốt theo quy định tại Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP Hướng dẫn áp dụng Điều 65 Bộ luật hình sự và Nghị quyết 01/2022/NQ-HĐTP nghị quyết sửa đổi,bổ sung Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP là những trường hợp như sau:

Người bị xử phạt tù có nhân thân là ngoài lần phạm tội này, người phạm tội chấp hành chính sách, pháp luật và thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của công dân ở nơi cư trú, nơi làm việc.

– Đối với người đã bị kết án nhưng thuộc trường hợp được coi là không có án tích, người bị kết án nhưng đã được xóa án tích, người đã bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị xử lý kỷ luật mà tính đến ngày phạm tội lần này đã quá thời hạn được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính, chưa bị xử lý kỷ luật theo quy định của pháp luật nếu xét thấy tính chất, mức độ của tội phạm mới được thực hiện thuộc trường hợp ít nghiêm trọng hoặc người phạm tội là đồng phạm có vai trò không đáng kể trong vụ án và có đủ các điều kiện khác thì cũng có thể cho hưởng án treo;

– Đối với người bị kết án mà khi định tội đã sử dụng tình tiết “đã bị xử lý kỷ luật” hoặc “đã bị xử phạt vi phạm hành chính” hoặc “đã bị kết án” và có đủ các điều kiện khác thì cũng có thể cho hưởng án treo;

– Đối với người bị kết án mà vụ án được tách ra để giải quyết trong các giai đoạn khác nhau (tách thành nhiều vụ án) và có đủ các điều kiện khác thì cũng có thể cho hưởng án treo

Tình tiết giảm nhẹ

Các tình tiết giảm nhẹ đối với người bị kết án là một căn cứ quan trọng để Tòa án cân nhắc cho người bị kết án hưởng án treo hay không.

– Người bị kết án phải có từ 02 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trở lên, trong đó có ít nhất 01 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự và không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 52 của Bộ luật Hình sự.

– Trường hợp có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự thì số tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự phải nhiều hơn số tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự từ 02 tình tiết trở lên, trong đó có ít nhất 01 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự.

Có nơi cư trú rõ ràng

Người bị kết án phải có nơi cư trú rõ ràng hoặc nơi làm việc ổn định để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giám sát, giáo dục.

– Nơi cư trú rõ ràng là nơi tạm trú hoặc thường trú có địa chỉ được xác định cụ thể theo quy định của Luật Cư trú mà người được hưởng án treo về cư trú, sinh sống thường xuyên sau khi được hưởng án treo.

– Nơi làm việc ổn định là nơi người phạm tội làm việc có thời hạn từ 01 năm trở lên theo hợp đồng lao động hoặc theo quyết định của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.

Ngoài các điều kiện trên thì nếu xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù nếu người phạm tội có khả năng tự cải tạo và việc cho họ hưởng án treo không gây nguy hiểm cho xã hội; không ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.  Khi xem xét, quyết định cho bị cáo hưởng án treo Tòa án phải xem xét thận trọng, chặt chẽ các điều kiện để bảo đảm việc cho hưởng án treo đúng quy định của pháp luật, đặc biệt là đối với các trường hợp hướng dẫn tại khoản 2, khoản 4 và khoản 5 Điều 3 Nghị quyết này.

“Như vậy, theo các quy định trên thì án treo không chỉ áp dụng cho người phạm tội ít nghiêm trọng mà người bị kết án nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện trên thì được xem xét cho hưởng án treo”.  

Những trường hợp phạm tội không cho hưởng án treo

– Người phạm tội là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy, ngoan cố chống đối, côn đồ, dùng thủ đoạn xảo quyệt, có tính chất chuyên nghiệp, lợi dụng chức vụ quyền hạn để trục lợi, cố ý gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

– Người thực hiện hành vi phạm tội bỏ trốn và đã bị các cơ quan tiến hành tố tụng truy nã hoặc yêu cầu truy nã, trừ trường hợp đã ra đầu thú trước khi có quyết định đưa vụ án ra xét xử.

– Người được hưởng án treo phạm tội mới trong thời gian thử thách; người đang được hưởng án treo bị xét xử về một tội phạm khác thực hiện trước khi được hưởng án treo.

– Người phạm tội bị xét xử trong cùng một lần về nhiều tội, trừ một trong các trường hợp sau đây:

• Người phạm tội là người dưới 18 tuổi;
• Người phạm tội bị xét xử và kết án về 02 tội đều là tội phạm ít nghiêm trọng hoặc người phạm tội là người giúp sức trong vụ án đồng phạm với vai trò không đáng kể.

– Người phạm tội 02 lần trở lên, trừ một trong các trường hợp sau:

• Người phạm tội là người dưới 18 tuổi;
• Các lần phạm tội đều là tội phạm ít nghiêm trọng;
• Các lần phạm tội, người phạm tội là người giúp sức trong vụ án đồng phạm với vai trò không đáng kể;
• Các lần phạm tội do người phạm tội tự thú

–  Người phạm tội thuộc trường hợp tái phạm, tái phạm nguy hiểm.

Liên hệ

Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của Luật Sư X liên quan đến “Án treo chỉ áp dụng cho người phạm tội ít nghiêm trọng”. Quý khách hàng muốn tư vấn thêm về đăng ký bảo hộ thương hiệu độc quyền, tạm ngưng công ty, giải thể công ty bị đóng mã số thuế, mẫu hồ sơ tạm ngừng kinh doanh, hồ sơ thành lập công ty,…Vui lòng liên hệ 0833102102 để được nhận tư vấn.

Mời bạn xem thêm

• Thời gian xét xử phúc thẩm vụ án hình sự
• Người sử dụng văn bằng, chứng chỉ của người khác bị xử lý như thế nào?
• Người sử dụng văn bằng, chứng chỉ của người khác bị xử lý như thế nào?

Câu hỏi thường gặp