Thời giờ làm việc rút ngắn đối với người lao động quy định ra sao?

Vấn đề thời gian làm việc theo luật định luôn là chủ đề nóng hổi của người lao động quan tâm. Hiện nay người lao động sẽ làm việc với thời gian trung bình là 8 tiếng/ngày và nghỉ trưa khoảng 2 tiếng. Với những công việc đặc thù thì người lao động có khoảng thời gian làm việc rút ngắn hơn hoặ dài hơn tuỳ vào như cầu của công việc. Nhưng những quy định này chỉ dành cho người lao động đang trong độ tuổi lao động. Vậy những người lao động lớn tuổi ngoài độ tuổi lao động vẫn muốn được tham gia lao động có được rút ngắn thời gian làm việc không? Bài viết “Thời giờ làm việc rút ngắn đối với người lao động lớn tuổi” của Luật sư X ngày hôm nay sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc này.

Căn cứ pháp lý

• Bộ luật lao động năm 2019

Chính sách chung về thời giờ làm việc

Trên thế giới, khi năng suất lao động còn thấp, kéo dài thời gian làm việc là biện pháp để chủ tư bản bóc lột sức lao động. Cuộc biểu tình lớn tại Chicago (Mi) ngày 01.5.1886 của giai cấp công nhân đã buộc nhà nước tư sản phải thực hiện ngày làm việc 8 giờ. Mức này cũng đã được ghi vào Hiến chương của Tổ chức lao động quốc tế () và tổ chức này cũng có nhiều công ước về thời giờ làm việc, giảm thời giờ làm việc…

Ở Việt Nam, chế độ ngày làm việc 8 giờ được Nhà nước ghi nhận từ sau Cách mạng tháng Tắm. Trong nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung, định mức về thời giờ làm việc do Nhà nước quy định cụ thể. Hiện nay, Nhà nước chỉ định khung tối đa về thời giờ làm việc để khuyến khích những thoả thuận giảm thời giờ làm việc cho người lao động. Thời giờ làm việc được tính hằng độ dài của ngày, tuần làm việc, tối đa không quá 8 giờ/ngày hoặc 48 giờ/tuần. Mức này được rút ngắn từ một đến hai giờ đối với các lao động làm công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc cho một số lao động đặc thù (lao động trẻ em, lao động tàn tật, lao động nữ trong những thời kì đặc biệt…).

Người sử dụng lao động và người lao động có thể thoả thuận làm thêm giờ nhưng không được quá bốn giờ trong một ngày, 200 giờ trong một năm, trừ một số trường hợp đặc biệt được làm thêm không quá 300 giờ trong một năm do Chính phủ quy định sau khi tham khảo ý kiến của Tổng liên đoàn lao động Việt Nam và đại diện của người sử dụng lao động.

Thời giờ làm việc ban đêm tính từ 22 giờ đến 6 giờ hoặc từ 21 giờ đến 5 giờ, tuỳ theo vùng khí hậu do Chính phủ quy định.

Quy định về thời gian làm việc

Trong khoa học kinh tế lao động, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi được xem xét chủ yếu dưới góc độ của việc tổ chức quá trình lao động với việc đặt trong mối quan hệ hữu cơ với năng suất, chất lượng và hiệu quả lao động. Theo đó, thời giờ làm việc chính là khoảng thời gian cần và đủ để người lao động hoàn thành định mức lao động hoặc khối lượng công việc đã được giao. Còn thời giờ nghỉ ngơi là khoảng thời gian cần thiết để người lao động tái sản xuất sức lao động đã hao phí nhằm đảm bảo quá trình lao động được diễn ra liên tục.

Trong khoa học luật lao động, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi được xem xét như là một chế định của luật lao động, thể hiện nguyên tắc bảo vệ người lao động. Thời giờ làm việc được hiểu là khoảng thời gian do pháp luật quy định, theo đó, người lao động phải có mặt tại địa điểm làm việc và thực hiện những nhiệm vụ được giao phù hợp với nội quy lao động của đơn vị, điều lệ doanh nghiệp và hợp đồng lao động. Thời giờ nghỉ ngơi là thời gian người lao động không phải thực hiện nghĩa vụ lao động và có quyền sử dụng thời gian này theo ý mình.

Điều 104 “Bộ luật lao động 2019” quy định về thời gian làm việc bình thường như sau:

“1. Thời giờ làm việc bình thường không quá 08 giờ trong 01 ngày và 48 giờ trong 01 tuần.

2. Người sử dụng lao động có quyền quy định làm việc theo giờ hoặc ngày hoặc tuần; trường hợp theo tuần thì thời giờ làm việc bình thường không quá 10 giờ trong 01 ngày, nhưng không quá 48 giờ trong 01 tuần .

Nhà nước khuyến khích người sử dụng lao động thực hiện tuần làm việc 40 giờ.

3. Thời giờ làm việc không quá 06 giờ trong 01 ngày đối với những người làm các công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm theo danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội chủ trì phối hợp với Bộ Y tế ban hành.”

Thời giờ làm việc rút ngắn đối với người lao động lớn tuổi

Hiện nay quy định về thời giờ làm việc của người lao động cao tuổi liệu có được ưu tiên gì so với người bình thường không? Thông thường thì điều kiện về tuổi tác, sức khỏe của người lao động cao tuổi sẽ không thể nào tốt được như người trẻ. Hiện nay đã có quy định về vấn đề quy định rút ngắn thời gian làm việc cho người cao tuổi. Quy định rút ngắn thời gian làm việc cho người cao tuổi tạo điều kiện để họ được làm việc trong môi trường phù hợp. Đó chính là sự phù hợp với tính chất công việc, tuổi tác và kinh nghiệm đã có. Cụ thể chúng tôi xin được cung cấp thông tin về những quy định rút ngắn thời gian làm việc cho người cao tuổi như sau:

Khoản 10, Điều 3 Nghị định số 45/2013/NĐ-CP quy định: “thời giờ làm việc được rút ngắn mỗi ngày ít nhất 01 giờ đối với người lao động cao tuổi trong năm cuối cùng trước khi nghỉ hưu” được tính vào thời giờ làm việc được hưởng lương.
Theo như ông trình bày tại câu hỏi, người lao động sinh ngày 5/7/1955 đã làm thủ tục nghỉ hưu vào ngày 31/7/2015 (nghỉ hưu đúng tuổi), sau đó tiếp tục ký thêm hợp đồng lao động. Thời gian từ ngày 31/7/2015 về trước thì người lao động này không phải lao động cao tuổi nên không phải đối tượng quy định tại khoản 10, Điều 3 Nghị định số 45/2013/NĐ-CP.
Thời gian từ ngày 1/8/2015 thì người lao động này là người lao động đã nghỉ hưu nên cũng không phải đối tượng khoản 10, Điều 3 Nghị định số 45/2013/NĐ-CP nêu trên, nhưng là người lao động cao tuổi, nếu ký hợp đồng tiếp thì “được rút ngắn thời giờ làm việc hằng ngày hoặc được áp dụng chế độ làm việc không trọn thời gian” theo quy định khoản 2 Điều 166 Bộ luật Lao động.

Hiện nay đã có quy định về vấn đề quy định rút ngắn thời gian làm việc cho người cao tuổi. Quy định rút ngắn thời gian làm việc cho người cao tuổi tạo điều kiện để họ được làm việc trong môi trường phù hợp. Đó chính là sự phù hợp với tính chất công việc, tuổi tác và kinh nghiệm đã có. Cụ thể chúng tôi xin được cung cấp thông tin về những quy định rút ngắn thời gian làm việc cho người cao tuổi như sau:

Ngày 01/01/2021, khi Bộ luật Lao động (BLLĐ) năm 2019 có hiệu lực, nhiều quy định liên quan đến người lao động cao tuổi sẽ có sự thay đổi.

– Ai là người lao động cao tuổi?

Người cao tuổi được ghi nhận trong Luật người cao tuổi 2009 là công dân Việt Nam từ đủ 60 tuổi trở lên.

Cùng với đó, BLLĐ năm 2012 quy định người lao động cao tuổi là người tiếp tục lao động sau độ tuổi nghỉ hưu là 60 tuổi đối với nam và 55 tuổi đối với nữ.

Tuy nhiên, quy định này đã có sự thay đổi tại khoản 1 Điều 148 BLLĐ năm 2019. Theo đó, người lao động cao tuổi là người tiếp tục lao động sau độ tuổi nghỉ hưu của người lao động làm việc trong điều kiện bình thường là đủ 62 tuổi đối với nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi với nữ vào năm 2035.

Từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng với nam và đủ 55 tuổi 04 tháng với nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với nam và 04 tháng đối với nữ.

– Từ 2021, lao động cao tuổi có còn được rút ngắn thời giờ làm việc?

Khoản 2 Điều 166 BLLĐ năm 2012 đang được áp dụng hiện nay ghi nhận:

Người lao động cao tuổi được rút ngắn thời giờ làm việc hằng ngày hoặc được áp dụng chế độ làm việc không trọn thời gian.

Trong khi đó, khoản 2 Điều 148 BLLĐ năm 2019 quy định:

Người lao động cao tuổi có quyền thỏa thuận với người sử dụng lao động về việc rút ngắn thời giờ làm việc hằng ngày hoặc áp dụng chế độ làm việc không trọn thời gian.

Có thể thấy, thay vì được áp dụng rút ngắn thời giờ làm việc hằng ngày hoặc chế độ làm việc không trọn thời gian như hiện nay, từ năm 2021, người lao động cao tuổi phải thỏa thuận với người sử dụng lao động để được áp dụng một trong hai cách trên. Việc áp dụng chế độ nào cũng đều cần có sự đồng ý giữa các bên.

Ngoài ra, BLLĐ năm 2019 cũng đã bãi bỏ quy định tại khoản 3 Điều 166 BLLĐ năm 2012. Theo đó, người lao động không còn được rút ngắn thời giờ làm việc bình thường hoặc được áp dụng chế độ làm việc không trọn thời gian trong năm cuối cùng trước khi nghỉ hưu.

Thay vào đó, khoản 3 Điều 148 BLLĐ năm 2019 khuyến khích sử dụng người lao động cao tuổi làm việc phù hợp với sức khỏe để bảo đảm quyền lao động và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực.

Như vậy, từ ngày 01/01/2021, khi BLLĐ năm 2019 có hiệu lực, người lao động cao tuổi muốn rút ngắn thời giờ làm việc hằng ngày phải được sự đồng ý của người sử dụng lao động.

Mời bạn xem thêm

• Tra cứu tiền bảo hiểm thai sản cho người lao động năm 2023
• Thủ tục khởi kiện công ty không trả lương cho người lao động
• Mẫu giấy xin phép nghỉ ốm dành cho người lao động

Khuyến nghị

Với phương châm “Đưa luật sư đến ngay tầm tay bạn”, Luật sư X sẽ cung cấp dịch vụ tư vấn luật lao động tới quý khách hàng. Với kinh nghiệm nhiều năm trong ngành và đội ngũ chuyên gia pháp lý chuyên nghiệp, chúng tôi sẽ hỗ trợ khách hàng tháo gỡ vướng mắc, không gặp bất kỳ trở ngại nào.

Thông tin liên hệ:

Trên đây là nội dung bài viết liên quan đến vấn đề “Thời giờ làm việc rút ngắn đối với người lao động lớn tuổi“. Hy vọng bài viết có ích cho độc giả, Luật sư X với đội ngũ luật sư, luật gia và chuyên viên pháp lý dày dặn kinh nghiệm, chúng tôi sẽ cung cấp dịch vụ pháp lý như soạn thảo đơn xin hợp thửa đất. Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe mọi thắc mắc của quý khách hàng. Thông tin chi tiết quý khách hàng vui lòng liên hệ qua số hotline: 0833102102

Câu hỏi thường gặp