Quan hệ hôn nhân là quan hệ giữa các cặp đôi nam nữ đã xác lập quan hệ vợ chồng hợp pháp với cơ quan hộ tịch. Vì nhiều lý do mà quan hệ hôn nhân có thể chấm dứt trên thực tế, để xác định chính xác các trường hợp chấm dứt hôn nhân thì bạn đọc cần phải nắm rõ các quy định pháp luật về hôn nhân gia đình hiện nay. Vậy cụ thể, theo quy định pháp luật hiện hành, Cách xác định các trường hợp chấm dứt hôn nhân hiện nay như thế nào? Cần làm thủ tục gì để chấm dứt quan hệ hôn nhân? Thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân là khi nào? Bài viết sau đây của Luật sư X sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc về vấn đề này, mời quý bạn đọc cùng tham khảo nhé. Hi vọng bài viết sẽ đem lại nhiều thông tin hữu ích cho quý bạn đọc.
Căn cứ pháp lý
Hiểu thế nào là chấm dứt hôn nhân?
Chấm dứt hôn nhân là Kết thúc sự tồn tại của quan hệ hôn nhân trước pháp luật. Hôn nhân là một trạng thái pháp lý, được xác lập bởi hành vi pháp lý của các cá nhân và của cơ quan hữu quan. Quan hệ này tồn tại lâu dài, bền vững, song nó không mang tính chất vĩnh cửu mà chỉ tồn tại trong khoảng thời gian nhất định. Khi những người tham gia muốn thay đổi trạng thái đó thì quan hệ này sẽ chấm dứt theo quyết định của tòa án.
Cách xác định các trường hợp chấm dứt hôn nhân hiện nay
Chấm dứt hôn nhân chính là việc nam nữ kết thúc cuộc sống hôn nhân theo quy định pháp luật về hôn nhân gia đình. Thời điểm chấm dứt hôn nhân cũng là thời điểm nam, nữ trở về trạng thái độc thân. Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 đang có hiệu lực thi hành quy định Hôn nhân chấm dứt trong trường hợp sau đây:
Một là, khi vợ hoặc chồng chết
Điều 65 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định, thời điểm vợ hoặc chồng chết theo giấy chứng tử/trích lục khai tử hoặc theo quyết định/bản án có hiệu lực của tòa án nhân dân có thẩm quyền về việc tuyên bố vợ/chồng chết. Kể từ thời điểm này, quan hệ hôn nhân giữa vợ và chồng sẽ chính thức chấm dứt.
Hai là, khi ly hôn thuận tình
Điều 55 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định, ly hôn thuận tình chính là thủ tục vợ chồng thực hiện thủ tục yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn tại tòa án nhân dân có thẩm quyền. Thời điểm hôn nhân chấm dứt là thời điểm quyết định công nhận thuận tình ly hôn và thỏa thuận của đương sự của tòa án nhân dân có thẩm quyền có hiệu lực thi hành.
Ba là, khi ly hôn đơn phương (ly hôn theo yêu cầu của một bên)
Vợ hoặc chồng hoặc người thân thích của một trong hai bên (áp dụng trong trường hợp vợ/chồng là nạn nhân của bạo lực gia đình và họ bị tâm thần hoặc không thể nhận thức, làm chủ hành vi của mình) được quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn. Thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân được xác định theo bản án ly hôn của tòa án nhân dân có thẩm quyền.
Lưu ý: Điều kiện để vợ/chồng đề nghị tòa án nhân dân có thẩm quyền giải quyết vụ việc ly hôn của mình là khi có căn cứ xác định vợ/chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được (Điều 55 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014).
Nếu người yêu cầu không thể chứng minh được hoặc không có đủ căn cứ/không có căn cứ để chứng minh hành vi vi phạm của bên còn lại thì tòa án sẽ không giải quyết cho ly hôn.
Như vậy, trường hợp chấm dứt hôn nhân theo quy định của pháp luật Việt Nam thứ nhất là do ly hôn thuận tình hoặc đơn phương, thứ hai là do hai bên thỏa thuận hoặc do một trong hai người chết.
Cần làm thủ tục gì để chấm dứt quan hệ hôn nhân?
Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 hiện nay quy định thẩm quyền giải quyết vụ việc ly hôn là của Tòa án nhân dân cấp huyện hoặc cấp tỉnh (Điều 28, Điều 29). Để được giải quyết ly hôn thì vợ/chồng phải thực hiện theo trình tự, thủ tục tố tụng luật định, cụ thể có thể tiến hành theo các bước như sau:
Bước 1: Nộp hồ sơ ly hôn
Hồ sơ yêu cầu giải quyết ly hôn gồm:
– Đơn xin ly hôn/đơn ly hôn đơn phương/đơn khởi kiện…nếu là ly hôn theo yêu cầu của một bên; Hoặc đơn thỏa thuận công nhận thuận tình ly hôn nếu là ly hôn thuận tình;
– Kèm theo đơn, người nộp đơn còn phải chuẩn bị giấy chứng nhận kết hôn (bản chính), trích lục kết hôn (nếu bị mất giấy chứng nhận kết hôn) và cam kết về việc không còn bản chính nào khác; Giấy tờ chứng minh nhân thân (căn cước công dân/hộ chiếu/chứng minh nhân dân)/giấy tờ chứng minh nơi ở hợp pháp của cả hai bên còn thời hạn;
Nơi tiếp nhận hồ sơ: Bộ phận tiếp nhận hồ sơ của tòa án nhân dân có thẩm quyền.
Bước 2: Nộp tạm ứng án phí giải quyết vụ việc ly hôn
Tạm ứng án phí ly hôn được tính toán theo quy định tại Nghị quyết 326/2016/NQ-UBTVQH14. Tùy thuộc yêu cầu giải quyết ly hôn mà mức tạm ứng án phí có thể được áp dụng là tạm ứng án phí không có giá ngạch hoặc có giá ngạch; nếu thuộc trường hợp được miễn án phí/miễn tạm ứng án phí thì vợ/chồng không cần phải nộp tạm ứng án phí.
Bước 3: Tham gia phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải
Dù là ly hôn thuận tình hay đơn phương thì phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải là buổi làm việc bắt buộc cả hai phải tham gia.
Tòa án thực hiện các công việc khác theo luật định trong thời gian chuẩn bị xét xử như lập hồ sơ vụ án, xác minh vụ việc, làm rõ tình tiết khách quan của vụ việc, áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời…
Bước 4: Đưa vụ việc ra xét xử
Tòa án có quyết định đưa vụ việc ra xét xử sau khi hết thời hạn chuẩn bị.
Bước 5: Nhận kết quả
Bản án/quyết định của tòa án được gửi đến cho đương sự theo quy định pháp luật.
Nếu là bản án ly hôn thì không quá 10 ngày làm việc, kể từ ngày ra bản án, đương sự sẽ được tòa án gửi bản chính. Nếu là quyết định công nhận thuận tình ly hôn và thỏa thuận của các đương sự thì vợ/chồng sẽ được tòa án bản chính trong khoảng thời gian không quá 05 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định.
Như vậy, thông thường khi giải quyết vụ việc ly hôn, vợ/chồng sẽ thực hiện tại tòa án có thẩm quyền theo trình tự các bước như chúng tôi đã nêu trên.
Thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân là khi nào?
Thời điểm chấm dứt hôn nhân do ly hôn
Thời điểm chấm dứt hôn nhân do ly hôn được quy định tại Điều 57 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 như sau:
“1. Quan hệ hôn nhân chấm dứt kể từ ngày bản án, quyết định ly hôn của Tòa án có hiệu lực pháp luật.
2. Tòa án đã giải quyết ly hôn phải gửi bản án, quyết định ly hôn đã có hiệu lực pháp luật cho cơ quan đã thực hiện việc đăng ký kết hôn để ghi vào sổ hộ tịch; hai bên ly hôn; cá nhân, cơ quan, tổ chức khác theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự và các luật khác có liên quan.”
Theo quy định tại khoản 2 Điều 282 Bộ Luật Tố tụng dân sự 2015 thì bản án sơ thẩm của Tòa án nếu không bị kháng cáo, kháng nghị thì có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị. Thời hạn kháng cáo đối với bản án của Tòa án cấp sơ thẩm là 15 ngày kể từ ngày tuyên án.
Như vậy, thời điểm chấm dứt hôn nhân trong ly hôn là thời điểm có hiệu lực của bản án hoặc quyết định cho ly hôn. Bản án hoặc quyết định cho ly hôn có tác dụng thiết lập một tình trạng pháp lý mới không tồn tại trước đó cũng như thiết lập các quyền mới của bên này hoặc bên kia.
Thời điểm chấm dứt hôn nhân do vợ hoặc chồng chết
Còn thời điểm chấm dứt hôn nhân do vợ hoặc chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết được quy định Điều 65 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 như sau:
“Hôn nhân chấm dứt kể từ thời điểm vợ hoặc chồng chết.
Trong trường hợp Tòa án tuyên bố vợ hoặc chồng là đã chết thì thời điểm hôn nhân chấm dứt được xác định theo ngày chết được ghi trong bản án, quyết định của Tòa án.”
Như vậy thời điểm chấm dứt hôn nhân của từng trường hợp cụ thể được quy định như trên.
Mời bạn xem thêm:
- Thủ tục xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất
- Chi phí chuyển đổi mục đích sử dụng đất
- Quyền định đoạt tài sản của chủ sở hữu bị hạn chế khi nào?
Khuyến nghị
Luật sư X tự hào là hệ thống công ty Luật cung cấp các dịch vụ pháp lý trên toàn quốc. Với vấn đề trên, công ty chúng tôi cung cấp dịch vụ xác nhận tình trạng hôn nhân đảm bảo hiệu quả với chi phí hợp lý nhằm hỗ trợ tối đa mọi nhu cầu pháp lý của quý khách hàng, tránh các rủi ro phát sinh trong quá trình thực hiện.
Thông tin liên hệ
Vấn đề “Xác định các trường hợp chấm dứt hôn nhân” đã được Luật sư X giải đáp thắc mắc ở bên trên. Với hệ thống công ty Luật sư X chuyên cung cấp dịch vụ pháp lý trên toàn quốc. Chúng tôi sẽ giải đáp mọi thắc mắc của quý khách hàng liên quan tới dịch vụ soạn thảo mẫu trích lục cải chính hộ tịch. Với đội ngũ luật sư, chuyên viên, chuyên gia dày dặn kinh nghiệm, chúng tôi sẽ giúp quý khách giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng, thuận tiện, tiết kiệm chi phí và ít đi lại. Chi tiết vui lòng liên hệ tới hotline: 0833.102.102
Câu hỏi thường gặp
Trong trường hợp vợ và chồng đã được giải quyết cho ly hôn với nhau, và cả hai người đều không đang ở trong một mối quan hệ hôn nhân nào khác.
Trường hợp này vợ chồng vẫn có thể quay lại với nhau và cần phải xác lập lại quan hệ vợ chồng bằng cách đăng ký kết hôn.
Hôn nhân chấm dứt do vợ, chồng chết được tính kể từ thời điểm vợ, chồng chết (trường hợp này gọi là chết sinh hoc).
Trường hợp Tòa án tuyên bố vợ hoặc chồng là đã chết thì thời điểm hôn nhân chấm dứt được xác định theo ngày chết được ghi trong bản án, quyết định của Tòa án.
nếu hai vợ chồng thuận tình ly hôn thì sau khi Toà án ra quyết định ly hôn, việc ly hôn của vợ chồng có hiệu lực ngay; nếu là đơn phương ly hôn thì sau 15 ngày kể từ ngày tuyên án, không có kháng cáo của vợ chồng hoặc kháng nghị của Viện kiểm sát cùng cấp thì bản án ly hôn sẽ có hiệu lực pháp luật.
Đồng nghĩa, trong thời gian nêu trên, quan hệ vợ chồng sẽ hoàn toàn chấm dứt.
