Xin chào Luật sư. Hiện em đang là sinh viên một trường đại học luật và đang chuẩn bị cho kì thi kết thúc học phần môn luật hình sự. Tuy nhiên trong quá trình tìm hiểu và ôn tập; em gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiếp cận với các văn bản hướng dẫn về tội giết người. Thưa luật sư, luật sư có thể cho em biết có Nghị quyết hướng dẫn tội giết người năm 2022 không ạ. Mong được Luật sư giải đáp. Em xin chân thành cảm ơn.
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi cho chúng tôi. Luật sư X xin phép trả lời câu hỏi của bạn như sau:
Tội giết người xâm phạm quyền sống, quyền được tôn trọng và bảo vệ tính mạng của con người thông qua sự tác động làm biến đổi tình trạng bình thường của đối tượng tác động – con người đang sống. Việc xác định đúng đối tượng tác động của tội này có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Vì vậy, việc ban hành và tìm hiểu các văn bản hướng dẫn về tội giết người cũng mang tính thiết yếu.
Căn cứ pháp lý
Nghị quyết số 04-HĐTPTANDTC/NQ
Tội giết người là gì?
Giết người là hành vi cố ý tước đoạt tính mạng của người khác một cách trái pháp luật. Đây là hành vi vi phạm pháp luật đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm đến tính mạng của con người. Tội giết người được quy định tại Điều 123, Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017.
Quy định về tội giết người
Điều 123. Tội giết người
Người nào giết người thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình
a) Giết 02 người trở lên;
b) Giết người dưới 16 tuổi;
c) Giết phụ nữ mà biết là có thai;
d) Giết người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân;
đ) Giết ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng, thầy giáo, cô giáo của mình;
e) Giết người mà liền trước đó hoặc ngay sau đó lại thực hiện một tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng;
g) Để thực hiện hoặc che giấu tội phạm khác;
h) Để lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân;
i) Thực hiện tội phạm một cách man rợ;
k) Bằng cách lợi dụng nghề nghiệp;
l) Bằng phương pháp có khả năng làm chết nhiều người;
m) Thuê giết người hoặc giết người thuê;
n) Có tính chất côn đồ;
o) Có tổ chức;
q) Vì động cơ đê hèn.
Phạm tội không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.
Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
Người phạm tội còn có thể bị cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm, phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm.
Nghị quyết hướng dẫn tội giết người năm 2022
Hiện tại chỉ có một Nghị quyết hướng dẫn về tội giết người là Nghị quyết số 04-HĐTPTANDTC/NQ. Tuy nhiên, hiện nay, Nghị quyết này được xem là đã không còn phù hợp để áp dụng.
Nhưng do hiện tại vẫn chưa có những hướng dẫn thay thế cho Nghị quyết trên; cho nên khi giải quyết vụ việc về Tội giết người; chúng ta vẫn có thể tham khảo và áp dụng tinh thần của Nghị quyết số 04-HĐTPTANDTC/NQ vào vụ việc giải quyết của mình.
Qua đó, Nghị quyết hướng dẫn một số vấn đề liên quan đến tội giết người như sau:
Một số tình tiết thể hiện tính nguy hiểm cao của tội phạm
Giết người vì động cơ đê hèn
Giết người vì động cơ đê hèn như giết người vì tính ích kỷ cao, phản trắc, bội bạc (ví dụ: giết người để cướp vợ hoặc chồng nạn nhân; giết tình nhân đã có thai với mình để trốn tránh trách nhiệm; giết người đã cho vay, giúp đỡ khắc phục khó khăn, hoạn nạn nhằm trốn nợ v.v…).
Giết người để thực hiện hoặc để che giấu tội phạm khác
Giết người để thực hiện hoặc để che giấu tội phạm khác: động cơ “để thực hiện hoặc để che giấu tội phạm khác” là tình tiết định khung của tội giết người. Còn “tội phạm khác” có thể là tội phạm nghiêm trọng hoặc tội phạm ít nghiêm trọng (theo Điều 8 khái niệm tội phạm) cần được xử lý theo một tội danh riêng.
Giết người mà liền trước đó hoặc ngay sau đó lại phạm một tội nghiêm trọng khác
Giết người mà liền trước đó hoặc ngay sau đó lại phạm một tội nghiêm trọng khác là tình tiết định khung của tội giết người. “Liền trước đó” hoặc “ngay sau đó” là vừa kết thúc tội phạm trước đã thực hiện ngay tội phạm sau. Người phạm tội có tính nguy hiểm cao (trong một thời gian rất ngắn phạm hai tội nghiêm trọng) phải bị xử lý về hai tội. Hình phạt được quyết định đối với mỗi tội phạm và tổng hợp thành hình phạt chung.
Vừa có hành vi chiếm đoạt tài sản, vừa có hành vi giết người
Việc định tội đối với một số trường hợp vừa có hành vi chiếm đoạt tài sản, vừa có hành vi xâm phạm tính mạng hoặc sức khỏe người khác. Đối với hành vi dùng vũ lực chiếm đoạt tài sản (tài sản xã hội chủ nghĩa hoặc tài sản của công dân) hoặc gây chết người (tức là cố ý về hành vi và vô ý về hậu quả), thì xử lý về “tội cướp tài sản xã hội chủ nghĩa”. Đối với hành vi nhằm chiếm đoạt tài sản mà giết người chủ sở hữu hay người quản lý tài sản, giết người chống cự lại, hoặc bắn trả người đuổi bắt, thì xử lý về “tội giết người” và “tội cướp tài sản xã hội chủ nghĩa” hoặc “tội cướp tài sản của công dân”.
Thực hiện tội giết người một cách man rợ
Thực hiện tội giết người một cách man rợ như kẻ phạm tội không còn tính người, dùng những thủ đoạn gây đau đớn cao độ, gây khiếp sợ đối với nạn nhân hoặc gây khủng khiếp, rùng rợn trong xã hội (như: móc mắt, xẻo thịt, moi gan, chặt người ra từng khúc…).
Giết người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân
Công vụ là một công việc mà cơ quan Nhà nước hoặc tổ chức xã hội giao cho một người thực hiện.
Người thực hiện một công việc vì nghĩa vụ công dân (như bắt giữ kẻ phạm tội đang chạy trốn) tuy không phải là người thi hành công vụ, nhưng nếu do công việc đó mà họ bị giết, thì họ có thể được hưởng chính sách bảo hiểm xã hội như đối với người thi hành công vụ và hành vi của kẻ giết người đó cũng bị xử lý.
Kẻ giết người có thể thực hiện tội phạm khi nạn nhân sắp thi hành công vụ hoặc đang thi hành công vụ để cản trở họ thi hành công vụ, hoặc giết người đã thi hành công vụ để trả thù hoặc để đe dọa người khác.
Một số tình tiết định khung hình phạt nhẹ
Giết người trong tình trạng bị kích động mạnh
Tình trạng tinh thần bị kích động là tình trạng người phạm tội không hoàn toàn tự chủ, tự kiềm chế được hành vi phạm tội của mình. Nói chung, sự kích động mạnh đó phải là tức thời do hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân gây nên sự phản ứng dẫn tới hành vi giết người.
Nhưng cá biệt có trường hợp do hành vi trái pháp luật của nạn nhân có tính chất đè nén, áp bức tương đối nặng nề, lặp đi lặp lại, sự kích động đó đã âm ỷ, kéo dài, đến thời điểm nào đó hành vi trái pháp luật của nạn nhân lại tiếp diễn làm cho người bị kích động không tự kiềm chế được; nếu tách riêng sự kích động mới này thì không coi là kích động mạnh, nhưng nếu xét cả quá trình phát triển của sự việc, thì lại được coi là mạnh hoặc rất mạnh.
Giết con mới đẻ hoặc vứt bỏ con mới đẻ dẫn đến hậu quả đứa trẻ chết
Đây là một tội phạm có cấu thành giảm nhẹ đặc biệt, cần được vận dụng thận trọng và chặt chẽ.
Chủ thể của tội phạm này chỉ là người mẹ sinh ra đứa trẻ. Người mẹ này chịu ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu (như: khiếp sợ trước dư luận chê bai về việc mang thai và đẻ con ngoài giá thú, hoặc trước dư lận khắc nghiệt của nhà chồng cho đẻ con gái là tai họa v.v…) hoặc bị hoàn cảnh khác quan đặc biệt chi phối (như: đứa trẻ sinh ra có dị dạng…). Người xúi giục bị cáo về tội giết con mới đẻ bị xử lý là đồng phạm tội này.
Người không phải là mẹ của đứa trẻ mới đẻ mà giết đứa trẻ đó, thì bị xử lý vệ tội giết người.
Thông tin liên hệ
Trên đây là quan điểm của Luật Sư X về “Nghị quyết hướng dẫn tội giết người năm 2022“. Để biết thêm thông tin chi tiết hoặc cần tư vấn về thành lập doanh nghiệp, tra mã số thuế cá nhân, xác nhận độc thân,… vui lòng liên hệ qua hotline: 0833 102 102. Hoặc qua các kênh sau:
Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Có thể bạn quan tâm
- Hành vi đe doạ giết người có bị đi tù không?
- Chồng giết vợ sẽ bị xử phạt bao nhiêu năm tù?
- Hành vi cố ý giết người bị xử lý như thế nào theo quy định?
- Tội giết người và tội cố ý gây thương tích dẫn đến hậu quả chết người
Câu hỏi thường gặp
Người dưới 14 tuổi sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội giết người. Những đối tượng này sẽ bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính theo khoản 1 Điều 90, khoản 1 Điều 92 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012, sửa đổi 2020 như sau:
– Áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn: Người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý.
– Áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng: Người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Theo pháp luật hiện hành, hành vi bỏ con mới đẻ tại dọc đường khiến cho người con bị chết. Mà hành vi bỏ con mới đẻ là nguyên nhân dẫn đến cái chết của đứa con thì sẽ bị chịu trách nhiệm hình sự về tội giết con mới đẻ.
Giết người chưa đạt là hành vi cố ý thực hiện tội phạm giết người nhưng không thực hiện đến cùng vì những nguyên nhân ngoài ý muốn, đồng thời chưa gây ra hậu quả làm thiệt hại đến tính mạng của người khác.
